Στα διονυσιακά μυστήρια της αρχαιότητας, τα οποία χαρακτηρίζονταν από τη μεγάλη κατανάλωση κρασιού, η μουσική έπαιζε πρωτεύοντα ρόλο.
Η ευφορία που χαρακτήριζε τις γιορτές προς τιμήν του θεού του κρασιού, απαιτούσε τη συνοδεία θορυβώδους μουσικής με κύμβαλα και τύμπανα, προκειμένου να συνοδεύει τη διονυσιακή έκρηξη χαράς.
Πολλούς αιώνες αργότερα, στο σήμερα, η σχέση του οίνου με τον ήχο ήταν από ελάχιστη έως ανύπαρκτη. Το κρασί ως προϊόν άλλωστε αναβαθμίστηκε σε ένα προϊόν υψηλής γευσιγνωσίας, όπου απαιτούσε το σύνολο σχεδόν όλων των αισθήσεων, πλην της ακοής.
Όλα αυτά μέχρι πριν δύο χρόνια, όταν το δημιουργικό δαιμόνιο του διδάσκοντα στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ και ερασιτέχνη οινοποιού Αστέρη Ζαχαράκη έφερε μια ιδέα που δεν υπήρξε ποτέ στα παγκόσμια χρονικά: τη δημιουργία ήχων που θα συντελούν στη συμμετοχή και της ακοής στην οινογευσία.
Ο νεαρός επιστήμονας έσπευσε να μοιραστεί την ιδέα του με τον παλιό του φίλο και μουσικό παραγωγό Βασίλη Παρά. Ήταν ουσιαστικά η γέννηση της Soundpear, μιας πλατφόρμας που φροντίζει να ολοκληρώνει μια αισθητική εμπειρία, είτε αυτή είναι κρασί είτε κάποιο άλλο προϊόν, με τη συνοδεία ήχου, επιστημονικά τεκμηριωμένου για τον σκοπό αυτό.
Γιατί όχι και ακοή;
Ο Αστέρης Ζαχαράκης έχει ως γνωστικό αντικείμενο την έρευνα πάνω στην αντίληψη της μουσικής και την ψυχοακουστική.
«Πριν από δύο χρόνια περίπου είχα την ιδέα να συνδυάσω το επιστημονικό μου αντικείμενο με το πάθος μου για το κρασί. Αυτό που σκέφτηκα είναι ότι η ακοή είναι μια αίσθηση που λείπει από μια οινογευσία», εξηγεί στη Voria.gr.
Στην οινογευσία, πέραν της γεύσης που είναι η κύρια αίσθηση, συμμετέχει η όσφρηση για την οσμή του κρασιού, η όραση για το χρώμα, ακόμα και η αφή σχετικά με τον τρόπο που πιάνουμε το ποτήρι.
«Η ακοή σε όλο αυτό δεν υπήρχε πουθενά, πολλές φορές μάλιστα δεν την ήθελαν γιατί η διαδικασία της οινογευσίας απαιτεί και μια συγκέντρωση», λέει ο Αστέρης.
Με τον Βασίλη Παρά, φίλο με τον οποίον συμμετείχαν πριν από χρόνια στην ίδια μουσική μπάντα, αποφάσισαν να βάλουν στο παιχνίδι και την ακοή γιατί θεώρησαν ότι εάν ο δοκιμαστής ακούει το σωστό ηχητικό κομμάτι δεν του αποσπά αλλά του εστιάζει περισσότερο την προσοχή στη γευστική εμπειρία.
Η ιδέα βέβαια δεν είναι απαραίτητο να εστιάζει στο κρασί, αφού μπορεί να αφορά οτιδήποτε έχει άρωμα και γεύση.
«Το κρασί βέβαια είναι ο βασιλιάς των αισθητηριακών προϊόντων, αλλά το ίδιο θα μπορούσε να γίνει στον καφέ και το τσάι, προϊόντα που έχουν αρκετούς φανατικούς φίλους», σημειώνει ο Αστέρης Ζαχαράκης.
Μουσική για τα οινοποιεία
Οι δύο φίλοι και πια συνεργάτες ήρθαν σε επαφή με τρία μεγάλα οινοποιεία, τα οποία διακρίνονται για την εξωστρέφειά τους, και βρήκαν την ιδέα ενδιαφέρουσα.
Κτήμα Γεροβασιλείου, Κτήμα Χατζηβαρύτη και Κτήμα Κυρ - Γιάννη είπαν το ναι σε μια πρωτοποριακή ιδέα και αυτό ώθησε τον Αστέρη και τον Βασίλη να προσπαθήσουν να σχεδιάσουν καλύτερα την ιδέα τους ώστε το αποτέλεσμα να είναι ουσιαστικά ένα ξεχωριστό προϊόν.
Το soundtrack που συνοδεύει miNimus από το Κτήμα Χατζηβαρύτη:
«Δουλέψαμε πάνω σε ετικέτες που μας πρότειναν τα συγκεκριμένα οινοποιεία. Τα συγκεκριμένα κρασιά τα δοκιμάσαμε, συζητήσαμε για αυτά, είχαμε τη βοήθεια να τα αναλύσουμε αισθητηριακά γύρω από τη γεύση και τις μυρωδιές. Αυτό που κάναμε εμείς ήταν να προχωρήσουμε στη δημιουργία κάποιων ηχητικών draft τα οποία στέλναμε στα οινοποιεία, τα άκουγαν, τα συζητούσαμε, μας ανέφεραν κάποια σχόλια, τα επεξεργαζόμασταν και αποστέλαμε και πάλι το αποτέλεσμα που φτιάξαμε», σημειώνει ο συνδημιουργός της Soundpear Αστέρης Ζαχαράκης.
Το soundtrack που συνοδεύει το Άβατον από το Κτήμα Γεροβασιλείου:
Τελικά οι δύο πλευρές κατέληξαν ότι τα ηχητικά κομμάτια που δημιούργησαν μπορούν να λειτουργήσουν ως ένα καλό soundtrack για τα κρασιά.
«Μοιάζει λίγο με τη δημιουργία μουσικής για ταινία. Όταν κάνεις κάτι τέτοιο η μουσική, το sountrack της ταινίας πρέπει να ταιριάζει και με τον ήρωα. Στην περίπτωση μας, ο ήρωας είναι το κρασί», λέει ο νεαρός επιστήμονας.
Μεγάλες οι δυνατότητες
Η πιο απλή εφαρμογή του project είναι τα ηχητικά αυτά κομμάτια να χρησιμοποιηθούν από τα οινοποιεία ώστε να προσφέρουν μια πιο ολοκληρωμένη εμπειρία στον επισκέπτη που δοκιμάζει κρασί, να προσφέρουν εν ολίγοις οινογευσία μετά μουσικής.
Όμως, σύμφωνα με τους δημιουργούς του soundpear, μπορούν να γίνουν πολλά ακόμα.
«Φτιάχνουμε ακόμα μερικά πιο μικρά ηχητικά κομμάτια, γιατί τα προαναφερθέντα έχουν διάρκεια δέκα λεπτών, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν π.χ. σε μια online κάβα ή σε ένα site οινοποιείου όπου μπορεί ο χρήστης να ακούσει μια σύντομη ηχητική περιγραφή του κρασιού που ουσιαστικά να το περιγράφει πέρα από τις λέξεις που υπάρχουν στο συνοδευτικό κείμενο», λέει χαρακτηριστικά ο Αστέρης Ζαχαράκης.
Οι ιδέες είναι πολλές και φτάνουν μέχρι τη δημιουργία QR code στα κρασιά, που ο καταναλωτής θα μπορεί να σκανάρει στο σπίτι του για να ακούσει τη συνοδευτική μουσική πίνοντας το κρασί που αγόρασε στο σπίτι του.
Πρωτοτυπία και επιστήμη
Το πιο ευτυχές και αισιόδοξο ωστόσο είναι πως το Soundpear είναι μια πρωτοφανής ιδέα.
«Υπήρχαν κάποιες προσπάθειες να συνδυαστεί προϋπάρχουσα μουσική με κρασιά ή ήχους από αμπέλια και βουνά. Αυτό που κάνουμε εμείς όμως είναι να μεταφράσουμε τις αισθήσεις που διεγείρει ένα κρασί σε ήχο», σημειώνει ο Αστέρης.
Ουσιαστικά πρόκειται για έναν τομέα της επιστήμης όπου ο δοκιμαστής καλείται να επιλέξει έναν ήχο για να περιγράψει ένα προϊόν που δοκιμάζει γευστικά.
Οι δημιουργοί του Soundpear προσπαθούν η παλέτα των ήχων να μην ξεφεύγει αλλά να είναι όσο πιο κοντά γίνεται στη γευστική εμπειρία.
Για παράδειγμα, στο πιο δημοφιλές ελληνικό κρασί, το Ασύρτικο, υπάρχει το χαρακτηριστικό της ορυκτότητας. «Εμείς προσπαθούμε να μεταφράσουμε την ορυκτότητα ηχητικά», λέει ο Αστέρης Ζαχαράκης.
Για τους δημιουργούς της πλατφόρμας ήχων ένα τέτοιο εγχείρημα θα χαρακτηριζόταν απλά ως «μουσική για κρασιά» εάν δεν υπήρχει από πίσω επιστημονικό υπόβαθρο.
«Από την άλλη βέβαια δεν τηρούμε αυστηρά επιστημονικά κριτήρια γιατί τελικά όλο αυτό θα χάσει τη μαγεία του. Διαλέγουμε την ενορχήστρωση αντικειμενικά και με επιστημονικά κριτήρια. Το τι μουσική θα γίνει ωστόσο αφορά στη συνέχεια και την τέχνη αφού υπάρχει και η προσωποποίηση ενός κρασιού», προσθέτει στη Voria.gr ο συνδημουργός του soundpear.
Μάλιστα αναφέρει πως στην παρούσα φάση, πέραν των event που άρχισαν να διοργανώνονται, υπάρχουν συζητήσεις με οινοιποιεία, κάβες και ξενοδοχεία για την επέκταση του project και σε άλλα σημεία.