Είναι ανθεκτική η Θεσσαλονίκη στο δεύτερο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού, που ενσκήπτει σταδιακά; Το ερώτημα άρχισε ήδη να απασχολεί, καθώς το δεύτερο σε μέγεθος πολεοδομικό συγκρότημα της χώρας μπαίνει εκ νέου στη δίνη του κορωνοϊού.
Τα τοπικά lockdown άρχισαν στη χώρα και είναι προφανές ότι η διαχείριση του δεύτερου κύματος θα είναι ακόμη πιο δύσκολη από εκείνη του πρώτου. Παρά το γεγονός ότι ήδη έχουμε συσσωρευμένη εμπειρία, παρά την ενίσχυση των δομών υγείας, παρά τη μύηση του κόσμου στα μέτρα αυτοπροστασίας, φαίνεται ότι ο αποκλεισμός του γενικευμένου lockdown συνιστά απειλή.
Τώρα θα πρέπει ουσιαστικά να ζυγίσουν οι αρμόδιοι τα δεδομένα και να λάβουν τις αποφάσεις τους.
Στη Θεσσαλονίκη το προηγούμενο διάστημα είχαμε σημαντική μείωση των κρουσμάτων. Δεν οδήγησε σε γενικευμένο εφησυχασμό, ωστόσο όσοι κινούνται στο πολεοδομικό συγκρότημα μπορούν εύκολα να διαπιστώσουν γεμάτα κόσμο μαγαζιά, πλατείες και χώρους συνάθροισης του κοινού και μια «χαλάρωση» ως απόρροια των καλών επιδημιολογικών δεδομένων των προηγούμενων μηνών.
Ο καλός καιρός βοήθησε στις εξόδους τα Παρασκευοσαββατοκύριακα, η κατανάλωση αυξήθηκε κι αυτό δεν έγινε χωρίς κόστος. Διότι όπως μονότονα επαναλαμβάνουν οι αρμόδιοι, ο κορωνοϊός είναι εδώ και θα συνεχίσει να είναι για πολύ ακόμη.
Είναι νωρίς για να εξηγήσει κάποιος με επιχειρήματα τους λόγους που ξαφνικά γέμισε ξανά με κρούσματα η Θεσσαλονίκη. Πολλά μπορούμε όλοι να υποθέτουμε, όμως ας εμπιστευτούμε τους ειδικούς, αφού με εκτιμήσεις στα social media και με αυθαίρετες ερμηνείες το μόνο που επιτυγχάνουμε είναι να αποπροσανατολίζουμε. Κι άντε οι μονίμως χαμένοι στα πέλαγα, που αρέσκονται στις θεωρίες συνωμοσίας και αποτελούν κινητές βόμβες στην καθημερινότητά μας... Οι υπόλοιποι οφείλουν να δουν την κατάσταση κατάματα και να πάρουν διόλου ευχάριστες αποφάσεις.
Ένα λάθος των αρμοδίων είναι ότι έμπλεξαν στη συζήτηση περί ατομικής ευθύνης. Η συγκεκριμένη κουβέντα είναι ατελέσφορη. Δείτε τι γίνεται διαχρονικά με την καθαριότητα και οτιδήποτε αφορά στο συλλογικό συμφέρον, στο συμφέρον της πόλης και των πολλών. Η συμπεριφορά είναι ανάλογη και στην πανδημία. Έτσι είναι η κοινωνία μας και θα χρειαστεί πολύς κόπος και πολλές θυσίες για να αλλάξει η νοοτροπία.
Πέρα από τις ευθύνες του καθενός μας όμως εκείνο που έχει αξία είναι η αντίδραση της Πολιτείας. Η υποχρέωση για τη χρήση της μάσκας, τις αποστάσεις και τους κανόνες υγιεινής πρέπει πέρα από τις προτροπές να επιβληθεί με αυστηρό τρόπο. Και ο μόνος δρόμος για να επιτευχθεί είναι οι έλεγχοι. Δυστυχώς η απάντηση είναι η αστυνόμευση ακόμη και στα αυτονόητα. Δεν βρίσκω κάποια άλλη λύση, δεδομένης της κατάστασης.
Δεν μου αρέσει η λογική του βούρδουλα και γνωρίζω ότι πολλοί σκέφτονται κακά παραδείγματα των άλλων, της Πολιτείας, των αρχών και των φορέων, για να αποκρούσουν τέτοιες απόψεις. Ωστόσο, αν θέλουμε την αλήθεια πρέπει να έχουμε τη διάθεση να την αναγνωρίσουμε. Το παράδειγμα των πολλών παραβάσεων (των περισσότερων πανελλαδικά) που καταγράφονταν στη Θεσσαλονίκη, την ώρα που τα κρούσματα στην πόλη ήταν ελάχιστα δείχνει τον δρόμο.
Ναι η κατάσταση στις αστικές συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης είναι κακή. Τραγική. Να πιέσουμε όλοι για λύσεις. Όμως οι λύσεις το ξέρουμε όλοι ότι αργούν και αυτή την ώρα καίγεται η γούνα μας.
Ναι οι ελεύθεροι χώροι συνάθροισης του κόσμου στην πόλη είναι λίγοι και ο συγχρωτισμός αναπόφευκτος, αλλά πόσους συνανθρώπους μας να χάσουμε περιμένοντας να γίνουν περισσότεροι;
Αυτή η ώρα δεν είναι για να επιρρίψουμε ευθύνες. Πράγματι υπάρχουν και ο λογαριασμός θα μπει στο τέλος στο τραπέζι του δημοσίου διαλόγου. Μέχρι τότε όμως το θέμα είναι να περιορίσουμε τη ζημιά.
Και η ζημιά δεν περιορίζεται δίχως να ληφθούν άμεσα μέτρα και να τηρηθούν αυστηρά. Ένα ενδεχόμενο lockdown θα έχει δραματικές οικονομικές επιπτώσεις. Κανένας λογικός άνθρωπος όμως δεν μπορεί να βάζει στην ίδια ζυγαριά την οικονομία και την υγεία. Να προσπαθήσουμε να το αποφύγουμε, αλλά με οργανωμένο τρόπο και αξιοποιώντας την εμπειρία του πρώτου κύματος.
Είναι σαφές ότι ατόνησαν ήδη μια σειρά από μέτρα, όπως της τηλεργασίας, της εξ αποστάσεως εργασίας, της τηλεκπαίδευσης κτλ, τα οποία όμως αποδεδειγμένα λειτούργησαν περιοριστικά και αποτελεσματικά στη διασπορά του ιού. Να επανέλθουν εγκαίρως τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα.
Οι εκδηλώσεις με φυσική παρουσία πρέπει να περιοριστούν επίσης. Δεν είναι δυνατόν να ζητάς από τους πολίτες περιορισμό και εσύ ως Πολιτεία να μη δίνεις το καλό παράδειγμα. Εορτασμοί, καταθέσεις στεφάνων, συσκέψεις, συναντήσεις, περιοδείες... Έτσι θα πεισθεί η κοινή γνώμη ότι πρέπει να περιοριστεί; Έτσι οι αρμόδιοι θα ζητήσουν ατομική υπευθυνότητα; Απλώς φορώντας τη μάσκα και χαιρετώντας με τον αγκώνα; Γιατί άραγε δεν «παγώνουν» όλα αυτά; Πιθανώς με τον περιορισμένο αριθμό συμμετεχόντων διασφαλίζεται η μη μετάδοση του κορωνοϊού. Δεν είναι εκεί το ζήτημα. Το ζήτημα είναι στο μήνυμα που περνάς στον κόσμο. Εσύ μείνε μέσα, εγώ όμως μπορώ να αλωνίζω και να συνεχίσω την καθημερινότητά μου σε κάθε περίπτωση. Αυτή είναι η εικόνα που έχει σήμερα ο κόσμος. Είναι ενέργειες που μας πηγαίνουν πίσω ως κοινωνία, διευρύνουν το χάσμα πολίτη – διοίκησης και εγείρουν αντίδραση.
Η Πολιτεία και ειδικά η κυβέρνηση οφείλει να καταθέσει δημοσίως και εγκαίρως το σχέδιό της για τα σενάρια πορείας της πανδημίας σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. Μέχρι σήμερα έχουμε δει να αντιδρά -στις περισσότερες περιπτώσεις επιτυχώς- κατασταλτικά. Αυτό έχει κόστος. Η πρόληψη είναι ελλειμματική. Οι τοπικοί φορείς και αρχές, οφείλουν επίσης να αναλάβουν πρωτοβουλίες προστασίας της δημόσιας υγείας. Δεν μπορούν να ισχυρίζονται ότι γνωρίζουν τον τόπο τους καλύτερα από την Αθήνα, αλλά να αποφεύγουν να λερώσουν τα χέρια τους σε ένα τόσο σημαντικό πρόβλημα... Ναι έχουν περιορισμένα μέσα, ναι το συγκεντρωτικό κράτος δεν τους δίνει τις αρμοδιότητες, ναι η νομοθεσία τους στερεί δυνατότητες, όμως στο βαθμό που αναλογεί στον καθένα, μπορεί να δημιουργήσει παράδειγμα, μπορεί να αναλάβει πρωτοβουλίες με θετικό πρόσημο για την τοπική κοινωνία, να λάβει έστω περιορισμένου αντικτύπου μέτρα, που όμως θα προστατεύσουν και θα περάσουν το μήνυμα της κοινής προσπάθειας. Κι αυτό είναι το κλειδί: η κοινή προσπάθεια, η συμμετοχή όλων στην αντιμετώπιση της νέας κρίσης. Δεν είναι τυχαίο ότι τα μέτρα που έλαβαν οι τοπικοί φορείς της Θεσσαλονίκης στην πρώτη εμφάνιση του κορωνοϊού στην περιοχή μας έφεραν αξιοθαύμαστα αποτελέσματα...
Τώρα είναι η ώρα της δράσης. Όχι η ώρα να αναζητήσουμε ευθύνες, να μπλέξουμε με το γράμμα του νόμου, να περιμένουμε από τους άλλους να λύσουν τα δικά μας προβλήματα. Σε αυτό είμαστε όλοι μαζί και πρέπει να λειτουργήσουμε ως κοινωνία με συνοχή, με υπευθυνότητα, με σεβασμό. Διότι τον λογαριασμό θα τον πληρώσουμε όλοι στο τέλος.