Μια μεγάλη πρωτογενή έρευνα, με αποκαλυπτικά στοιχεία για τον κόσμο της εργασίας στην Κεντρική Μακεδονία, εκπόνησε η Περιφέρεια, μέσω του μηχανισμού διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας, που αποτελεί έναν νέο εξαιρετικά χρήσιμο θεσμό για εργαζόμενους και επιχειρήσεις.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη άνοιξη με τηλεφωνικές συνεντεύξεις σε αντιπροσωπευτικό δείγμα σε καθεμιά από τις επτά περιφερειακές ενότητες της Κεντρικής Μακεδονίας (Ημαθία, Κιλκίς, Θεσσαλονίκη, Πέλλα, Πιερία, Σέρρες και Χαλκιδική), ανά οικονομική δραστηριότητα και επαγγελματικό κλάδο. Συνολικά συμμετείχαν 704 επιχειρήσεις, που απασχολούν 10.710 εργαζόμενους.
Η πανδημία του κορωνοϊού και τα περιοριστικά μέτρα, είχαν ισχυρό αντίκτυπο στη λειτουργία των επιχειρήσεων στην Κεντρική Μακεδονία. Σύμφωνα με την επεξεργασία των απαντήσεων σε σχετική ερώτηση:
-Οι δυο στις τρεις επιχειρήσεις δήλωσαν ότι η πανδημία επηρέασε 'πάρα πολύ' ή 'αρκετά' τα εργασιακά καθήκοντα.
-Οι υπηρεσίες φαίνεται να έχουν επηρεαστεί πιο σοβαρά από τους υπόλοιπους τομείς (έξι στις δέκα 'πάρα πολύ') και η μεταποίηση λιγότερο (τέσσερις στις δέκα).
-Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις δηλώνουν ότι η πανδημία τούς επηρέασε πολύ λιγότερο σε σύγκριση με τις μικρότερες.
-Κιλκίς και Πέλλα φαίνεται να επηρεάστηκαν λιγότερο από την πανδημία (έχουν πολλές μεταποιητικές επιχειρήσεις και λιγότερες υπηρεσίες), ενώ η Χαλκιδική περισσότερο.
-Ωστόσο, οι εννέα στις δέκα επιχειρήσεις δήλωσαν κατά το χρονικό διάστημα διεξαγωγής της έρευνας (22 Μαρτίου 2021 έως τις 20 Απριλίου 2021) ότι δεν σκόπευαν να απολύσουν προσωπικό το επόμενο εξάμηνο, ανεξαρτήτως του τομέα δραστηριότητας και του μεγέθους τους.
-Το 17 % των επιχειρήσεων δήλωσαν κενές θέσεις στην επιχείρησή τους. Στις 704 επιχειρήσεις απασχολούνται 10.710 εργαζόμενοι και οι συνολικά 265 δηλωθείσες κενές θέσεις συνιστούν το 2,5% του συνόλου των εργαζομένων σε αυτές.
-Εκτιμάται ότι μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου, στο σύνολο των επιχειρήσεων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, υπήρχαν περίπου 7.400 - 8.100 κενές θέσεις εργασίας.
-Οι επτά στις δέκα επιχειρήσεις που ερωτήθηκαν, δήλωσαν διατεθειμένες να καλύψουν όλες (62%) ή τις περισσότερες (10%) από τις κενές θέσεις. Μόνο το 12% των επιχειρήσεων δεν θα κάλυπτε καμία θέση. Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις έδειξαν πιο πρόθυμες για την κάλυψη όλων των θέσεων. Οι εμπορικές επιχειρήσεις έδειξαν διστακτικές.
-Στις 704 επιχειρήσεις του δείγματος απασχολούνται 10.710 εργαζόμενοι και οι 377 νέες θέσεις εργασίας που αναμένεται να δημιουργηθούν αντιστοιχούν στο 3,5% των εργαζομένων τους.
-Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, δραστηριοποιούνται συνολικά 52.543 επιχειρήσεις και απασχολούν 320.356 εργαζόμενους (στοιχεία ΕΡΓΑΝΗ 2019).
-Εκτιμήθηκε ότι από τον Μάιο έως τα τέλη Οκτωβρίου (εξάμηνο), επρόκειτο να δημιουργηθούν περίπου 10.400 - 11.300 νέες θέσεις εργασίας, λόγω αναμενόμενης ανάπτυξης και επέκτασης των δραστηριοτήτων τους. Πιο αναλυτικά: Οι τρεις στις δέκα κενές θέσεις ήταν στους απασχολούμενους στην «παροχή υπηρεσιών και πωλητές». Οι δυόμισι στις δέκα θέσεις ήταν «εξειδικευμένοι επαγγελματίες». Οι δύο στις δέκα αφορούσαν στους «ανειδίκευτους εργάτες».
-Στο εμπόριο, οι μισές επιχειρήσεις δήλωσαν κενές θέσεις σε «απασχολούμενους στην παροχή υπηρεσιών και πωλητές».
-Στη μεταποίηση, οι τέσσερις στις δέκα επιχειρήσεις δήλωσαν κενές θέσεις σε «ειδικευμένους τεχνίτες» και «ανειδίκευτους εργάτες».
-Στις υπηρεσίες, οι τρεις στις δέκα δήλωσαν κενές θέσεις σε «απασχολούμενους στην παροχή υπηρεσιών και πωλητές» και «εξειδικευμένους επαγγελματίες».
-Στην ερώτηση σχετικά με τους λόγους για την ύπαρξη κενών θέσεων εργασίας, η κυριότερη αιτία για όλες τις ειδικότητες και ιδιαίτερα για τους «εξειδικευμένους επαγγελματίες» είναι η έλλειψη ατόμων με τα απαιτούμενα προσόντα – δεξιότητες – εμπειρία (39% των απαντήσεων). Η έλλειψη ατόμων που ενδιαφέρονται να κάνουν αυτό το είδος εργασίας είναι η δεύτερη κύρια αιτία για τους «υπαλλήλους γραφείου» και «ειδικευμένους τεχνίτες». Οι τρεις στις τέσσερις επιχειρήσεις αναζητούν κατόχους πτυχίου ΑΕΙ/ΤΕΙ ή και μεταπτυχιακού για 'ανώτερα διευθυντικά και διοικητικά στελέχη'. Οι εννέα στις δέκα επιχειρήσεις αναζητούν κατόχους πτυχίου ΑΕΙ/ΤΕΙ ή και μεταπτυχιακού για 'εξειδικευμένους επαγγελματίες (επιστημονικές ειδικότητες)'. Σχεδόν οι έξι στις δέκα επιχειρήσεις αναζητούν 'υπαλλήλους γραφείου' με πτυχίο ΑΕΙ/ΤΕΙ.
Όπως τόνισε ο Αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κώστας Γιουτίκας, «ο Μηχανισμός Διάγνωσης των Αναγκών της Αγοράς Εργασίας αποδεικνύεται ένα πολύ ουσιαστικό εργαλείο παρακολούθησης και αξιολόγησης του τρόπου που εξελίσσεται η οικονομική δραστηριότητα στην Κεντρική Μακεδονία, των αναγκών της αγοράς εργασίας, των αναγκών σε ανθρώπινο δυναμικό, των απαιτούμενων δεξιοτήτων και ικανοτήτων. Έχουμε ανά πάσα στιγμή πλήρη εικόνα για τις μεταβολές που σε πραγματικό χρόνο, συμβαίνουν στα ζητήματα που αφορούν στην απασχόληση και την ανεργία, το ρυθμό που αναπτύσσονται ή αντίθετα παρουσιάζουν υφεσιακή πορεία συγκεκριμένοι παραγωγικοί κλάδοι, τον τρόπο που μεταβάλλονται οι ανάγκες της αγοράς εργασίας ανά πάσα στιγμή, για τα επαγγέλματα που έχουν ζήτηση σε κάθε περίοδο, για τις ανάγκες του πληθυσμού σε εργασία, τις υπάρχουσες δεξιότητες και ικανότητες, αλλά και τις ανάγκες του επαγγελματικού και του επιχειρηματικού κόσμου σε κάθε περιοχή. Έτσι αποκτούμε τη δυνατότητα να προσανατολίσουμε τους πόρους που διαθέτουμε ακριβώς εκεί που 'πονάει' η απασχόληση. Σε ό, τι αφορά στα αποτελέσματα της έρευνας, ιδιαίτερα ενθαρρυντικό για την οικονομική δραστηριότητα στην Κεντρική Μακεδονία είναι το γεγονός ότι οι εννέα στις δέκα επιχειρήσεις που ερωτήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας, ανεξαρτήτως τομέα δραστηριότητας, δήλωσαν την άνοιξη του 2021 ότι δεν σκόπευαν να απολύσουν προσωπικό το επόμενο εξάμηνο. Το συμπέρασμα επιβεβαιώνεται και από την επεξεργασία των στοιχείων του ΕΡΓΑΝΗ, με βάση τα οποία η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ήταν μεταξύ των οχτώ Περιφερειών της χώρας που κατέγραψαν το πρώτο εξάμηνο του 2021 υψηλότερο θετικό ισοζύγιο από το αντίστοιχο του 2019, που ήταν η καλύτερη έως τότε χρονιά. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε σύγκριση με τις περίπου 33.400 νέες θέσεις εργασίας του πρώτου εξαμήνου του 2019, προσεγγίσαμε τις 38.000 νέες θέσεις εργασίας το αντίστοιχο διάστημα του 2021, παρά τη δικαιολογημένη επιφυλακτικότητα των επιχειρηματιών του τουριστικού τομέα τον Μάιο και Ιούνιο, λόγω της αβεβαιότητας ως προς την πιθανή εξέλιξη του εισερχόμενου τουρισμού. Συνέβαλε το πρόγραμμα 'Διέξοδος' της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ύψους 200 εκ. ευρώ, για την ενίσχυση με μη επιστρεπτέο κεφάλαιο κίνησης των επιχειρήσεων που επλήγησαν από την πανδημία του κορωνοϊού, το οποίο αποτέλεσε το στήριγμα στη λαβωμένη επιχειρηματικότητα για να σταθεί ξανά στα πόδια της. Έτσι, οι επτά στις δέκα επιχειρήσεις της έρευνας του Μηχανισμού Διάγνωσης της Περιφέρειας, είπαν τον Απρίλιο του 2021 ότι όχι μόνο δεν ήθελαν να κάνουν απολύσεις, αλλά ήθελαν να καλύψουν όλες ή τις περισσότερες από τις κενές θέσεις που είχαν εκείνη την περίοδο».