Αυτές τις μέρες αν βρεθείτε στην Αρναία και περιδιαβαίνοντας κάποιο πλακόστρωτο σοκάκι σάς έρθει η ευωδιά του κεριού, μην απορήσετε. Μπορεί να είστε τυχεροί και να πετύχετε κάποια γιαγιά που φτιάχνει τις δικές της λαμπάδες στο σπίτι για την Ανάσταση με τον παραδοσιακό τρόπο που κρατά περί τα 200 χρόνια στην περιοχή, η οποία είναι γνωστή για τη μελισσοκομική της παράδοση, αλλά διαχρονικά και για την κηροποιία της.
Οι μελισσοκόμοι της Αρναίας εξακολουθούν να προμηθεύουν με κερί όσες οικογένειες θέλουν να φτιάξουν τις λαμπάδες τους για το Πάσχα, αλλά δημιουργούν και τις δικές τους, είτε κατά παραγγελία είτε για να τις τοποθετήσουν στις προθήκες των τοπικών καταστημάτων. Μάλιστα, οι λαμπάδες από μελισσοκέρι λόγω της φυσικής πρώτης ύλης κάμπτονται σε εντυπωσιακό βαθμό, μπορούν να γίνουν ακόμα και σπιράλ, χωρίς να σπάσουν, ενώ μυρίζουν αυθεντικό, ατόφιο κερί, γυρνώντας μας σε άλλες εποχές.
Ο Μελισσοκομικός Σύλλογος Αρναίας, που μετρά περί τους 60 μελισσοκόμους και 10.000 κυψέλες, θέλει να επενδύσει σε αυτή την παράδοση τα επόμενα χρόνια, ώστε να δώσει ακόμα περισσότερα κίνητρα στους επισκέπτες να γνωρίσουν την περιοχή. Όπως εξηγεί ο αντιπρόεδρος του συλλόγου, Χρήστος Τσιάρας, στο παρελθόν το κερί της Αρναίας έφτανε από τις μονές του Αγίου Όρους μέχρι και το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Στα ίδια καζάνια όπου φτιαχνόταν η μουντοβίνα, εκεί προέκυπτε και το κερί. Μάλιστα, στην Αρναία υπάρχει αποστακτήριο κεριού και μουντοβίνας από το 1830.Κάθε σπίτι δε προμηθευόταν το αγνό μελισσοκέρι το Πάσχα από τους ντόπιους μελισσοκόμους και έφτιαχνε τις πασχαλινές του λαμπάδες. Οι γιαγιάδες είχαν τον πρώτο ρόλο και ετοίμαζαν τις λαμπάδες για όλα τα μέλη της οικογένειας. Ήταν μια ιεροτελεστία που ξεκινούσε μία εβδομάδα πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα. Ο Χρήστος Τσιάρας μάλιστα πρόλαβε τη γιαγιά του να φτιάχνει τις λαμπάδες της οικογένειας και το σπίτι να μοσχοβολά κερί. «Έκανες βόλτα και μοσχομύριζε όλη η Αρναία, κάτι που προσπαθούμε να αναβιώσουμε» λέει στη Voria.
Η… δασκάλα γιαγιά Βαγγελιώ
Ένας από τους μελισσοκόμους που συνεχίζουν την παράδοση, με την οποία και ο ίδιος μεγάλωσε, είναι ο Αργύρης Γεωργάκας, του γνωστού και βραβευμένου μελιού Γεωργάκα. Άλλωστε, η γιαγιά του, η Βαγγελιώ παραμένει… δασκάλα στις χειροποίητες πασχαλινές λαμπάδες. Το κερί είναι προϊόν της κυψέλης, όπως εξηγεί ο Αργύρης.
Όταν τελειώνει ο τρύγος, οι τρυγηθείσες κερήθρες κατευθύνονται στα καζάνια, όπου και βράζονται. Κατά τον βρασμό το κερί λιώνει και ανεβαίνει στην επιφάνεια. Στη συνέχεια μαζεύεται, τοποθετείται σε καλούπια και όταν κρυώσει, παίρνει τη μορφή πλάκας. Έπειτα αυτή λιώνει και με ειδική επεξεργασία, που απαιτεί υπομονή και τέχνη, γίνεται λαμπάδα. «Ο τρόπος της χειροποίητης παρασκευής περνά από γενιά σε γενιά. Οι γονείς μας έμαθαν από τους παππούδες τους και αυτοί από τους δικούς τους παππούδες» λέει ο Αργύρης Γεωργάκας, που έχει πάει τις δικές του λαμπάδες ένα βήμα πιο πέρα, διακοσμώντας τις πιο περίτεχνα, ώστε να καλύψει τις ανάγκες και των πιο απαιτητικών, που θέλουν κάτι περισσότερο από ένα απλό κερί. «Στην Αρναία προσπαθούμε να κρατήσουμε την παράδοση και το ωραίο αυτό έθιμο» εξηγεί.
