Το Ταμείο Ανάκαμψης ως ευκαιρία για τις μεγάλες αλλαγές που απαιτούνται στην χώρα, αποτέλεσε το θέμα του δεύτερου πάνελ, που διοργανώθηκε σήμερα στο πλαίσιο του Thessaloniki Helexpo Forum, το οποίο πραγματοποιείται από την ΔΕΘ-Helexpo στο Συνεδριακό Κέντρο «Ι.Βελλίδης».
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης, τόνισε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης δεν περιλαμβάνει μόνο επενδυτικούς πόρους, αλλά ένα μείγμα μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, καθώς και δυνατότητες δαπανών για να καλυφθεί το κόστος των ίδιων των μεταρρυθμίσεων. Η βασική κατεύθυνση του Ταμείου είναι η μετάβαση στην πράσινη οικονομία, στον ψηφιακό μετασχηματισμό και στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση. «Η ουσία του Ταμείου είναι να έχει την μέγιστη αναπτυξιακή επίπτωση. Θα κινητοποιεί τον μέγιστο βαθμό ιδιωτικών πόρων. Είναι έντονα εμπροσθοβαρές γιατί οι χρόνοι για την υλοποίηση του είναι πολύ περιορισμένοι. Ότι βάλουμε στο Ταμείο, θα πρέπει να πετύχει. Είναι μοναδική και ιστορική ευκαιρία το Ταμείο Ανάκαμψης» υπογράμμισε μεταξύ άλλων ο κ. Σκυλακάκης.
O κ. Σκυλακάκης διευκρίνισε ότι ένα βασικό χαρακτηριστικό τoυ Ταμείου Ανάκαμψης είναι πως δεν δίνει τη δυνατότητα για διαρκείς αλλαγές, όπως το ΕΣΠΑ, που επιτρέπει δυναμικές προσαρμογές.
«Η προσαρμογή», διευκρίνισε, «μπορεί να γίνει μόνο μία φορά, στο τέλος του 2022, και στη βάση της αναθεώρησης των χρημάτων που θα εισπράξει κάθε χώρα (σ.σ.με βάση την πορεία του ΑΕΠ θα επαναπροσδιοριστεί το 30% των πόρων και θα ξαναμοιραστεί το 2022). Οι αλλαγές θα είναι εξαιρετικά δύσκολες, κάτι που σημαίνει πως ό,τι βάλουμε σε αυτό το Ταμείο θα πρέπει να πετύχει. Επίσης το τελευταίο χρονικό σημείο κατά το οποίο θα κριθούν στόχοι και ορόσημα είναι το δεύτερο εξάμηνο του 2026, συνεπώς το πολύ μεγάλο ποσό για το οποίο μιλάμε -19 δισ. ευρώ "και κάτι” οι επιχορηγήσεις και περίπου 13 δισ. τα πολύ χαμηλότοκα δάνεια- θα πρέπει να απορροφηθεί σε διάστημα λιγότερο των έξι ετών, μέχρι το τελευταίο ευρώ».
Σύμφωνα με τον υπουργό, το προσχέδιο της ελληνικής πρότασης θα κατατεθεί στην Κομισιόν στις 15 Οκτωβρίου και το τελικό σχέδιο μετά την 1/1/2021.
Από την πλευρά του ο Επικεφαλής Επιτροπής Προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ και Πρ. Υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας, κ. Γεώργιος Σταθάκης, σημείωσε αναφερόμενος στις διαδικασίες του Ταμείου Ανάκαμψης ότι πρέπει να γίνουν όλα γρήγορα, άρα η χώρα, οι θεσμοί κτλ χρειάζεται να είναι προετοιμασμένοι. Έτσι, κατά τον ίδιο, θα έπρεπε να προϋπάρχουν ισχυρές στρατηγικές σε κρίσιμους τομείς. Αναφερόμενος στον πράσινο μετασχηματισμό, ο κ. Σταθάκης τόνισε ότι αφορά στο σύνολο της οικονομίας, τη γεωργία, βιομηχανία, τουρισμό, μεταφορές, ναυτιλία, αερομεταφορές κτλ.
«Ο σχεδιασμός μας πρέπει να είναι κοινωνικά δίκαιος και συμμετοχικός» είπε, ενώ αναφερόμενος στον δεύτερο πυλώνα του Ταμείου Ανάκαμψης, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, σημείωσε ότι αυτός συνδέεται απόλυτα με βαθιές μεταρρυθμίσεις. Υποστήριξε ότι «η παρούσα κυβέρνηση είναι η πιο αντι-μεταρρυθμιστική των τελευταίων χρόνων, σε ό,τι αφορά κρίσιμα θέματα που άπτονται του ψηφιακού μετασχηματισμού», όπως αυτά που συνδέονται με το Κτηματολόγιο, τα δάση και τον χωροταξικό σχεδιασμό
Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, κ. Στυλιανός Κατρανίδης, επισήμανε ότι η χώρα περιμένει πολλά από το Ταμείο Ανάκαμψης. Όμως, κατά τον κ. Κατρανίδη, η εμπειρία μας από την υλοποίηση των ΕΣΠΑ δεν είναι πολύ θετική και για αυτό το Ταμείο Ανάκαμψης χρειάζεται ένα αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης, στελέχη από τον ιδιωτικό τομέα και ευέλικτους μηχανισμούς.
«Το 2021-2027 πρέπει ως χώρα να απορροφήσουμε συνολικά περί τα 50 δισ. ευρώ από το τρέχον και το επόμενο ΕΣΠΑ, και από το Ταμείο Ανάκαμψης μόνο οι επιχορηγήσεις -όχι τα δάνεια- από το Ταμείο Ανάπτυξης υπολογίζονται σε 22,5 δισ. Από το τελευταίο ΕΣΠΑ, στα επτά χρόνια που έχουν περάσει, καταφέραμε να απορροφήσουμε μόνο το 35%-40% διαθέσιμων πόρων...», είπε χαρακτηριστικά.
Ο Πρόεδρος της ΚΕΕΕ κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος, υπογράμμισε ότι είναι σημαντική διαπραγματευτική επιτυχία για την Ελλάδα τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, λέγοντας πως «με το 2,4% του πληθυσμού και το 1,2% του ΑΕΠ της ΕΕ, λαμβάνει περίπου το 9,8% της χρηματοδοτικής στήριξης». Πρόσθεσε ότι ο τουρισμός δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι μονοκαλλιέργεια και ότι οι πόροι που διατίθενται από την ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιηθούν για την αλλαγή του παραγωγικού μίγματος της χώρας. «Πρέπει να διδαχτούμε από λάθη παρελθόντος. Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να σκεπάσουμε δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, τροφοδοτώντας την εφήμερη κατανάλωση, αλλά να στοχεύουν στον παραγωγικό μετασχηματισμό οικονομίας μέσα από επενδύσεις σε κλάδους με υψηλή προστιθέμενη αξία και εξωστρεφή προσανατολισμό», υπογράμμισε.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, κα. Βασιλική Λαζαράκου αναφέρθηκε στις δυνατότητες χρηματοδότησης από τις κεφαλαιαγορές επενδυτικών σχεδίων και από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ακόμη, έκανε λόγο για την προσπάθεια να οικοδομηθεί ένα οικοσύστημα για την ανάκαμψη των κεφαλαιαγορών, ενώ αναφέρθηκε και στα μέτρα που έχουν ληφθεί για να μην επαναληφθούν φαινόμενα τύπου Follie Follie.
Ο Επικεφαλής Χρηματοδοτήσεων σε Ελλάδα-Κύπρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, κ. Ιωάννης Καλτσάς, σημείωσε ότι ο ρόλος ύπαρξης της τράπεζας στην Ελλάδα είναι να βοηθήσει την ελληνική κυβέρνηση και εμβληματικές επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, ώστε να προχωρήσουν όσο πιο γρήγορα γίνεται.
Όπως είπε, ομάδα της ΕΤΕπ μελέτησε -με αφορμή το Forum- την πορεία ωρίμανσης των έργων τα τελευταία περίπου 50 χρόνια που η ΕΤΕπ δρα στην Ελλάδα, αρχής γενομένης από το 1961 (όταν χρηματοδοτήθηκε το πρώτο της έργο στην Ελλάδα, η εθνική οδός Αθήνας-Κορίνθου). «Αυτό που βρήκαμε είναι ότι, κατά μέσο όρο, δυστυχώς, χρειάζονται πέντε χρόνια (για να ωριμάσει ένα έργο και να χρηματοδοτηθεί από την ΕΤΕπ). Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι στην Ελλάδα τα μεγάλα έργα που χρηματοδοτούνται συνήθως προετοιμάζονται από την προηγούμενη κυβέρνηση ή από τις δύο προηγούμενες. Δυστυχώς (...)τα μεγάλα έργα στην Ελλάδα αργούν και για αυτό πρέπει να υπάρχει συνέχεια στη διακυβέρνηση της χώρας. Αυτό δεν το βλέπουμε στην Ελλάδα τα τελευταία 50 χρόνια να υπάρχει» επισήμανε. Αναφέρθηκε δε και στη στρατηγική των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών, οι περισσότερες από τις οποίες σκοπεύουν να βάλουν πολλά από τα έργα του ΕΣΠΑ στο Ταμείο, καθώς αυτό είναι εμπροσθοβαρές, με τίμημα την καθυστέρηση του ΕΣΠΑ. «Αυτή η μεταφορά έργων θα είναι η στρατηγική των περισσότερων χωρών, ώστε να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απορρόφηση των δωρεάν χρημάτων» ανέφερε ο κ Καλτσάς.
Τέλος, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής κ. Αθανάσιος Θανόπουλος, υπογράμμισε την μεγάλη πρόκληση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής να έχει εικόνα των μεγεθών του Ταμείου Ανάκαμψης και να έχει συμφωνηθεί σε ευρωπαικό επίπεδο το πότε θα καταγράφεται μία επένδυση και το πότε θα θεωρείται ότι έχει υλοποιηθεί. Όπως μάλιστα ανέφερε ο ίδιος, υπάρχει στα σκαριά σχέδιο τα φορολογικά έσοδα να γνωστοποιούνται στην ΕΛΣΤΑΤ νωρίτερα, κάτι, που αν συμβεί, η υπηρεσία θα μπορεί να δημοσιεύει τα στοιχεία για το ΑΕΠ μόλις 45 μέρες μετά την περίοδο αναφοράς.
Τον συντονισμό του πάνελ έκανε ο δημοσιογράφος και διευθυντής της Voria.gr Γιώργος Χατζηλίδης.