Ένα μεγάλο τεχνικό έργο, μήκους 878 χιλιομέτρων, ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου-TAP (Trans Adriatic Pipeline) που μεταφέρει φυσικό αέριο από την Κασπία Θάλασσα στην Ευρώπη, αποκάλυψε σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα σε όλη τη διαδρομή του από τον Έβρο μέχρι την Καστοριά, φωτίζοντας κομμάτια της προϊστορίας και της ιστορίας της βόρειας Ελλάδας.
Στη Δράμα και συγκεκριμένα στον δήμο Δοξάτου ήρθαν στο φως νεολιθικός οικισμός στο Καλαμπάκι και βυζαντινό νεκροταφείο με ταφές. Οι ανασκαφές αυτές μαζί με άλλες ρωμαϊκές και ελληνιστικές, καθώς επίσης βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία θα παρουσιαστούν στο Σάββατο 17 Ιουνίου, σε επιστημονική ημερίδα που έχει τίτλο «Η πολιτιστική ταυτότητα του Δήμου Δοξάτου και της περιοχής του», στο Κέντρο Προσφυγικής Μνήμης (Καπναποθήκη) του Αγίου Αθανασίου.
Όπως είπε στη Voria, ο Επίτιμος Διευθυντής Αρχαιοτήτων, Στρατής Παπαδόπουλος, που έχει την επιμέλεια της ημερίδας «στόχος είναι να αναδειχθεί η σημασία του δήμου Δοξάτου και της ευρύτερης περιοχής μέσα στο ιστορικό πλαίσιο».
Στον TAP που είναι συνδεδεμένος με τον Αγωγό Φυσικού Αερίου της Ανατολίας στα ελληνοτουρκικά σύνορα και διασχίζει τη βόρεια Ελλάδα, την Αλβανία και την Αδριατική Θάλασσα, προτού εξέλθει στη στεριά στη νότια Ιταλία για να συνδεθεί με το ιταλικό δίκτυο φυσικού αερίου, εργάστηκε μεγάλος αριθμός αρχαιολόγων και αποκάλυψαν σημαντικές αρχαιότητες.
Ειδικά στον δήμο Δοξάτου, ήρθε στο φως ένας προϊστορικός οικισμός στη θέση Συκιά Τεπέ του Καλαμπακίου που αποκάλυψε αλλεπάλληλα στρώματα κατοίκησης της νεώτερης νεολιθικής, της χαλκολιθικής και της πρώιμης εποχής του χαλκού. Στην κεραμική του Καλαμπακίου κυριαρχούν τα ανοικτά αγγεία, τα καδόσχημα, οι φιάλες και τα κύπελλα, που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή και την κατανάλωση τροφίμων και ποτών. Υπάρχουν επίσης σκεύη για την αποθήκευση και τη μεταφορά των προϊόντων.
Όπως υποδεικνύει ο μεγάλος αριθμός διακοσμημένων, γραπτών και εγχάρακτων, αγγείων, η κεραμική είχε έντονα συμβολικό χαρακτήρα αποτυπωμένο στα διακοσμητικά μοτίβα της.
Άλλες κατηγορίες κινητών ευρημάτων είναι τα λίθινα και τα οστέινα εργαλεία, ο εξοπλισμός της υφαντικής που περιλαμβάνει σφονδύλια για το γνέσιμο και υφαντικά βάρη για τον αργαλειό, καθώς και τα ειδώλια. Τα τελευταία, ανθρωπόμορφα και ζωόμορφα, εντυπωσιάζουν με τον μεγάλο αριθμό τους αλλά και την ποικιλία των μεγεθών, των τύπων και των μορφών που αναπαριστούν.
Παράλληλα, στην ίδια περιοχή εντοπίστηκε νεκροταφείο με 65 βυζαντινές ταφές και 26 ανακομιδές οστών σε δύο επίπεδα που εντοπίστηκαν σε αντίστοιχα στρώματα επίχωσης.
Οι ταφές εντοπίστηκαν σε παράλληλη διάταξη, με προσανατολισμό Α-Δ και με το κρανίο στο δυτικό πέρας της ταφής. Σε αρκετές ταφές εντοπίστηκε ανακομιδή οστών πολύ κοντά στη νεώτερη ταφή, ενώ σε ορισμένες άλλες ενταφιασμός δύο ή τριών ατόμων, πιθανόν λόγω συγγένειας. Όσον αφορά στα ευρήματα, η κεραμική που εντοπίστηκε ήταν ελάχιστη και κυρίως αβαφής χρηστική, με εξαίρεση μικρό αριθμό εφυαλωμένων οστράκων. Στις γυναικείες ταφές υπήρχαν κοσμήματα: χάλκινα ενώτια, ψέλια, δαχτυλίδια Σε δύο ταφές βρέθηκαν σιδερένια αντικείμενα, κυρίως ήλοι από το ξύλινο φέρετρο ανάμεσα στα κάτω άκρα και σε μία περίπτωση ένα σιδερένιο κλειδί.
Κατά τη διάρκεια μηχανικής εκσκαφής για τη διάνοιξη της τάφρου πλησίον της επαρχιακής οδού Καλαμώνα - Αγίου Αθανασίου, εντοπίστηκε ορθογώνιος κιβωτιόσχημος τάφος υστεροκλασικών χρόνων και κατά την αφαίρεση της επίχωσης εντοπίστηκαν σημαντικά ευρήματα μεταξύ των οποίων τμήμα χάλκινης αρύταινας και συνανήκοντα όστρακα μελαμβαφούς κρατήρα με ερυθρόμορφη διακόσμηση, αλλά και ένας χάλκινος κάδος. Στο επίπεδο της ταφής
αποκαλύφθηκε κατά χώραν το κάτω τμήμα των σκελετικών λειψάνων ενός ατόμου, καθώς και
αρκετά κτερίσματα: σιδερένιο ξίφος, χάλκινος ηθμός με διακοσμημένες απολήξεις και μελαμβαφής κάνθαρος.
Σε άλλα σημεία του νομού Δράμας ήρθαν στο φως λιθόστρωτη βυζαντινή οδός στη Μαυρολεύκη, καθώς και απορριμματικοί λάκκοι, εντός των οποίων βρέθηκαν αποθέσεις κεραμικής, ελάχιστα πήλινα και λίθινα αντικείμενα, καθώς και πολυχρησιμοποιημένα εργαλεία. Επίσης εντοπίστηκαν τρία χάλκινα νομίσματα βυζαντινών χρόνων, μία χάλκινη περόνη, αρκετά τμήματα αγγείων ανοιχτού και κλειστού τύπου, κυρίως κύπελλα, οινοχόες και σκύφοι, καθώς και ελάχιστη εφυαλωμένη κεραμική.
Απορριμματικοί λάκκοι εντοπίστηκαν και στο Φωτολίβος, όπως επίσης και ένας λιθόκτιστος αγωγός με όστρακα ατυπικής κεραμικής και ένα υφαντικό βάρος.
Ρωμαϊκές, βυζαντινές και μεταβυζαντινές αρχαιότητες στον δήμο Δοξάτου
Τη δεύτερη συνεδρία της ημερίδας θα καλύψουν ανακοινώσεις για τις ανασκαφές στους Φιλίππους και στην αρχαία Εγνατία, που φτάνουν ως τα όρια του δήμου Δοξάτου, αλλά και μια αδημοσίευτη έπαυλη του 5ου αιώνα μ.Χ. στη θέση Ληνοί στο Κεφαλάρι. Θα γίνουν επίσης ανακοινώσεις για την αρχιτεκτονική του Ναού Αγίου Αθανασίου Δοξάτου, που χρονολογείται στα 1867 και τις φορητές εικόνες στο εσωτερικό του, όπως επίσης και για την ιστορία της καπνέμπορων και των καπναποθηκών του Δοξάτου, ενώ εισήγηση υπάρχει και για το ιστορικό διατηρητέο κτήριο του δημοτικού σχολείου του Δοξάτου του 1908.
