Αλλαγή της διαθήκης του Γιάννη Παπάφη προκειμένου να διαφοροποιηθεί ο καταστατικός σκοπός λειτουργίας του ομώνυμου ιδρύματος, προωθείται από τη διοίκηση του Παπαφείου, με τη συνεπικουρία του υπουργείου Παιδείας και του δήμου Θεσσαλονίκης.
Στόχος αυτής της αλλαγής είναι η λειτουργία Καλλιτεχνικού Σχολείου στο κτήριο του Παπαφείου ιδρύματος, σχέδιο το οποίο προωθεί εδώ και καιρό το υπουργείο προκαλώντας την αντίδραση δημάρχων και φορέων της δυτικής Θεσσαλονίκης όπου στεγάζεται το υπάρχον Καλλιτεχνικό Σχολείο της πόλης. Μάλιστα, για τον σκοπό αυτόν το υπουργείο δηλώνει έτοιμο να διαθέσει το ποσόν των 5 εκατ. ευρώ προκειμένου να ανακαινιστεί το κτήριο του ιδρύματος.
Υπενθυμίζεται ότι η προσπάθεια μεταστέγασης του υπάρχοντος Καλλιτεχνικού Σχολείου από το χώρο στον οποίο λειτουργεί σήμερα, στο δήμο Αμπελοκήπων Μενεμένης, στο Παπάφειο είχε ξεκινήσει πριν από περίπου δύο χρόνια, αλλά στην πορεία φάνηκε να εγκαταλείπεται. Μάλιστα, το Δημόσιο, μέσω της εταιρείας «Κτιριακές Υποδομές Α.Ε.» προχωρά ήδη στην αγορά οικοπέδου στη δυτική Θεσσαλονίκη με σκοπό την κατασκευή σχολικού συγκροτήματος προκειμένου να στεγαστεί εκεί το Καλλιτεχνικό Σχολείο. Παράλληλα, όμως, φαίνεται πως επανέρχεται ο σχεδιασμός για τη μεταφορά του Σχολείου στο Παπάφειο.
Η ιστορία της στέγασης του Καλλιτεχνικού Σχολείου
Το σχέδιο για τη στέγαση Καλλιτεχνικού Σχολείου στο Παπάφειο εξελίχθηκε ως εξής:
- Ο δήμος Θεσσαλονίκης με το υπ’ αρ. πρ. 826/26-1-2018 έγγραφό του προς το υπουργείο Παιδείας αιτήθηκε την ίδρυση Καλλιτεχνικού Σχολείου και τη στέγασή του στο Παπάφειο.
- Σχεδόν ένα χρόνο μετά, το υπουργείο με έγγραφό του στις 21 Φεβρουαρίου 2019 δήλωσε ότι στόχος του είναι η ίδρυση ενός ακόμη Καλλιτεχνικού Σχολείου στα όρια του δήμου Θεσσαλονίκης και εξέφρασε και τη βούλησή του να συμβάλει στην επαναξιοποίηση του Παπαφείου και στην εκ νέου δυναμική ένταξή του στη ζωή της πόλης. Πρότεινε μάλιστα τα εξής δύο:
- Τη διάθεση ποσού 5 εκατ. ευρώ για τη διαμόρφωση και πλήρη ανακαίνιση – αποκατάσταση των χώρων του ιδρύματος οι οποίοι προορίζονται να στεγάσουν το υπό ίδρυση Καλλιτεχνικό Σχολείο.
- Τη διάθεση ποσού 250.000 ευρώ για την ανακαίνιση και αγορά του αναγκαίου εξοπλισμού της κουζίνας και της τραπεζαρίας του ιδρύματος για τον εναρμονισμό τους με τα σύγχρονα δεδομένα.
- Τη δυνατότητα χρήσης των αιθουσών που θα χρησιμοποιούνται από το Καλλιτεχνικό Σχολείο ως αίθουσες εκδηλώσεων και προβολής ταινιών για τις ανάγκες του ιδρύματος, τις ώρες εκτός λειτουργίας του σχολείου.
- Στις 17 Δεκεμβρίου 2018 το δ.σ. του Παπαφείου με κατά πλειοψηφία απόφασή του (μειοψήφησε ο μητροπολίτης Άνθιμος και ένα ακόμη μέλος του δ.σ.):
- Εγκρίνει την παραχώρηση μέρους του κτηρίου καθώς και μέρους του αύλειου χώρου του ιδρύματος για τη λειτουργία Καλλιτεχνικού Σχολείου.
- Αναθέτει σε ιδιώτη μηχανικό να προβεί σε όλες τις ενέργειες για την τροποποίηση χρήσεων γης καθώς και για τη διευθέτηση τυχόν πολεοδομικών αυθαιρεσιών, για τη βεβαίωση στατικής επάρκειας και για τη νομική διευθέτηση του ιδρύματος της στέγασης σχολείου.
- Στις 27 Φεβρουαρίου 2019 ο διευθυντής του πρωθυπουργικού γραφείου στη Θεσσαλονίκη Γιώργος Αγγελόπουλος αποστέλλει έγγραφο στο δ.σ. του ιδρύματος με το οποίο προωθείται η πρόταση του υπουργείου Παιδείας για τη στέγαση Καλλιτεχνικού Σχολείου στο χώρο του Παπαφείου.
- Κατόπιν όλων αυτών, στις 8 Μαρτίου 2019, το δ.σ. του Παπαφείου αποφάσισε κατά πλειοψηφία, με την αντίθετη γνώμη του μητροπολίτη και ενός ακόμη μέλους, σε σύνολο πέντε μελών, να προχωρήσει στην παραχώρηση των αναγκαίων χώρων για τη λειτουργία Καλλιτεχνικού Σχολείου.
Αίτημα αλλαγής της διαθήκης
Για να προχωρήσει όμως αυτός ο σχεδιασμός θα πρέπει προηγουμένως να υπάρξει τροποποίηση του καταστατικού σκοπού λειτουργίας του ιδρύματος το οποίο, βάσει της διαθήκης του Γιάννη Παπάφη, προορίζεται αποκλειστικά και μόνον για τη στέγαση ορφανών. Έτσι, το δ.σ. του ιδρύματος κατέθεσε αίτηση στο Εφετείο Θεσσαλονίκης με την οποία ζητά να γίνει αυτή η τροποποίηση. Ως λόγους προβάλει ότι:
- Το ίδρυμα θα αποκομίσει σημαντικό όφελος και επαύξηση της περιουσίας του καθώς θα ανακαινισθεί με τη διάθεση 5.250.000 ευρώ.
- Οι τρόφιμοι του ιδρύματος θα έχουν πρόσβαση και τη δυνατότητα χρήσης των αιθουσών του Καλλιτεχνικού Σχολείου, ως αίθουσες εκδηλώσεων και προβολής ταινιών για τις ανάγκες του ιδρύματος, σε ώρες εκτός λειτουργίας του σχολείου.
- Το τεράστιο κτήριο του Παπαφείου παραμένει αναξιοποίητο, χωρίς ζωή και δεν παρέχει στην πόλη το έργο που προσέφερε στο παρελθόν. Η στέγαση Καλλιτεχνικού Σχολείου θα δώσει εκ νέου πνοή στο εγκαταλελειμμένο κτήριο, ενώ και η πολιτιστική και κοινωνική εξωστρέφεια που χαρακτηρίζει τη σχολική κοινότητα ενός Καλλιτεχνικού Σχολείου θα συμβάλει ουσιαστικά στη συνέχιση της μεγάλης μουσικής παράδοσης του ιδρύματος (γνωστή σε όλους η μουσική μπάντα του Παπαφείου) και θα επαναφέρει την κοινωνική και μορφωτική συμβολή του ιδρύματος στους τροφίμους του πρωτίστως, αλλά και στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης.
- Τέταρτον, η προτεινόμενη συνεργασία του ιδρύματος με Καλλιτεχνικό Σχολείο θα αποτελέσει αφορμή για την επανασύνδεση της ιστορικής πολιτιστικής προσφοράς του Παπαφείου στην πόλη, ενώ η διεύρυνση της χρήσης εντός των ορίων της αληθούς βούλησης του διαθέτη υπό το πρίσμα των νέων επιστημονικών και πραγματικών δεδομένων θα επαναπροσδιορίσουν το ρόλο του Παπαφείου, την πολιτιστική προσφορά του και τη σύνδεσή του με τη ζωή της πόλης.
- Το εμβληματικό για την ιστορία της πόλης ίδρυμα, αφενός μεν υπολειτουργεί, αφετέρου αδυνατεί να ανταπεξέλθει στις ιδιαίτερα αυξημένες απαιτήσεις συντήρησης και λειτουργίας των πεπαλαιωμένων και μεγάλων κτιριακών υποδομών, παρά το γεγονός ότι τα μισά και παραπάνω έξοδα καλύπτονται από το δήμο, συνεπώς κρίνεται σκόπιμη για την απρόσκοπτη συνέχιση της λειτουργίας του, η προσαρμογή – διεύρυνση του σκοπού του στα σύγχρονα δεδομένα και τις ανάγκες των παιδιών που φιλοξενεί, με γνώμονα πρωτίστως το συμφέρον του ίδιου του ιδρύματος και των τροφίμων του, σε σχέση με την αρχική βούληση του διαθέτη ότι θα έπρεπε να χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο ως διαρκές άσυλο περιθάλψεως απόρων ορφανών αγοριών.
Τέλος, η αίτηση καταλήγει αναφέροντας πως η προτεινόμενη αλλαγή ανταποκρίνεται στην αληθινή βούληση του διαθέτη ο οποίος εάν γνώριζε όλα τα ανωτέρω θα συναινούσε στην απόφαση του δ.σ. του ιδρύματος «που ελήφθη σύμφωνα με το πνεύμα και την αληθινή βούληση του διαθέτη».
Συνοψίζοντας, η αίτηση, αναφέρει πως «η στέγαση του Καλλιτεχνικού Σχολείου Θεσσαλονίκης στο Παπάφειο ίδρυμα όχι μόνον δεν μεταβάλλει το σκοπό της ίδρυσης του τελευταίου, αλλά αντίθετα ενισχύει τη λειτουργία του με τη δημιουργία εσόδων και την εξασφάλιση της συντήρησης του κτηρίου, που θα ήταν σχεδόν αδύνατον να επιτευχθούν με το αρχικό κεφάλαιο που συνεχώς μειώνεται.
Η υπόθεση ορίστηκε να εκδικαστεί στις 13 Μαΐου στο Εφετείο Θεσσαλονίκης.
Αντιδρά ο δήμαρχος Αμπελοκήπων Μενεμένης
Στο σχεδιασμό του υπουργείου αντιδρά ο δήμαρχος Αμπελοκήπων Μενεμένης Λάζαρος Κυρίζογλου καθώς και άλλοι δήμαρχοι της δυτικής Θεσσαλονίκης, όπως και ο μητροπολίτης Νεαπόλεως Σταυρουπόλεως Βαρνάβας. Ο κ. Κυρίζογλου, μιλώντας στη Voria.gr επέκρινε αυτές τις μεθοδεύσεις λέγοντας ότι η κυβέρνηση η οποία αυτοπροσδιορίζεται ως «αριστερή» δείχνει με τον τρόπο αυτόν πόσο ενδιαφέρεται για την υποβαθμισμένη δυτική Θεσσαλονίκη. Τονίζει ότι οι φορείς της περιοχής δεν θα επιτρέψουν να φύγει το Καλλιτεχνικό Σχολείο από την περιοχή γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών προέρχεται από τη δυτική Θεσσαλονίκη. Επιπλέον, σημειώνει, πως οι Κτηριακές Υποδομές έχουν ήδη ξεκινήσει τη διαδικασία αγοράς του οικοπέδου που τους υποδείχθηκε από τον δήμο, γι’ αυτόν ακριβώς το σκοπό. Ας διαθέσει ο κ. Γαβρόγλου αυτά τα 5 εκατ. ευρώ για να χτιστεί ένα καινούργιο καλλιτεχνικό γυμνάσιο – λύκειο, το οποίο μπορεί να είναι έτοιμο μέσα στους επόμενους 15 με 17 μήνες και μετά, αν θέλει, ας κάνει και δεύτερο Καλλιτεχνικό Σχολείο στο Παπάφειο ή οπουδήποτε αλλού, σημειώνει ο κ. Κυρίζογλου. Ο δήμαρχος Αμπελοκήπων Μενεμένης θεωρεί παραπλανητική και προσχηματική την πρόθεση του υπουργείου περί ίδρυσης νέου Καλλιτεχνικού Σχολείου και θεωρεί βέβαιο ότι στο Παπάφειο θα μεταφερθεί το υπάρχον Σχολείο της δυτικής Θεσσαλονίκης.