Η ζήτηση κατοικιών παρουσιάζει σημαντική μείωση, γεγονός που προκαλεί αντίστοιχη κάμψη και στην επενδυτική δραστηριότητα.
΄΄Η αγορά ακινήτων αποτελεί τον καθρέφτη της οικονομικής κατάστασης της χώρας αποτυπώνοντας το κλίμα της ανασφάλειας και της αβεβαιότητας ενώ παράλληλα, δυστυχώς, εξακολουθούμε να στέλνουμε αρνητικά μηνύματα στις ξένες αγορές, όσον αφορά τις επενδύσεις σε real estate΄΄, τόνισε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθήνας Κ. Μίχαλος σε ομιλία του στο 4ο Διεθνές Συνέδριο με θέμα, "Βιώσιμες ευκαιρίες στα Ακίνητα και τον Τουρισμό", που διοργάνωσε το περιοδικό RE+D (Real Estate and Development).
Τόνισε ότι στην αγορά μας έχει δημιουργηθεί κατάσταση ασφυξίας από την αβεβαιότητα και τη διστακτικότητα των αγοραστών, σε συνδυασμό με το κλείσιμο της στρόφιγγας του δανεισμού.Αναφέρθηκε στα στοιχεία που δημοσίευσε το περιοδικό Real Estate & Development, σύμφωνα με τα οποία ο ρυθμός αύξησης της στεγαστικής πίστης θα κλείσει φέτος στο 4%, το οποίο θεωρείται ένα ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό και πρόσθεσε ότι ΄΄επιπλέον, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει επενδυτικό κίνητρο για την αγορά κατοικίας, από τη στιγμή που η καθαρή απόδοση, δηλαδή τα ενοίκια μετά την αφαίρεση των φόρων, σε σχέση με την τιμή αγοράς, είναι σχετικά χαμηλή. Για την ακρίβεια έφθασε να είναι χαμηλότερη σε σχέση με τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων και η εικόνα που δίνουν οι αριθμοί είναι σαφής, ως προς την ένταση των συνεπειών της κρίσης΄΄.
Υπενθύμισε τα στοιχεία μιας έρευνας που πραγματοποίησε το ΕΒΕΑ πριν από μερικούς μήνες, στον τομέα της αγοράς κατοικίας όπου εμφανιζόταν σημαντική πτώση των τιμών της τάξης του 15% το 2008 και διαφαίνεται ότι η πτώση θα αγγίξει άλλο ένα 10% μέσα στο 2009. Ακόμα προέκυπτε ότι τα νεόδμητα διαμερίσματα και οι μεζονέτες και μονοκατοικίες δέχονται το ισχυρότερο πλήγμα, ενώ η μόνη κινητικότητα που καταγράφεται αφορά σε ακίνητα παλαιότερης δόμησης. Αντίστοιχα προβλήματα παρουσιάζει και η αγορά γραφείων, αφού υπάρχει πλέον αρνητική διάθεση των εταιρειών να αποκτήσουν νέα κτίρια όσο και των κατασκευαστών να κτίσουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι την περσινή χρονιά χτίστηκαν μόλις 55.000 τ.μ. γραφείων στην Αθήνα, αριθμός που αποτυπώνει ανάγλυφα τη συρρίκνωση της κατασκευαστικής δραστηριότητας. Τέλος, στα εμπορικά ακίνητα, η διαθεσιμότητα στο κέντρο έχει φθάσει το 40%.
Σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση εκτιμά ότι θα παίξουν παράγοντες όπως: Η ταχύτερη εφαρμογή του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου και των Ειδικών Πλαισίων για τον Τουρισμό, τη Βιομηχανία και τις ΑΠΕ. Ειδικά μάλιστα για τον τομέα της τουριστικής και εξοχικής κατοικίας, που σύμφωνα με τους αναλυτές, αναμένεται να παρουσιάσει τα επόμενα χρόνια αύξηση της ζήτησης, ειδικά από το εξωτερικό.
Αντίστοιχη ανάγκη υπάρχει να προχωρήσει και το ρυθμιστικό σχέδιο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, για να ακολουθήσουν στη συνέχεια και σε άλλες μεγάλες πόλεις.
Στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η κρίση δεν έριξε αισθητά τις τιμές της κατοικίας στην Ελλάδα, αφού σημείωσαν πτώση της τάξης του 5% στη διάρκεια του τελευταίου έτους.
Η μείωση αυτή θεωρείται αρκετά μικρή σε σχέση με τις μεταβολές που σημειώθηκαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία και η Βρετανία. Τα στοιχεία ανακοίνωσε ο επικεφαλής του τμήματος αναλύσεων αγοράς ακινήτων της Τραπέζης της Ελλάδος, Στέλιος Παναγιώτου, κατά την παρουσίαση χθες της εξαμηνιαίας έρευνας για την αγορά ακινήτων, στη διάρκεια του τέταρτου Red Βusiness Forum.
Συγκεκριμένα, επισήμανε ότι ενώ στις χώρες αυτές οι τιμές, λόγω της, κρίσης έχουν σημειώσει απότομες μεταβολές, στην Ελλάδα διατηρούνται στο ύψος τους, επιδεικνύοντας ανθεκτικότητα.
Οι λόγοι της ανθεκτικότητας είναι γνωστοί και σχετίζονται με τις ιδιαιτερότητες της εγχώριας αγοράς (αντιπαροχή και χαμηλός δανεισμός), αλλά και με τα υψηλά κέρδη που έχουν αποκομίσει οι κατασκευαστές όλα τα προηγούμενα χρόνια και τα οποία συνεχίζουν να λειτουργούν σαν οικονομικό μαξιλάρι σε περιόδους κρίσης όπως αυτή που διανύουμε. Από τα στοιχεία της έρευνας της κεντρικής τράπεζας προκύπτουν τα εξής:
Οι τιμές των κατοικιών στην Αθήνα μειώθηκαν με μέσο ετήσιο όρο 2,9% στο πρώτο 6μηνο του έτους. Ειδικά, στο πρώτο τρίμηνο η υποχώρηση κυμάνθηκε μόλις στο 1,4% και στο δεύτερο έφτασε στο 4,4%.
Βουτιά καταγράφουν τα στοιχεία για τις αγοραπωλησίες, καθώς από το ρεκόρ των 215.150 πωλήσεων του 2005, μειώθηκαν στα 172.900 το 2006, για να πέσουν στις 167.700 το 2007, στις 131.300 το 2008, τάση που συνεχίζεται και φέτος.
Οι μεταβολές των ενοικίων ωστόσο δεν ακολούθησαν αυτές των τιμών των ακινήτων, γιατί η μείωση του αγοραστικού ενδιαφέροντος έχει στρέψει πολλούς προς αυτήν την κατεύθυνση.
Από το 13% του ΑΕΠ στο οποίο αντιστοιχούσαν οι επενδύσεις σε κατασκευές κατά την περίοδο 2000-2007, το 2008 υποχώρησαν κάτω του 11% και το 2009 ακόμη χαμηλότερα.
Αναφορικά με τις εκτιμήσεις για την περαιτέρω πορεία των τιμών, η έρευνα περιλαμβάνει και προβλέψεις των κτηματομεσιτών για το επόμενο τρίμηνο, σύμφωνα με τις οποίες το 49% πιστεύει ότι θα κινηθεί χειρότερα και το 47% στα ίδια επίπεδα σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Τέλος, για τις τιμές το 98% των μεσιτικών γραφείων εκτιμά ότι θα παραμείνουν αμετάβλητες, ενώ μόνο ένα 2% αναμένει περαιτέρω πτώση τους.
Τόνισε ότι στην αγορά μας έχει δημιουργηθεί κατάσταση ασφυξίας από την αβεβαιότητα και τη διστακτικότητα των αγοραστών, σε συνδυασμό με το κλείσιμο της στρόφιγγας του δανεισμού.Αναφέρθηκε στα στοιχεία που δημοσίευσε το περιοδικό Real Estate & Development, σύμφωνα με τα οποία ο ρυθμός αύξησης της στεγαστικής πίστης θα κλείσει φέτος στο 4%, το οποίο θεωρείται ένα ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό και πρόσθεσε ότι ΄΄επιπλέον, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει επενδυτικό κίνητρο για την αγορά κατοικίας, από τη στιγμή που η καθαρή απόδοση, δηλαδή τα ενοίκια μετά την αφαίρεση των φόρων, σε σχέση με την τιμή αγοράς, είναι σχετικά χαμηλή. Για την ακρίβεια έφθασε να είναι χαμηλότερη σε σχέση με τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων και η εικόνα που δίνουν οι αριθμοί είναι σαφής, ως προς την ένταση των συνεπειών της κρίσης΄΄.
Υπενθύμισε τα στοιχεία μιας έρευνας που πραγματοποίησε το ΕΒΕΑ πριν από μερικούς μήνες, στον τομέα της αγοράς κατοικίας όπου εμφανιζόταν σημαντική πτώση των τιμών της τάξης του 15% το 2008 και διαφαίνεται ότι η πτώση θα αγγίξει άλλο ένα 10% μέσα στο 2009. Ακόμα προέκυπτε ότι τα νεόδμητα διαμερίσματα και οι μεζονέτες και μονοκατοικίες δέχονται το ισχυρότερο πλήγμα, ενώ η μόνη κινητικότητα που καταγράφεται αφορά σε ακίνητα παλαιότερης δόμησης. Αντίστοιχα προβλήματα παρουσιάζει και η αγορά γραφείων, αφού υπάρχει πλέον αρνητική διάθεση των εταιρειών να αποκτήσουν νέα κτίρια όσο και των κατασκευαστών να κτίσουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι την περσινή χρονιά χτίστηκαν μόλις 55.000 τ.μ. γραφείων στην Αθήνα, αριθμός που αποτυπώνει ανάγλυφα τη συρρίκνωση της κατασκευαστικής δραστηριότητας. Τέλος, στα εμπορικά ακίνητα, η διαθεσιμότητα στο κέντρο έχει φθάσει το 40%.
Σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση εκτιμά ότι θα παίξουν παράγοντες όπως: Η ταχύτερη εφαρμογή του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου και των Ειδικών Πλαισίων για τον Τουρισμό, τη Βιομηχανία και τις ΑΠΕ. Ειδικά μάλιστα για τον τομέα της τουριστικής και εξοχικής κατοικίας, που σύμφωνα με τους αναλυτές, αναμένεται να παρουσιάσει τα επόμενα χρόνια αύξηση της ζήτησης, ειδικά από το εξωτερικό.
Αντίστοιχη ανάγκη υπάρχει να προχωρήσει και το ρυθμιστικό σχέδιο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, για να ακολουθήσουν στη συνέχεια και σε άλλες μεγάλες πόλεις.
Στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η κρίση δεν έριξε αισθητά τις τιμές της κατοικίας στην Ελλάδα, αφού σημείωσαν πτώση της τάξης του 5% στη διάρκεια του τελευταίου έτους.
Η μείωση αυτή θεωρείται αρκετά μικρή σε σχέση με τις μεταβολές που σημειώθηκαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία και η Βρετανία. Τα στοιχεία ανακοίνωσε ο επικεφαλής του τμήματος αναλύσεων αγοράς ακινήτων της Τραπέζης της Ελλάδος, Στέλιος Παναγιώτου, κατά την παρουσίαση χθες της εξαμηνιαίας έρευνας για την αγορά ακινήτων, στη διάρκεια του τέταρτου Red Βusiness Forum.
Συγκεκριμένα, επισήμανε ότι ενώ στις χώρες αυτές οι τιμές, λόγω της, κρίσης έχουν σημειώσει απότομες μεταβολές, στην Ελλάδα διατηρούνται στο ύψος τους, επιδεικνύοντας ανθεκτικότητα.
Οι λόγοι της ανθεκτικότητας είναι γνωστοί και σχετίζονται με τις ιδιαιτερότητες της εγχώριας αγοράς (αντιπαροχή και χαμηλός δανεισμός), αλλά και με τα υψηλά κέρδη που έχουν αποκομίσει οι κατασκευαστές όλα τα προηγούμενα χρόνια και τα οποία συνεχίζουν να λειτουργούν σαν οικονομικό μαξιλάρι σε περιόδους κρίσης όπως αυτή που διανύουμε. Από τα στοιχεία της έρευνας της κεντρικής τράπεζας προκύπτουν τα εξής:
Οι τιμές των κατοικιών στην Αθήνα μειώθηκαν με μέσο ετήσιο όρο 2,9% στο πρώτο 6μηνο του έτους. Ειδικά, στο πρώτο τρίμηνο η υποχώρηση κυμάνθηκε μόλις στο 1,4% και στο δεύτερο έφτασε στο 4,4%.
Βουτιά καταγράφουν τα στοιχεία για τις αγοραπωλησίες, καθώς από το ρεκόρ των 215.150 πωλήσεων του 2005, μειώθηκαν στα 172.900 το 2006, για να πέσουν στις 167.700 το 2007, στις 131.300 το 2008, τάση που συνεχίζεται και φέτος.
Οι μεταβολές των ενοικίων ωστόσο δεν ακολούθησαν αυτές των τιμών των ακινήτων, γιατί η μείωση του αγοραστικού ενδιαφέροντος έχει στρέψει πολλούς προς αυτήν την κατεύθυνση.
Από το 13% του ΑΕΠ στο οποίο αντιστοιχούσαν οι επενδύσεις σε κατασκευές κατά την περίοδο 2000-2007, το 2008 υποχώρησαν κάτω του 11% και το 2009 ακόμη χαμηλότερα.
Αναφορικά με τις εκτιμήσεις για την περαιτέρω πορεία των τιμών, η έρευνα περιλαμβάνει και προβλέψεις των κτηματομεσιτών για το επόμενο τρίμηνο, σύμφωνα με τις οποίες το 49% πιστεύει ότι θα κινηθεί χειρότερα και το 47% στα ίδια επίπεδα σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Τέλος, για τις τιμές το 98% των μεσιτικών γραφείων εκτιμά ότι θα παραμείνουν αμετάβλητες, ενώ μόνο ένα 2% αναμένει περαιτέρω πτώση τους.