Το πετιμέζι είναι ένα φυσικό γλυκαντικό που μπορεί να υποκαταστήσει τη ζάχαρη σε πολλές περιπτώσεις. Πλούσιο σε βασικά ιχνοστοιχεία, βιταμίνες και αντιοξειδωτικά, έχει πολλές ευεργετικές ιδιότητες που το καθιστούν δημοφιλές σε όσους θέλουν να προάγουν την υγεία τους μέσα από μια υγιεινή διατροφή.
Το πετιμέζι είναι ένα συμπυκνωμένο σιρόπι που παρασκευάζεται βράζοντας για ώρες τον μούστο, τον χυμό των σταφυλιών. Η ονομασία του προέρχεται από την τούρκικη λέξη pekmez και χρησιμοποιείται σαν γλυκαντικό από την αρχαιότητα, όπως το μέλι. Στα βυζαντινά χρόνια ονομαζόταν «έψημα» και ήταν αναντικατάστατο για την παρασκευή γλυκισμάτων.
Όταν γενικεύτηκε η χρήση της ζάχαρης στην Ελλάδα, όχι νωρίτερα από τις αρχές του 20ου αιώνα, το πετιμέζι άρχισε να χρησιμοποιείται λιγότερο. Όμως τα τελευταία χρόνια η διατροφική του αξία και η πλούσια, σύνθετη γεύση του το επαναφέρουν στο προσκήνιο. Θα το βρείτε στα περισσότερα σούπερ μάρκετ και καταστήματα με είδη διατροφής, για παράδειγμα στο φυλλάδιο Lidl προτείνεται σε προσφορά παραδοσιακό πετιμέζι από μήλα φιρίκια Πηλίου στην τιμή των 3,99€ για τη συσκευασία των 300 γρ.
Γιατί το πετιμέζι είναι πιο υγιεινό από τη ζάχαρη;
Ένα κουταλάκι του γλυκού επεξεργασμένη ζάχαρη περιέχει 20 θερμίδες, ενώ η ίδια ποσότητα πετιμέζι περιέχει 19 θερμίδες. Η διαφορά είναι πολύ μικρή, όπως το πετιμέζι περιέχει επίσης μια σειρά από άλλα στοιχεία, ενώ οι θερμίδες της ζάχαρης είναι «κενές». Ας δούμε στη συνέχεια μερικές από τις ευεργετικές για την υγεία ιδιότητες που έχει το πετιμέζι.
Δυνατά κόκκαλα και δόντια
Το πετιμέζι περιέχει ασβέστιο, ένα μεταλλικό στοιχείο πολύ σημαντικό για τα οστά, τη λειτουργία της καρδιάς, των μυών και του εγκεφάλου. Με άλλα λόγια αυτό το υγιεινό υποκατάστατο της ζάχαρης μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.
Καλή λειτουργία του εντέρου
Το πετιμέζι είναι ένα φυσικό καθαρτικό, εξίσου αποτελεσματικό με τα δαμάσκηνα, τα ακτινίδια και την παπάγια.
Χαμηλότερη αρτηριακή πίεση
Το πετιμέζι είναι πλούσιο σε κάλλιο, που βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης με δυο τρόπους:
- Βοηθά στην αποβολή του υπερβάλλοντος νατρίου από τον οργανισμό.
- Συμβάλλει στη χαλάρωση των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων
Αντιμετώπιση της σιδηροπενικής αναιμίας
Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε σίδηρο, το πετιμέζι χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή ιατρική ως μέσο πρόληψης ή ακόμη και θεραπείας της σιδηροπενικής αναιμίας. Πρόκειται για τον πιο κοινό τύπο - μια κατάσταση στην οποία το αίμα στερείται επαρκών υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων. Οι γυναίκες που έχουν την έμμηνο ρύση τους ή είναι έγκυες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο αναιμίας από έλλειψη σιδήρου, όπως επίσης όσοι ακολουθούν χορτοφαγική διατροφή εάν δεν καταναλώνουν άλλα τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο.
Πρόληψη κάποιων μορφών καρκίνου
Ανάμεσα στα αντιοξειδωτικά που περιέχει το πετιμέζι είναι και η ρεσβερατρόλη, μια ουσία που βρίσκεται στη φλούδα των σκουρόχρωμων σταφυλιών, ανήκει στην οικογένεια των φυτοαλεξινών και αποτελεί ένα φυσικό αντιβιοτικό που παράγουν τα φυτά για την άμυνά τους. Η ρεσβερατρόλη μειώνει τον ρυθμό διαίρεσης, πολλαπλασιασμού και εξάπλωσης των καρκινικών κυττάρων. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι αυτό το ισχυρό αντιοξειδωτικό μπορεί επίσης να ενισχύσει τα θεραπευτικά αποτελέσματα της χημειοθεραπείας και της ακτινοθεραπείας.
Θρεπτική αξία
Τα 100 γρ. πετιμέζι περιέχουν:
- Θερμίδες 33
- Λιπαρά 0,4
- Πρωτεΐνες 0,9
- Υδατάνθρακες 80,9
- Ασβέστιο 74 mg
- Φωσφόρος 40 mg
- Σίδηρος 1,2 mg
Χρήση στη μαγειρική
Το πετιμέζι μπορεί να αντικαταστήσει το μέλι και να συνδυαστεί με γιαούρτι, λευκά γλυκά τυριά τύπου μυζήθρας, κτλ. Συνοδεύει ιδανικά κρέπες και λουκουμάδες. Ακόμη, χρησιμοποιείται για το μαρινάρισμα του κρέατος, για γλυκόξινες σάλτσες και σε διάφορα ντρέσινγκ για σαλάτες. Ταιριάζει τέλεια με κάθε ζεστό ρόφημα αντί για μέλι ή ζάχαρη.
Tο πετιμέζι είναι ουσιαστικά σταφύλι σε συμπυκνωμένη μορφή, έτσι μία και μόνο κουταλιά παρέχει σχεδόν ίσες θρεπτικές ουσίες με ένα τσαμπί σταφύλι. Έχετε όμως υπ’ όψη σας ότι έχει υψηλό θερμιδικό φορτίο, γι’ αυτό θα πρέπει να καταναλώνεται με φειδώ.
Πηγές
1. Άρθρο «Σιδηροπενική Αναιμία» διαθέσιμο στο endodiabetes.gr
2. Φυλλάδιο της Lidl διαθέσιμο στο kimbino.gr
3. Άρθρο «Τη ζάχαρη πωλούσαν τα φαρμακεία ως είδος πολυτελείας. Η προέλευσή της και τα πρώτα εργοστάσια ζάχαρης στην Ελλάδα» διαθέσιμο στο mixanitouxronou.gr
4. Άρθρο «Η ρεσβερατρόλη και η βιοϊατρική της δράση» διαθέσιμο στο konstantinioncenter.org