Συνάντηση προσέγγισης της βιομηχανίας τροφίμων με την εφαρμοσμένη έρευνα σκιαγράφησης των προκλήσεων και των διεθνών τάσεων στην αγροδιατροφή και προτάσεων για μελλοντικές δράσεις στον τομέα ήταν η «Agrifood: Fast Forward into the Future», που πραγματοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη.
Τη συνάντηση συνδιοργάνωσαν το Agrotech Export Cluster (ATECluster), μια πρωτοβουλία του Συνδέσμου Εξαγωγέων Β. Ελλάδας που στοχεύει στην ενίσχυση της εξωστρέφειας των προϊόντων αγροδιατροφής σε παγκόσμιο επίπεδο, με το ΕΚΕΤΑ/ ΙΝΕΒ (Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών).
Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν εφαρμογές – λύσεις αντιμετώπισης προβλημάτων των εταιρειών που αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία σε συνεργασία με τους ερευνητικούς φορείς σε τρεις ενότητες: κυκλική οικονομία, τρόφιμα και διατροφή. Επίσης, παρουσιάστηκαν οι διεθνείς τάσεις στον τομέα της διατροφής (food trends).
Food Trends
Ο διευθυντής του ATECluster κ. Τσαμουρτζής ενημέρωσε τις εταιρείες για τις παγκόσμιες εξελίξεις και τάσεις στην παραγωγή τροφίμων και τη διατροφή στη βάση απαντήσεων σε τρία ερωτήματα:
Τι θα τρώμε στο μέλλον;
• Γεύσεις με παγκόσμια απήχηση και υγιεινά διαπιστευτήρια (διεθνείς γεύσεις – τοπική προμήθεια – οικιακή καλλιέργεια) • Λειτουργικά τρόφιμα
• Υγιεινά
• Στοχευμένα σε ομάδες υγείας
• Εκτροφές από αγρόκτημα
• Κρέας και αυγά από ζώα ελευθέρας βοσκής
• Flexiterian/ Vegeterian
Πώς θα παράγουμε;
• Τρόφιμα φυτικής προέλευσης
• Ζύμωση ακριβείας
• Βιοτεχνολογία τροφίμων
• Εκμετάλλευση απορριμμάτων τροφίμων
• Αξιοποίηση βιομάζας
• Καλύτερη, πιο πράσινη συσκευασία
• Τρόφιμα φυτικής προέλευσης καθαρής ετικέτας
• Καλλιεργημένο κρέας
• Σούπερ φύκια
• Αναγεννητική γεωργία
Πώς επηρεάζονται οι εταιρείες (επενδύσεις που απαιτούνται);
• Περιβαλλοντικό Αποτύπωμα (Άνθρακας, Νερό, Ενέργεια)
• Ψηφιακός και Τεχνολογικός Μετασχηματισμός/ Ιχνηλασιμότητα/ Blockchain
• Βιωσιμότητα & Ανθεκτικότητα
• Μηδενικά απόβλητα
• Διατροφική επισήμανση
• Συσκευασίες
• Σύσφιξη των αλυσίδων εφοδιασμού
• Άνοδος της ιδιωτικής ετικέτας (οικονομική κρίση, πληθωρισμός), κλπ.
Fast Forward into the Future
Τις μεγάλες δυνατότητες του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ)/ Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών (ΙΝΑΒ), στην υποστήριξη επιχειρήσεων, συνεταιρισμών και παραγωγών για την αποτίμηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των προϊόντων τους, παρουσίασε ο καθηγητής κ. Αργυρίου που σημείωσε, ότι το Ινστιτούτο υποστηρίζει συνολικά το “Local Brand Name” στην Αγροτική Παραγωγή, με δράσεις που αποσκοπούν στην αξιοποίηση τεχνολογιών για την επιλογή και ανάπτυξη νέων ποικιλιών, στην αξιοποίηση της βιοποικιλότητας και βιώσιμης χρήσης πολύτιμων γενετικών πόρων, στην ανάπτυξη νέων προϊόντων και στην προστασία των καταναλωτών.
Κυκλική οικονομία: Αξιοποίηση των παραπροϊόντων και των αποβλήτων
Ολοκληρωμένες μεθοδολογίες αειφόρου αξιοποίησης αγροτο-βιομηχανικών παραπροϊόντων και υγρών αποβλήτων με βάση τεχνολογίες μεμβρανών, στο πνεύμα της κυκλικής οικονομίας, στους τομείς του γάλακτος, της ελιάς και του κρασιού παρουσίασε ο κ. Πλάκας από το ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ/ΕΦΕΜ. Ο στόχος είναι είτε η δημιουργία νέων α’ υλών ή η επαναχρησιμοποίηση τους στην υπάρχουσα παραγωγική διαδικασία.
Αλλάζει το κλίμα: Η Μεσόγειος ως κλιματικό «hot spot»
Ο Farm Manager της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής κ. Καλλίτσης, ενημέρωσε επίσης ότι παρόλο που το αναμενόμενο είναι η αύξηση της θερμοκρασίας να οδηγεί σε αύξηση των βροχοπτώσεων εντούτοις η Μεσόγειος πλήττεται και αναμένεται να γίνει ξηρότερη στις επόμενες δεκαετίες, χάνοντας ενδεχομένως έως και 40% των Χειμερινών βροχοπτώσεων. Αυτό θα έχει συνέπειες στην αγροτική παραγωγή, τη στιγμή που στα επόμενα χρόνια θα χρειαστούμε αύξηση της παραγωγής τροφίμων κατά 70% για να καλύψουμε τις ανάγκες επιπλέον δύο δισεκατομμυρίων ανθρώπων, το 80% των οποίων θα κατοικούν σε πόλεις. Μελλοντικά, είπε, η εξασφάλιση της υγείας μέσω της διατροφής θα γίνει η υψηλότερη επιδίωξη. Ωστόσο το κλίμα θα επιδράσει αρνητικά στην ασφάλεια των τροφίμων με την ανάπτυξη βακτηρίων, βιοτοξινών και εντόμων, τη μείωση των θρεπτικών συστατικών λόγω της ταχείας ανάπτυξης των φυτών και μιας γενικευμένης ανασφάλειας ως προς την παραγωγή.
FoodOmicsGR
Από τον καθηγητή κ. Θεοδωρίδη του Χημικού Τμήματος/ ΑΠΘ παρουσιάστηκε το έργο «FoodOmicsGR που έχει ως στόχο να συμβάλει ώστε να παράγονται Μοναδικά Ελληνικά Τρόφιμα σε Υψηλή Ποιότητα. Παρουσίασε προϊόντα που αναπτύχθηκαν σε συνεργασία με επιστήμονες της FoodOmicsGR, όπως κρέας και γάλα από ζώα με τροφή με χρήση αρωματικών /φαρμακευτικών φυτών ή αιθέριων ελαίων, αυγά πλούσια σε Ω-3 λιπαρά οξέα.
Oils & Interfaces Engineering Group: Βελτιώσεις προϊοντικών χαρακτηριστικών – Αξιοποίηση βιομάζας
Η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Επιστήμης & Τεχνολογίας/ ΔιΠαΕ κα Καλογιάννη, σε συνεργασία με μεγάλες βιομηχανίες τροφίμων, εστιάζει στις βελτιώσεις προϊοντικών χαρακτηριστικών διασφαλίζοντας τη διατροφικής τους αξία, την ασφάλεια και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά τους. Το εργαστήριο της εξειδικεύεται στην ανάπτυξη υψηλής διατροφικής αξίας έλαιων, στην ανάπτυξη λειτουργικών τροφίμων και στη βελτίωση των διατροφικών χαρακτηριστικών. Τέλος, παρέχει συστηματικές λύσεις σε θέματα ανάκτησης συστατικών υψηλής προστιθέμενης αξίας από υποπροϊόντα και αξιοποίησης αποβλήτων για τη βιομηχανία βιοκαυσίμων.
Λειτουργικά Τρόφιμα: Βελτιώσεις προϊοντικών χαρακτηριστικών
Ο καθηγητής του τμήματος Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων/ Γεωπονική Σχολή/ ΑΠΘ κ. Κουτσουμανής παρουσίασε μεθόδους βελτίωσης των προϊοντικών χαρακτηριστικών με χρήση φυσικών α’ υλών με τη μορφή φυτικών εκχυλισμάτων και τον εμπλουτισμό με βιοδραστικά συστατικά, τη δημιουργία τροφίμων χωρίς γλουτένη ή με υλικά καθαρής ετικέτας (Clean label) και την παρασκευή υποκατάστατων γάλακτος φυτικής προέλευσης (vegan). Επίσης έχουν δημιουργηθεί εργαλεία λήψης αποφάσεων με βάση την επικινδυνότητα (Risk-based decision making tools) που διασφαλίζουν την ασφάλεια των προϊόντων για τον τελικό χρήστη.
Διατροφή - Διαιτολογία
Η επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών Διατροφής & Διαιτολογίας/ ΔιΠαΕ κα Παπαδοπούλου παρουσίασε το συστηματικό έργο που πραγματοποιείται σχετικά με τη διατροφή, τις διατροφικές συνήθειες και τη διαιτολογία (ιατρική, αθλητική). Μέσω της πρωτεϊνικής και χημικής ανάλυσης των παραδοσιακών ελληνικών τροφίμων εμπλουτίζεται η βάση δεδομένων Foodomics. Αποτελέσματα μελετών που αφορούν το ανθρώπινο μικροβίωμα (βιοποικιλότητα, σύνθεση και δραστηριότητα μικροβιακών κοινοτήτων) βρίσκουν εφαρμογή στις σύγχρονες τεχνικές μοριακής αλληλούχισης νέας γενιάς.
Κουπόνια Καινοτομίας για επιχειρήσεις για τη διαχείριση της βιομάζας
Παρουσιάστηκε επίσης το νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα του ATECluster το “B-Resillient: Building the biomass resilience of food producing and processing SMEs through green and digitalised value chains” μέσω του οποίου θα διατεθούν στις επιχειρήσεις κουπόνια καινοτομίας για να χρηματοδοτήσουν κατά 100% δράσεις κατάστρωσης Σχεδίου Διαχειριστικής Συνέχειας, σχεδιασμού Καινοτομικού Προϊόντος και Διεθνοποίησης Προϊόντος, που προκύπτουν από τη διαχείριση της βιομάζας τους.
Ανακοινώθηκε ότι στα πλαίσια του ευρωπαϊκού έργου B-Resillient θα διοργανωθεί συνέδριο τις 22 και 23 Μαΐου 2023 στη Θεσσαλονίκη με τίτλο: “European Food Biomass and Bioeconomy Summit”.
Ποιο είναι το Agrotech Export Cluster (ATECluster)
Το Agrotech Export Cluster (ATECluster), είναι μια πρωτοβουλία του Συνδέσμου Εξαγωγέων Β. Ελλάδας που στοχεύει στην ενίσχυση της εξωστρέφειας των προϊόντων αγροδιατροφής σε παγκόσμιο επίπεδο, στη δημιουργία του κατάλληλου οικοσυστήματος λειτουργίας των μελών του και μη, μέσω της δικτύωσης και της ανάπτυξης συνεργειών και στην ανάπτυξη σχέσεων με ερευνητικά ιδρύματα,
Το ATECluster συμμετέχει στη μοναδική πανευρωπαϊκά, στον τομέα της αγροδιατροφής, σύμπραξη, “I4CE: Ingredients For a Circular Economy” που απαρτίζεται από Cluster, Ερευνητικούς Φορείς και Περιφέρειες από το Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα που προάγει τόσο τη δικτύωση μεταξύ των φορέων-μελών του όσο και επιστημονική έρευνα στοχεύοντας στην ανάπτυξη καινοτόμων υλικών, νέων α’ υλών και προϊόντων, μέσα από τη διαχείριση της βιομάζας των επιχειρήσεων.