Κάποτε στη Θεσσαλονίκη η επίσκεψη του πρωθυπουργού αποτελούσε ένα γεγονός που συζητούταν στην πόλη για πολλές μέρες. Είχε βαρύνουσα σημασία και προκαλούσε αντιπαραθέσεις, ζυμώσεις και διάλογο είτε ουσίας, είτε ανούσιο.
Πλέον τα πράγματα τα τελευταία χρόνια έχουν αλλάξει. Οι πρωθυπουργικές επισκέψεις έχουν για μία ή δύο μέρες δημοσιότητα, έναν ήπιο απόηχο, δεν συζητούνται, δεν δημιουργούν το αναμενόμενο talk of the town κι ας έχουν ειδήσεις θετικές ή αρνητικές.
Με εξαίρεση τις επισκέψεις των πολιτικών αρχηγών στη ΔΕΘ, που έχουν μια μεγαλύτερη απήχηση, οι επισκέψεις το υπόλοιπο διάστημα του έτους ακολουθούν τη φθίνουσα πορεία των προεκλογικών συγκεντρώσεων.
Παρότι η ατζέντα κάθε επίσκεψης, κυρίως του πρωθυπουργού, αλλά με προέκταση και στους άλλους πολιτικούς αρχηγούς, είναι συνήθως γεμάτη και ενδιαφέρουσα, καθώς ανοίγουν σημαντικά ζητήματα, τα οποία η πόλη συζητά και μάλιστα εκτενώς όλο το άλλο διάστημα.
Πολλοί είναι οι λόγοι που συμβαίνει αυτό. Διαλέγει καθένας και παίρνει: χιλιοειπωμένα ζητήματα, ανυπαρξία πρακτικών αποτελεσμάτων, εξαγγελίες χωρίς αντίκρισμα, κούραση των Θεσσαλονικιών κτλ.
Ένας κρίσιμος παράγοντας θεωρώ ότι είναι και η «αδράνεια», η σιγή, η «αφωνία» των κομματικών μηχανισμών στην πόλη.
Στο παρελθόν δεν υπήρχε περίπτωση πρωθυπουργός να επισκεφτεί τη Θεσσαλονίκη, να κάνει ανακοινώσεις, να εξετάσει ή να μην εξετάσει ζητήματα της πόλης και της περιοχής και να μην εκδοθούν ανακοινώσεις από όλα τα κόμματα. «Σεντόνια» μάλιστα, με στοιχεία, με κριτική, με επιδοκιμασίες και αποδοκιμασίες, με προσθήκες, με αιτιολογημένη γνώμη...
Αυτές οι ανακοινώσεις πάντοτε δημιουργούσαν ένα κλίμα, συνέβαλλαν στο δημόσιο διάλογο τοπικά και πολλές φορές και πανελλαδικά, διατηρούσαν «ζεστή» την κουβέντα για τη Θεσσαλονίκη και τα προβλήματά της επί μέρες και κάποιες φορές επί εβδομάδες.
Θυμάμαι μπαράζ ανακοινώσεων, κριτικής, σχολίων και δελτίων τύπου στο παρελθόν αμέσως μόλις ολοκληρωνόταν μια πρωθυπουργική επίσκεψη στην πόλη. Η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη, η ατζέντα της οποίας ήταν ευρύτατη, μέσα στην εβδομάδα, πέρασε σαν μια βόλτα του πρωθυπουργού λες και δεν είχε σημαντικές ανακοινώσεις για την αντιπολίτευση.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που λογικά θα έπρεπε να δώσουν απαντήσεις σε όσα είπε ο πρωθυπουργός, να σηκώσουν το γάντι που τους πέταξε με τις εξαγγελίες του και να τοποθετηθούν επί της ατζέντας ή επί των ειδικών ζητημάτων που εξετάστηκαν και στα οποία είχαν μεγάλη δυνατότητα άσκησης κριτικής, απουσίαζαν σχεδόν... προκλητικά.
Ελάχιστες ανακοινώσεις, όχι από όλα τα κόμματα, καμιά διάθεση για ουσιαστική κριτική και γενικότερη απουσία από τον δημόσιο διάλογο. Μεμονωμένες δηκτικές ανακοινώσεις βουλευτών και όχι οργανωμένη απάντηση σε όσα είπε ο πρωθυπουργός.
Αυτή η τακτική, εκτός από το γεγονός ότι βολεύει την κυβέρνηση, δεν βολεύει τη Θεσσαλονίκη και ευνουχίζει τους τοπικούς κομματικούς μηχανισμούς, που κάποτε είχαν ισχύ, είχαν φωνή και είχαν αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία.
Ανάλογη εικόνα υπήρχε και επί κυβέρνησης Αλέξη Τσίπρα. Δεν είναι τωρινό μόνο το φαινόμενο. Σταδιακά οι τοπικοί κομματικοί μηχανισμοί απαξιώθηκαν κι αυτό μόνο καλό δεν κάνει στη Δημοκρατία και στη Θεσσαλονίκη, στο διάλογο και στην προώθηση λύσεων στα ζητήματα της περιοχής.
Καλώς ή κακώς το σύστημά μας είναι κοινοβουλευτικό και τα κόμματα οφείλουν να έχουν ενεργό ρόλο στην κοινωνία, να έχουν φωνή και να εκφράζονται στα ΜΜΕ.
Προτού οι κομματικοί μηχανισμοί αρχίσουν να κατηγορούν πάλι τα ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους ότι δεν προβάλλουν τις θέσεις τους, ότι είναι δεκανίκια της εκάστοτε κυβέρνησης, ότι δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, ότι είναι στρατευμένοι και όλα αυτά τα γλαφυρά που ακούμε κατά καιρούς, μόνο και μόνο για να καλύψουν την «ανυπαρξία» τους, καλό είναι να σκεφτούν τι κάνουν οι ίδιοι για να ακουστεί η φωνή τους και να δικαιολογήσουν το ρόλο τους. Αυτόν που έπρεπε να έχουν κι όχι αυτόν που έχουν.
Ας μην απορούν τα κομματικά στελέχη που οι πολίτες έχουν απαξιώσει τους τοπικούς κομματικούς μηχανισμούς. Ας μην απορούν που δεν μπορούν να κινητοποιήσουν τον κόσμο. Ας μη διαμαρτύρονται επειδή δεν στέκονται τα μέσα ενημέρωσης κριτικά απέναντι στην εξουσία, όταν αυτός είναι ο δικός τους ρόλος πρωτίστως.
Για να πω την αλήθεια ποσώς με απασχολούν οι κομματικοί μηχανισμοί, που δεν είναι και ό,τι πιο «καθαρό» υπάρχει στην κοινωνία. Με απασχολεί όμως που σε τοπικό επίπεδο χάνονται φωνές εποικοδομητικής κριτικής, χάνεται μέρος του δημόσιου διαλόγου και χάνεται η ουσία, με αποτέλεσμα αντί της θεσμικής τοποθέτησης να εκφράζει καθένας τη δική του θέση και στην ουσία να περιορίζονται οι δυνατότητες διεκδίκησης, πίεσης κτλ. για τη Θεσσαλονίκη.
Αν νομίζουν οι κομματικοί μηχανισμοί ότι εκχωρείται αυτός ο ρόλος που είχαν θεσμικά κατοχυρώσει και ήταν σεβαστός τόσο από τα ΜΜΕ, όσο κι από την κοινωνία, κάνουν λάθος. Και θα το καταλάβουν (αν δεν το έχουν καταλάβει ήδη) με πολύ απαξιωτικό τρόπο από τους ίδιους τους πολίτες.