Σε εφιάλτη εξελίχθηκε για πολλούς Θεσσαλονικείς το όνειρο της ιδιοκατοίκησης, τα ποσοστά της οποίας συνεχίζουν να μειώνονται συνεχώς, αφού η δεκαετής οικονομική κρίση έχει «ροκανίσει» μεγάλο μερίδιό της.
Ταυτόχρονα διογκώνεται η αδυναμία ενός σημαντικού ποσοστού νέων να αποκτήσουν ιδιόκτητο σπίτι διαμορφώνοντας τη γενιά των ενοικιαστών (Generation Rent), η οποία αναμένεται, σύμφωνα με εκτιμήσεις, να κυριαρχήσει τις επόμενες δεκαετίες ακόμη και στην Ελλάδα, που είναι παραδοσιακά χώρα ιδιοκατοίκησης.
Όπως προκύπτει από στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2021 το ποσοστό ιδιοκατοίκησης βρέθηκε στο χαμηλότερο διαχρονικά επίπεδο καθώς διαμορφώθηκε σε 73,3%, οριακά χαμηλότερα από το 73,9% στο οποίο είχε «κλειδώσει» από το 2018 και μετά. Στο απόγειό της, το 2005, η ιδιοκατοίκηση άγγιξε το 84,6%. Ήταν η περίοδος κατά την οποία η αγορά στεγαστικής πίστης βρισκόταν στο ζενίθ της, η πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση ήταν πολύ εύκολη σχεδόν για το σύνολο των νοικοκυριών και ταυτόχρονα οι τιμές πώλησης κατέγραφαν διαδοχικές αυξήσεις.
Η περίπτωση της Θεσσαλονίκης
Μπορεί η Θεσσαλονίκη να ζει το τελευταίο διάστημα ημέρες ανοικοδόμησης και έξαρσης των τιμών πώλησης, αλλά και ενοικίασης, δεν είναι όμως λίγοι εκείνοι που έχασαν τα σπίτια τους τα προηγούμενα χρόνια με αποτέλεσμα να αναγκαστούν να βρεθούν στο ενοίκιο. Με τη διαδικασία διαχείρισης απαιτήσεων –στο πλαίσιο της εκκαθάρισης των κόκκινων δανείων– να βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη τα τελευταία χρόνια, είναι σαφές ότι το ποσοστό ιδιοκατοίκησης θα συνεχίσει να μειώνεται στη Θεσσαλονίκη, όπως λένε χαρακτηριστικά εκπρόσωποι του real estate.
Υπάρχουν δε και περιπτώσεις ιδιοκτητών ακινήτων που έχοντας αποκτήσει, στο παρελθόν που αποτελούσε τάση, κατοικία σε περιοχές εκτός της πόλης, π.χ. Τρίλοφο, Περαία, και πλέον αποφασίζουν να μετακομίσουν πιο κεντρικά νοικιάζοντας διαμέρισμα με το ενοίκιο που λαμβάνουν από το ιδιόκτητο διαμέρισμά τους. Ο λόγος επιστροφής στην πόλη σε αρκετές περιπτώσεις είναι για να μειωθούν τα έξοδα της καθημερινής μετακίνησης, που έχουν εξελιχθεί σε οικονομικό βραχνά, τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά τους αν υπάρχουν, τα οποία συχνά πηγαίνουν σε φροντιστήρια μακριά από περιοχές όπου κατοικούν.
Ποιοι οι λόγοι που δεν επιτρέπουν την απόκτηση κατοικίας
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που δημιουργούν το ιδανικό πλαίσιο για την πλήρη αποφυγή της ανάληψης ρίσκου αγοράς κατοικίας από τους σημερινούς νέους;
-Η αυστηρότητα των κριτηρίων τραπεζικής δανειοδότησης (το τελευταίο διάστημα υπάρχει ένα οριακό άνοιγμα της κάνουλας της χρηματοδότησης ωστόσο οι δυσκολίες υφίστανται),
-Η αδυναμία βοήθειας από το οικογενειακό περιβάλλον για την αγορά κατοικίας, κάτι που στο παρελθόν υπήρχε κατά κόρον,
-Η εργασιακή ανασφάλεια,
-Η παραμονή στην οικογενειακή εστία για μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω της αδυναμίας να ανταπεξέλθει μόνος του ο νέος,
-Η μείωση των γάμων αλλά και των γεννήσεων.