Του Σταμάτιου Πετούση*
Αποτελεί ολοένα συχνότερο φαινόμενο της σύγχρονης ιατρικής πραγματικότητας, η διάγνωση καρκίνου σε νεότερες ηλικίες. Ο γυναικολογικός καρκίνος δυστυχώς δεν αποτελεί εξαίρεση. Η διαπίστωση καρκίνου, είτε της μήτρας, είτε των ωοθηκών, παρά το γεγονός ότι παλαιότερα αφορούσε κυρίως γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, πλέον συναντάται και σε πολύ νεότερες ηλικιακές ομάδες ακόμη και κάτω των 40 ετών, με προφανή πιθανό αντίκτυπο μεταξύ άλλων και στην αναπαραγωγική τους δυνατότητα. Ωστόσο, η κατάλληλη γνώση και διαχείριση των περιστατικών από εξειδικευμένους γυναικολόγους ογκολόγους, ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να δώσει τη λύση και να οδηγήσει σε ευχάριστα γεγονότα που κάποτε θεωρούνταν ιατρικά θαύματα.
Ένα αντίστοιχο περιστατικό είχαμε την ευτυχή συγκυρία να περατώσουμε στη Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης προ μηνός. Συγκεκριμένα, γυναίκα ηλικίας 35 ετών με ιστορικό διάγνωσης αμφοτερόπλευρου οριακού καρκίνου των ωοθηκών, μετά από κατάλληλο χειρουργείο σταδιοποίησης της νόσου και εμβρυομεταφορά κρυοσυντηρημένου εμβρύου, γέννησε με καισαρική τομή ένα υγιέστατο αγοράκι βάρους 3,100 γραμμαρίων στις 38 εβδομάδες και 4 ημέρες.
Η ασθενής είχε διαγνωστεί με οριακό όγκο ωοθήκης (borderline), μία ιστολογική διάγνωση η οποία μέχρι και πριν μερικά χρόνια θεωρούνταν σχεδόν απόλυτη ένδειξη για αφαίρεση της μήτρας και των εξαρτημάτων. Με την εφαρμογή των σύγχρονων κατευθυντήριων οδηγιών, και εφαρμόζοντας τα πολλαπλά πλεονεκτήματα τα οποία προσφέρει η λαπαροσκοπική χειρουργική, η ασθενής υπεβλήθη αρχικά στην εξαίρεση του όγκου της μίας ωοθήκης (χωρίς να πραγματοποιηθεί αφαίρεση της μήτρας και εν αναμονή της τελικής ιστολογικής διάγνωσης), πλήρη χειρουργική σταδιοποίηση με λήψη πολλαπλών βιοψιών από την περιτοναϊκή κοιλότητα, το επίπλουν και την άλλη ωοθήκη, και εν συνεχεία σε διέγερση των ωοθηκών και παραγωγή γονιμοποιημένων ωαρίων και τελικά εμβρύων 5ης ημέρας. Η τελική ιστοπαθολογική διάγνωση της ασθενούς κατέδειξε ότι ο όγκος περιοριζόταν μόνο στη μία ωοθήκη, χωρίς να έχει εξαπλωθεί σε κανένα άλλο τμήμα της κοιλιάς, γεγονός που έδινε το περιθώριο διατήρησης της μήτρας και της άλλης ωοθήκης με απόλυτη ογκολογική ασφάλεια για την ασθενή.
Η ασθενής έμεινε έγκυος, η εγκυμοσύνη υπήρξε ανεπίπλεκτη και εν τέλει περατώθηκε με καισαρική τομή, κατά την οποία πραγματοποιήθηκε προσεκτική επισκόπηση της περιτοναϊκής κοιλότητας με λήψη βιοψιών, οι οποίες αντίστοιχα κατέδειξαν αντίστοιχα τη συνέχιση απουσίας νόσου.
Η διατήρηση της γονιμότητας μετά από γυναικολογικό καρκίνο αποτελεί εξειδικευμένο αντικείμενο που απαιτεί βαθιά γνώση των αρχών της γυναικολογικής ογκολογίας, γνώση και εφαρμογή των σύγχρονων κατευθυντηρίων οδηγιών και συνεργασία εξειδικευμένου γυναικολόγου ογκολόγου και ειδικού γονιμότητας. Το κυριότερο όμως ζήτημα είναι η ψύχραιμη και ενημερωμένη διαχείριση μετά από κατάλληλη συμβουλευτική με την ασθενή. Από τη μία πλευρά, είναι σημαντικό να τεθεί η κατάλληλη ένδειξη που διασφαλίζει την ασφάλεια της γυναίκας και την ογκολογική σωστή διαχείριση. Από την άλλη, ωστόσο, εξίσου σημαντικό είναι να αποφευχθούν υπερ-ριζικές παρεμβάσεις όπου αυτό δεν είναι απαραίτητο και να δοθεί το σύνολο των επιλογών στη γυναίκα που επιθυμεί τη διατήρηση της γονιμότητάς της, είτε αυτό αφορά τη διατήρηση της μήτρας είτε του ωοθηκικού ιστού. Σε κάθε περίπτωση, το κύριο και σημαντικότερο όμως μήνυμα πρέπει να αποτελεί ότι, ακόμη και σε περιπτώσεις γυναικολογικής κακοήθειας, είναι πλέον στη σύγχρονη πραγματικότητα δυνατή η διατήρηση επιλογών τεκνοποίησης, γεγονός που στο πρόσφατο παρελθόν θα φάνταζε μόνο ουτοπία, καταδεικνύοντας την πρόοδο της σύγχρονης ιατρικής και στον τομέα αυτό.
*Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ, Εξειδικευθείς στη Γυναικολογική Ογκολογία, Επιστημονικός Συνεργάτης Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης
Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης
Μαρίας Κάλλας 11, 546 45 Θεσσαλονίκη
(+30) 2310 895100 / 6934 050763
www.genikikliniki.gr