Την άμεση επανεξέταση της προτεινόμενης ύλης για τη νέα Γ' Λυκείου, ώστε να αξιοποιείται πλήρως το ορθά προβλεπόμενο επτάωρο της Γ' Λυκείου ζητά η Ένωση Ελλήνων Φυσικών.
Σε ανακοίνωσή της η ΕΕΦ σημειώνει ότι «οι μαθητές θα εισάγονται στα ΑΕΙ με σημαντικότατα κενά εννοιών Φυσικής και κάποιοι χωρίς να γνωρίζουν τίποτα από Φυσική, την οποία θα κληθούν αύριο να διδάξουν».
Σύμφωνα με την Ένωση, «το ελλιπές μαθηματικό υπόβαθρο των μαθητών και η περιορισμένη χρήση πραγματικής Φυσικής στη διδακτέα ύλη, θα αναγκάσει μαθητές και εκπαιδευτικούς να αναλωθούν σε εντατικοποίηση των τεχνικών επίλυσης ασκήσεως, αδιαφορώντας για την πραγματική Φυσική των φαινομένων».
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΕΦ έχει συνολική και τεκμηριωμένη σύγχρονη πρόταση για τη διδασκαλία της Φυσικής, με πλήρη κλιμάκωση από την Α' Γυμνασίου μέχρι και τη Γ' Λυκείου, που καλύπτει τις ανάγκες των μαθητών των μαθητών του 21ου αιώνα και συμβαδίζει με τη λογική που κινείται διεθνώς η διδασκαλία της Φυσικής σε όλα τα εκσυγχρονισμένα κράτη.
Αναλυτικά η ανακοίνωση της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών:
Η ανακοινοποίηση στο ορθό της διδακτέας και εξεταστέας ύλης στη Φυσική από το Υπουργείο Παιδείας προκάλεσε στην κοινότητα των εκπαιδευτικών μελαγχολία και έντονες αντιδράσεις. Η απόσυρση της πρώτης σχετικής ανακοίνωσης, ενέργεια μοναδική στην εκπαιδευτική ιστορία του τόπου, δημιούργησε κάποιες ελπίδες για ουσιαστικές διορθώσεις, αλλά φευ, αποδείχθηκαν φρούδες οι ελπίδες. Αντί το Υπουργείο Παιδείας να μελετήσει και να συζητήσει τις αρνητικές αντιδράσεις του συνόλου των επιστημονικών ενώσεων (με μία μοναδική εξαίρεση κι αυτή διόλου τυχαία…) προχώρησε κατά την πάγια πρακτική του σε νέες, προειλημμένες κατά την άποψή μας, αποφάσεις.
Αν και δεν θεωρούμε ήσσονος σημασίας το γεγονός ότι οι μαθητές θα απολύονται από τη μέση εκπαίδευση χωρίς ουσιαστική γνώση σημαντικότατων εννοιών της Φυσικής, ενώ γίνεται καθημερινή χρήση τους (ενδεικτικά Μετεωρολογία, Αστροφυσική, Διαστημική, Πυρηνική, Οπτική, Κυματική κλπ) και ότι οι αυριανοί δάσκαλοι των παιδιών μας στα Δημοτικά θα είναι αστοιχείωτοι από Φυσική, αν και θα κληθούν να τα διδάξουν (άλλη παγκόσμια πρωτοτυπία), θα εστιάσουμε στην τωρινή μας παρέμβαση μόνο στην ύλη της Γ’ Λυκείου, όπως αυτή οριστικοποιήθηκε.
Κατόπιν της μελέτης της σχετικής ανακοίνωσης, και μετά από νηφάλια μελέτη της, παρατηρούμε τα ακόλουθα:
1. Η ανακοίνωση ψευδέστατα προβάλλει ότι τα τρία(!) εγχειρίδια που θα χρησιμοποιηθούν είναι γραμμένα τα μεν δύο το 2013 (των Βλάχου Ι, Γραμματικάκη Ι. και Αλεξάκη Ν., Αμπατζή Στ. κ.ά. το πρώτο και Ιωάννου Α., Ντάνου Γ. κ..α. το δεύτερο) το δε τρίτο το 2018 (των Ιωάννου Α., Ντάνου Γ. κ.α.). Πρόκειται περί ανατυπώσεων βιβλίων που γράφτηκαν την εποχή της "μεταρρύθμισης Αρσένη" το 1999. Είναι συγγράμματα που έχουν συμπληρώσει ήδη δύο δεκαετίες χρήσης, με αρκετά προβλήματα στη σύνταξη και τη δόμηση της ύλης κι έχουν κλείσει προ πολλών χρόνων τον κύκλο τους. Άλλωστε, ποτέ δεν ήταν πραγματικά "διδακτικά" αφού έδιναν περισσότερο βάρος στον φορμαλισμό και λιγότερο σε αυτό που λέμε "ουσία της Φυσικής". Η αναγκαιότητα συγγραφής νέων, εύληπτων, καλαίσθητων και εστιασμένων στη Φυσική και όχι στον μαθηματικό φορμαλισμό συγγραμμάτων είναι μεγαλύτερη από ποτέ.
2. Η παρέμβασή μας για την «ξεκάρφωτη» ενότητα των Πυραύλων στη διδακτέα ύλη, δεν είχε ως σκοπό την αφαίρεσή της, στην οποία με περισσή βιασύνη προσέφυγε το Υπουργείο Παιδείας, αλλά την ανάδειξη της απουσίας σύγχρονων εννοιών Φυσικής, που ενδιαφέρουν τους μαθητές του 21ου αιώνα και με τις οποίες έρχονται σε επαφή καθημερινά, έννοιες με τις οποίες οι μαθητές δεν έχουν καμία επαφή συνολικά σε όλη τη διάρκεια της παρουσίας τους στη μέση εκπαίδευση. Η ύλη της Φυσικής, γενικότερα στο Λύκειο, πλέον, σταματά στην εποχή του Faraday, κάπου εκεί γύρω στο 1830! Θα το ψάξουμε να δούμε που αλλού στον πολιτισμένο κόσμο γίνεται αυτό… Η σχετικά πρόσφατη αφαίρεση από τη διδακτέα ύλη ενοτήτων όπως, ενδεικτικά, της μετάδοσης ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, της ανάκλασης και της διάθλασης του φωτός και του νόμου του Snell και η τωρινή αφαίρεση του φαινομένου Doppler θεωρούμε ότι δεν αφαιρούν απλώς το πιο σύγχρονο κομμάτι της διδακτέας ύλης, όσο «σύγχρονο» μπορεί να το θεωρήσει κανείς, αλλά και του πλέον ενδιαφέροντος. Εντύπωση προκαλεί ότι ενώ στο υπάρχον βιβλίο της Γ’ Λυκείου, το οποίο εξακολουθεί να χρησιμοποιείται μερικώς, περιλαμβάνονται ενότητες σύγχρονης Φυσικής (αδρανειακά συστήματα, θεωρία σχετικότητας, στοιχεία κβαντομηχανικής κλπ), προτιμάται η «αξιοποίηση» παρωχημένων ενοτήτων, που κάποτε προβλεπόταν να διδαχθούν στη Β’ Λυκείου!
3. Η αφαίρεση της ενότητας των Κυμάτων προκαλεί, τουλάχιστον, απορίες. Σήμερα τα πάντα γίνονται μέσω παραγωγής, διάδοσης και λήψης κυμάτων. Αντιθέτως, η ενότητα των Ρευστών, λόγω των πολλών παραδοχών που αναγκαστικά υπεισέρχονται στη μελέτη τους κρίνουμε ότι είναι ακατάλληλη προς εξέταση στις Πανελλαδικές (γι’ αυτό και προσεκτικά ποιώντας η εξεταστική επιτροπή αποφεύγει να θέσει άσκηση Ρευστών στον εισαγωγικό διαγωνισμό), θα ήταν λογικότερο να μετακινηθεί στη Β’ Λυκείου, ώστε οι μαθητές να έχουν μία πρώτη στοιχειώδη επαφή μαζί τους. Η αφαίρεση της ενότητας των τριβών στα ρευστά είναι άνευ πρακτικής αξίας.
4. Τα προτεινόμενα κεφάλαια αποτελούν την αποθέωση της άτεχνης κοπτοραπτικής. Από το ένα κεφάλαιο πεταγόμαστε στο επόμενο, χωρίς σύνδεση μεταξύ τους. Ουσιαστικά, οι μαθητές θα διδαχθούν αυτόνομες ενότητες, με ελάχιστη σύνδεση μεταξύ τους: η μόνη έννοια, ουσιαστικά, που «μεταφέρεται» είναι αυτή της Αρχής Διατήρησης της Ορμής, καθαρά για ασκησιολογικούς λόγους, κι αυτό για μερικές ασκήσεις. Οι προτεινόμενες ενότητες του μαγνητικού πεδίου και της επαγωγής θα διδαχθούν πετσοκομμένες από πολλές πτυχές τους, αφαιρώντας την ουσία, από Φυσικής άποψης, των σχετικών εννοιών. Δημιουργείται έτσι η εντύπωση στους μαθητές ότι η Φυσική είναι μια αποσπασματική επιστήμη, που αναλώνεται σε βαρετές επιλύσεις προβλημάτων που ουδεμία σχέση έχουν με τις καθημερινές τους δραστηριότητες.
5. Το ελλιπές μαθηματικό υπόβαθρο των μαθητών και η περιορισμένη χρήση πραγματικής Φυσικής στη διδακτέα ύλη, θα αναγκάσει μαθητές και εκπαιδευτικούς να αναλωθούν σε εντατικοποίηση των τεχνικών επίλυσης ασκήσεως, αδιαφορώντας για την πραγματική Φυσική των φαινομένων. Εξάλλου, όπως έχουμε κατ’ επανάληψη παρατηρήσει, η θεματοδοτική ικανότητα των ενοτήτων που παραμένουν στην ύλη έχει εξαντληθεί, με συνέπεια η επιτροπή που παράγει τα «πρωτότυπα θέματα» -μέγα θέμα προς συζήτηση αυτό- να οδηγείται σε επιστημονικές ακροβασίες και «υπερπαραγωγές», όπου η κυριαρχούν η απουσία της Φυσικής και η μαθηματικοποίηση της. Είναι δεδομένο ότι θα αναλωθούμε όλοι στην αναζήτηση του εξεζητημένου και του «απρόβλεπτου», αφαιρώντας τους χυμούς μίας εκ των επιστημών που εξελίσσουν τον πολιτισμό. Τελικώς, η Φυσική ως μάθημα μετατρέπεται σε μία ανιαρή διαδικασία τεχνικών επίλυσης προβλημάτων, που ουδεμία σχέση έχουν με την ουσία της.
6. Οι μαθητές θα εισάγονται στα ΑΕΙ με σημαντικότατα κενά εννοιών Φυσικής και κάποιοι χωρίς να γνωρίζουν τίποτα από Φυσική, την οποία θα κληθούν αύριο να διδάξουν (βλέπε δασκάλους), με προβλέψιμες συνέπειες για την ποιότητα των σπουδών τους σε απαιτητικότατες σχολές, όπως των Πολυτεχνείων και των Φυσικομαθηματικών. Δεν είναι, εξάλλου, τυχαία η γιγάντωση των πανεπιστημιακών φροντιστηρίων, αλλά αυτό μάλλον δεν προβληματίζει τους εισηγητές του ευχάριστου και ανέμελου σχολείου…
Κλείνοντας, θεωρούμε υποχρέωσή μας να επαναλάβουμε μερικά ερωτήματα προς τον Υπουργό Παιδείας κο Κ. Γαβρόγλου και στα οποία οφείλει να απαντήσει, σύμφωνα με το θεσμικό του ρόλο:
α) Γιατί απορρίφθηκε το σύγχρονο υλικό που είχε ετοιμάσει η «επιτροπή Δρη», η οποία συστάθηκε κατόπιν εισήγησης του ίδιου του Υπουργού, υπό την εποπτεία του εξαιρετικού και με παγκόσμια αναγνώριση καθηγητή Μανόλη Δρη;
β) Ποιοι είναι οι εισηγητές των προτάσεων για τη διδακτέα ύλη της Φυσικής; Είναι υποχρέωση του Υπουργείου Παιδείας να μας γνωστοποιήσει τα ονόματα και τις ιδιότητες των εισηγητών, ώστε να συζητήσουμε μαζί τους το σκεπτικό των εισηγήσεών τους.
γ) Θα συζητήσει κάποτε το Υπουργείο Παιδείας με τις Επιστημονικές Ενώσεις ή απλώς θα τις καλεί για καφέ και ανούσιες δημόσιες σχέσεις; Δεν μπορεί να αποφασίζουμε χωρίς να συζητάμε.
δ) Το σημαντικότερο: υπάρχει η θέληση για εκσυγχρονισμό των μαθημάτων στη Μέση Εκπαίδευση; Υπάρχει η θέληση να διδάσκονται τα ελληνόπουλα σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και τις σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους ή απλώς θα αναλωνόμαστε σε ξεπερασμένα ζητήματα;
Η Ένωση Ελλήνων Φυσικών ζητά την άμεση επανεξέταση της προτεινόμενης ύλης για τη νέα Γ’ Λυκείου, ώστε να αξιοποιείται πλήρως το ορθά προβλεπόμενο επτάωρο της Γ’ Λυκείου.
Υπενθυμίζουμε ότι η ΕΕΦ έχει συνολική και τεκμηριωμένη σύγχρονη πρόταση για τη διδασκαλία της Φυσικής, με πλήρη κλιμάκωση από την Α’ Γυμνασίου μέχρι και τη Γ’ Λυκείου, που καλύπτει τις ανάγκες των μαθητών των μαθητών του 21ου αιώνα και συμβαδίζει με τη λογική που κινείται διεθνώς η διδασκαλία της Φυσικής σε όλα τα εκσυγχρονισμένα κράτη.
Η Επιτροπή Παιδείας της Ε.Ε.Φ