Το πρόσφατο μνημόνιο που υπέγραψε το ΒΕΘ με το λιμάνι της πόλης έχει ουσία - Καλό είναι να ακολουθήσουν και άλλοι παραγωγικοί φορείς.
Η Θεσσαλονίκη –κατά γενική ομολογία- είναι πρωτεύουσα πολλών ανούσιων και γραφικών πραγμάτων. Ανάμεσα τους περίοπτη θέση κατέχουν τα περιώνυμα «Μνημόνια κατανόησης και συνεργασίας», που συνάπτουν οι φορείς της με άλλους φορείς ή οργανισμούς, εντός και εκτός πόλεως, εντός και εκτός Ελλάδος. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι να απορεί κανείς γιατί δύο φορείς, δύο οργανισμοί, δύο οτιδήποτε που γειτνιάζουν, γνωρίζονται και θέλουν να συνεργαστούν θα πρέπει να «δεθούν» με κάποιο χαρτί και κάποιες υπογραφές;
Η μόνη λογική απάντηση είναι για να γεμίζουν τα πρωτόκολλα και να βγαίνουν κάποιες φωτογραφίες, ώστε όλοι να είναι χαρούμενοι κι ευχαριστημένοι. Η πραγματική απάντηση, όμως, είναι ότι στην πράξη κανείς δεν θέλει να συνεργαστεί με κανέναν, σηκώνοντας ο ίδιος ποσοστό του βάρους αυτής της συνεργασίας. Διότι εάν θέλουν μπορούν να συνεργαστούν χωρίς τυπικότητες και να καταλήξουν σε αποτελέσματα, τα οποία ενδεχομένως να αξίζει να αποτυπωθούν στο χαρτί, σε ένα μνημόνιο, μια συμφωνία, μια κοινή δράση.
Επειδή, όμως, σε κάθε κανόνα υπάρχουν οι εξαιρέσεις που τον επιβεβαιώνουν το πρόσφατο μνημόνιο που υπέγραψε το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης με το λιμάνι της πόλης έχει ουσία και στο μέλλον θα πρέπει να ακολουθήσουν και οι άλλοι παραγωγικοί φορείς. Διότι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι, πλέον, ιδιωτικό. Ο Οργανισμός Λιμένος μετά από δεκαετίες που έχει διανύσει ως δημόσιος φορέας με διάφορες μορφές, έχει περάσει στον έλεγχο ιδιωτών, εξέλιξη που από μόνη της είναι εξαιρετική σοβαρή. Κυρίως διότι είναι κάτι πραγματικά και ουσιαστικά διαφορετικό απ’ ότι ίσχυε πριν. Η αλλαγή από Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, που ήταν ο ΟΛΘ μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990, σε Ανώνυμη Εταιρία με μεγαλομέτοχο το δημόσιο ήταν επί της ουσίας αμελητέα.
Και στις δύο περιπτώσεις τη διοίκηση τοποθετούσε η εκάστοτε κυβέρνηση, το εργασιακό στιλ ήταν ίδιο κι απαράλαχτο, ενώ και οι σχέσεις της διοίκησης με τους φορείς της πόλης είχαν έντονη την κομματική σφραγίδα. Ακόμη και οι συνεργασίες και οι αποφάσεις απέπνεαν άρωμα δημοσίου, αφού το δημόσιο λιμάνι υπό τον φόβο της παρεξηγήσεως απέφευγε τα πολλά πολλά με τους ιδιωτικούς φορείς. Εξ’ αυτού του λόγου ενδεχομένως πολλές καλές ευκαιρίες χάθηκαν.
Αντίθετα με όλα αυτά σήμερα το λιμάνι της Θεσσαλονίκης διοικούν ιδιώτες, οι οποίοι προφανέστατα αντιλαμβάνονται ότι εκείνο που τους συμφέρει είναι η στενή συνεργασία με όσο το δυνατόν περισσότερους παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς της πόλης, ανεξαρτήτως πολιτικών προσεγγίσεων. Αυτό σημαίνει ότι οι σχέσεις, όσο παλιές κι αν είναι, θα πρέπει αφενός να γραφτούν εκ νέου «σε λευκό χαρτί» και αφετέρου να αποδειχθούν.
Ως γνωστόν μια μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον ιδιωτικό και στον πάσης φύσεως και αποχρώσεως δημόσιο τομέα της χώρας βρίσκεται στη νοοτροπία. Κατά κανόνα οι ιδιώτες δεν έχουν διάθεση να σπαταλήσουν χρόνο και ενέργεια σε κινήσεις χωρίς απτό αποτέλεσμα. Κατά κανόνα δε μαζεύονται για να μαζευτούν και δεν συζητούν για να συζητήσουν, αλλά για να καταλήξουν στο επόμενο πρακτικό βήμα, που θα έχει θετικό πρόσημο. Εξίσου συχνά οι εκπρόσωποι δημοσίων και κοινωνικών φορέων στην Ελλάδα είναι συνηθισμένοι στο αντίθετο. Στη συζήτηση για τη… συζήτηση και για την απαραίτητη αναμνηστική φωτογραφία – ενθύμιο. Κατά κάποιο τρόπο έχουν αποδεχθεί πλήρως τη γραφειοκρατία ως μέρος του ρόλου τους. Γι’ αυτό και πολλά θέματα δεν προωθούνται πέρα από προθέσεις και εξαγγελίες. Παραμένουν σε εκκρεμότητα, ανεξαρτήτως του επείγοντος, της σοβαρότητας και του μεγέθους τους. Κάποια λίγα, βέβαια, προχωράνε. Πολύ λίγα και με πολύ αργούς ρυθμούς.
Στην προκειμένη περίπτωση, λοιπόν, τα μνημόνια συνεργασίας δεν θα δοκιμάσουν τη διοίκηση της ΟΛΘ ΑΕ, αλλά τους φορείς που θα τα υπογράψουν. Όσο κι αν ακούγεται κάπως υπερβολικό είναι αλήθεια ότι το ιδιωτικό λιμάνι είναι διαφορετικό από το δημόσιο. Στην Ελλάδα βρισκόμαστε και για την Ελλάδα μιλάμε. Για «ένα πεδίο βολής φτηνό», όπου ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας δεν λειτουργούν συμπληρωματικά, αλλά ανταγωνιστικά. Οι τροχιές τους δεν τέμνονται δημιουργικά, αλλά είναι παράλληλες. Το ιδιωτικό λιμάνι, ως σταθερό πόλος της πραγματικής οικονομίας πιά, μπορεί να αναδειχθεί για τη Θεσσαλονίκη καταλύτης και επιταχυντής σχέσεων. Να αποκαλύψει κενά, τα οποία για να καλυφθούν κάποιοι βολεμένοι σε φορείς και οργανισμούς θα πρέπει να ξεβολευτούν και να… υποχρεωθούν να δράσουν με γνώμονα το συγκεκριμένο αποτέλεσμα, προς όφελος όσων εκπροσωπούν και της γενικότερης κοινωνίας και οικονομίας της περιοχής.
Η μόνη λογική απάντηση είναι για να γεμίζουν τα πρωτόκολλα και να βγαίνουν κάποιες φωτογραφίες, ώστε όλοι να είναι χαρούμενοι κι ευχαριστημένοι. Η πραγματική απάντηση, όμως, είναι ότι στην πράξη κανείς δεν θέλει να συνεργαστεί με κανέναν, σηκώνοντας ο ίδιος ποσοστό του βάρους αυτής της συνεργασίας. Διότι εάν θέλουν μπορούν να συνεργαστούν χωρίς τυπικότητες και να καταλήξουν σε αποτελέσματα, τα οποία ενδεχομένως να αξίζει να αποτυπωθούν στο χαρτί, σε ένα μνημόνιο, μια συμφωνία, μια κοινή δράση.
Επειδή, όμως, σε κάθε κανόνα υπάρχουν οι εξαιρέσεις που τον επιβεβαιώνουν το πρόσφατο μνημόνιο που υπέγραψε το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης με το λιμάνι της πόλης έχει ουσία και στο μέλλον θα πρέπει να ακολουθήσουν και οι άλλοι παραγωγικοί φορείς. Διότι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι, πλέον, ιδιωτικό. Ο Οργανισμός Λιμένος μετά από δεκαετίες που έχει διανύσει ως δημόσιος φορέας με διάφορες μορφές, έχει περάσει στον έλεγχο ιδιωτών, εξέλιξη που από μόνη της είναι εξαιρετική σοβαρή. Κυρίως διότι είναι κάτι πραγματικά και ουσιαστικά διαφορετικό απ’ ότι ίσχυε πριν. Η αλλαγή από Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, που ήταν ο ΟΛΘ μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990, σε Ανώνυμη Εταιρία με μεγαλομέτοχο το δημόσιο ήταν επί της ουσίας αμελητέα.
Και στις δύο περιπτώσεις τη διοίκηση τοποθετούσε η εκάστοτε κυβέρνηση, το εργασιακό στιλ ήταν ίδιο κι απαράλαχτο, ενώ και οι σχέσεις της διοίκησης με τους φορείς της πόλης είχαν έντονη την κομματική σφραγίδα. Ακόμη και οι συνεργασίες και οι αποφάσεις απέπνεαν άρωμα δημοσίου, αφού το δημόσιο λιμάνι υπό τον φόβο της παρεξηγήσεως απέφευγε τα πολλά πολλά με τους ιδιωτικούς φορείς. Εξ’ αυτού του λόγου ενδεχομένως πολλές καλές ευκαιρίες χάθηκαν.
Αντίθετα με όλα αυτά σήμερα το λιμάνι της Θεσσαλονίκης διοικούν ιδιώτες, οι οποίοι προφανέστατα αντιλαμβάνονται ότι εκείνο που τους συμφέρει είναι η στενή συνεργασία με όσο το δυνατόν περισσότερους παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς της πόλης, ανεξαρτήτως πολιτικών προσεγγίσεων. Αυτό σημαίνει ότι οι σχέσεις, όσο παλιές κι αν είναι, θα πρέπει αφενός να γραφτούν εκ νέου «σε λευκό χαρτί» και αφετέρου να αποδειχθούν.
Ως γνωστόν μια μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον ιδιωτικό και στον πάσης φύσεως και αποχρώσεως δημόσιο τομέα της χώρας βρίσκεται στη νοοτροπία. Κατά κανόνα οι ιδιώτες δεν έχουν διάθεση να σπαταλήσουν χρόνο και ενέργεια σε κινήσεις χωρίς απτό αποτέλεσμα. Κατά κανόνα δε μαζεύονται για να μαζευτούν και δεν συζητούν για να συζητήσουν, αλλά για να καταλήξουν στο επόμενο πρακτικό βήμα, που θα έχει θετικό πρόσημο. Εξίσου συχνά οι εκπρόσωποι δημοσίων και κοινωνικών φορέων στην Ελλάδα είναι συνηθισμένοι στο αντίθετο. Στη συζήτηση για τη… συζήτηση και για την απαραίτητη αναμνηστική φωτογραφία – ενθύμιο. Κατά κάποιο τρόπο έχουν αποδεχθεί πλήρως τη γραφειοκρατία ως μέρος του ρόλου τους. Γι’ αυτό και πολλά θέματα δεν προωθούνται πέρα από προθέσεις και εξαγγελίες. Παραμένουν σε εκκρεμότητα, ανεξαρτήτως του επείγοντος, της σοβαρότητας και του μεγέθους τους. Κάποια λίγα, βέβαια, προχωράνε. Πολύ λίγα και με πολύ αργούς ρυθμούς.
Στην προκειμένη περίπτωση, λοιπόν, τα μνημόνια συνεργασίας δεν θα δοκιμάσουν τη διοίκηση της ΟΛΘ ΑΕ, αλλά τους φορείς που θα τα υπογράψουν. Όσο κι αν ακούγεται κάπως υπερβολικό είναι αλήθεια ότι το ιδιωτικό λιμάνι είναι διαφορετικό από το δημόσιο. Στην Ελλάδα βρισκόμαστε και για την Ελλάδα μιλάμε. Για «ένα πεδίο βολής φτηνό», όπου ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας δεν λειτουργούν συμπληρωματικά, αλλά ανταγωνιστικά. Οι τροχιές τους δεν τέμνονται δημιουργικά, αλλά είναι παράλληλες. Το ιδιωτικό λιμάνι, ως σταθερό πόλος της πραγματικής οικονομίας πιά, μπορεί να αναδειχθεί για τη Θεσσαλονίκη καταλύτης και επιταχυντής σχέσεων. Να αποκαλύψει κενά, τα οποία για να καλυφθούν κάποιοι βολεμένοι σε φορείς και οργανισμούς θα πρέπει να ξεβολευτούν και να… υποχρεωθούν να δράσουν με γνώμονα το συγκεκριμένο αποτέλεσμα, προς όφελος όσων εκπροσωπούν και της γενικότερης κοινωνίας και οικονομίας της περιοχής.
ΥΓ. Οι κινητοποιήσεις που ξεκίνησαν από χθες Παρασκευή οι εργαζόμενοι της ΟΛΘ ΑΕ έρχονται από μακριά. Αποχή από τις υπερωρίες και την εργασία του Σαββατοκύριακου ήταν η μέθοδος που επέτρεψε στους εργαζομένους του λιμανιού της Θεσσαλονίκης να αντέξουν οικονομικά επί ένα χρόνο την περίοδο 2007 – 2008 και να συμβάλλουν με αυτό τον τρόπο στη ματαίωση της τότε παραχώρησης του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων σε ιδιώτη και συγκριμένα στη Hutchinson. Πρόκειται, λοιπόν, για δοκιμασμένη μέθοδο, που ανεξαρτήτως των αιτημάτων, τα οποία είναι υπαρκτά και άξια προσοχής, θα έχει επιπτώσεις στην εξυπηρέτηση των χρηστών του λιμένα. Να, λοιπόν, ένα ακόμα πεδίο για να αντιληφθούμε το βάθος και το εύρος της μέχρι στιγμής λειτουργίας του λιμανιού ως ιδιωτικής επιχείρησης...