Το 2023 ως εκλογικό έτος ήταν από τα πλέον κοπιαστικά τόσο για το πολιτικό προσωπικό όσο και για την κοινωνία. Η ελληνική κοινωνία έδειξε ότι πλέον έχει αντοχές στις εκλογικές αναμετρήσεις, όπως έχει αντοχές και ο κρατικός μηχανισμός, αφού, για πρώτη φορά ίσως, δεν είχαμε φαινόμενα παράλυσης, που στο παρελθόν ήταν δεδομένα.
Τα μολύβια κατέβηκαν για μικρό χρονικό διάστημα και στον πολίτη δεν φάνηκε κάποια σημαντική υστέρηση, προκειμένου να μιλάμε για παραλυτικές καταστάσεις. Κι αυτό είναι μια μεγάλη κατάκτηση, αν σκεφτούμε τι γινόταν παλιότερα.
Κατάκτηση και του πολιτικού προσωπικού και των διοικήσεων και του μηχανισμού. Πρωτίστως όμως κατάκτηση της κοινωνίας, που έδειξε στο παρελθόν ότι δεν ανέχεται πλέον τέτοια φαινόμενα. Έχοντας τη σύγκριση με την αναπτυγμένη Ευρώπη αξιώσαμε ως κοινωνία ανάλογη λειτουργία του κράτους και στη διάρκεια των εκλογικών αναμετρήσεων.
Εξάλλου, αυτή η λειτουργία είναι θεσμοθετημένη και εκείνο που έλειπε ήταν η θεσμική και υπεύθυνη συμπεριφορά σε ατομικό επίπεδο, οπότε, πέρα από κάποια εμμονικά κακά παραδείγματα, η γενική εικόνα είναι εξαιρετική πια.
Συνεπώς πλέον οι εκλογές δεν αποτελούν φόβητρο για την κοινωνία ως προς την ενδεχόμενη κατάρρευση του κράτους και των υπηρεσιών. Λειτουργούν με ικανοποιητικό τρόπο και πρέπει να το μνημονεύουμε επειδή δεν είναι κάτι απλό, αλλά όπως προανέφερα μια σημαντική κατάκτηση. Μια αλλαγή σε μια κακή νοοτροπία, που δεν πρέπει να περνάει απαρατήρητη.
Όπως κατάκτηση θα είναι και η συνέχεια στο έργο που προγραμματίστηκε από τις απερχόμενες διοικήσεις στις περιφέρειες και τους δήμους της χώρας. Καμιά διοίκηση δεν μπορεί να τα έχει κάνει όλα λάθος. Και δεν υπάρχει κανένας λόγος η όποια νέα διοίκηση να μην υιοθετήσει τα καλώς καμωμένα της προηγούμενης και να αλλάξει όσα η ίδια πιστεύει πως είναι λανθασμένα ή δεν ταιριάζουν στο δικό της ύφος και στο δικό της πρόγραμμα.
Το ίδιο βέβαια ισχύει και για τις κυβερνήσεις. Μπορεί τίποτα να μη δεσμεύει τους επόμενους, από τη στιγμή που τους προηγούμενους τους «καταδίκασε» η λαϊκή ετυμηγορία, πλην όμως φαινόμενα τυφλής εκδίκησης και μηδενισμού, το μόνο που κάνουν είναι να φορτώνουν με ιδεοληψίες τους νέους και να τους απομυθοποιούν με το καλημέρα.
Οι πολίτες γνωρίζουν πολύ καλά, ειδικά στην αυτοδιοίκηση, πού χώλαινε η προηγούμενη διοίκηση, τι έπρεπε να αλλάξει, τι δεν έκανε που μπορούσε να κάνει, αλλά και τι έκανε καλά. Τα ζύγισαν, ψήφισαν και αποφάσισαν να αλλάξουν διοίκηση, ώστε αφενός ο επόμενος να συνεχίσει τα καλά, αφετέρου να κάνει κάτι καλύτερο στα λάθη ή στις παραλείψεις ή στα ελλείμματα. Κυρίως ελπίζουν με την αλλαγή να δοθούν λύσεις σε ζητήματα της καθημερινότητας, επαναλαμβάνω όμως όχι με τρόπο εκδικητικό ή ιδεοληπτικό.
Θα δώσω ορισμένα παραδείγματα στη Θεσσαλονίκη, προκειμένου να δείξω ξεκάθαρα τι εννοώ, με την όποια υποκειμενικότητα έχει η προσωπική άποψη.
Για παράδειγμα λοιπόν η Χρύσα Αράπογλου στην Καλαμαριά μπορεί να πατήσει πάνω στην καλή διαχείριση της καθαριότητας που έκανε ο Γιάννης Δαρδαμανέλης κι αν μπορεί μάλιστα να τη βελτιώσει περαιτέρω. Δεν έχει κανένα λόγο να την αλλάξει όμως αυτή τη διαχείριση ολοκληρωτικά και να ρισκάρει κάτι που πήγε καλά να πάει χειρότερα. Επίσης, η μεγάλη ανάπλαση στις συνοικίες Βότση και Κηφισιάς που δρομολογήθηκε πρέπει απρόσκοπτα να συνεχιστεί. Στο κάτω κάτω η νέα δήμαρχος θα είναι αυτή που θα κόψει την κορδέλα και θα πιστωθεί την υλοποίηση του έργου. Προφανώς και η νέα δήμαρχος θα έχει διαφορετική προσέγγιση σε άλλα μείζονα ζητήματα, όπως του παραλιακού μετώπου, της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας, του Κυβερνείου κτλ.
Αντιστοίχως, στον δήμο Θεσσαλονίκης, ο Στέλιος Αγγελούδης δεν έχει κανένα λόγο να μην υλοποιήσει ας πούμε τη δρομολογημένη ανάπλαση στην περιοχή του Ιπποκράτειου νοσοκομείου ή την επέκταση της παλιάς παραλίας, έργα που έβαλε σε τροχιά ο Κωνσταντίνος Ζέρβας. Από την άλλη έχω την αίσθηση ότι θα δώσει τη δική του λύση στο θέμα της Πλατείας Ελευθερίας, πιθανώς να αλλάξει την προσέγγιση στην ανάπλαση του άξονα της Αριστοτέλους και θα πρέπει να κάνει κάτι πολύ καλύτερο ειδικά στο θέμα της καθαριότητας, το οποίο κρίνεται από την τοπική κοινωνία ως μείζον και προβληματικό για την απερχόμενη διοίκηση.
Στον δήμο Παύλου Μελά, επίσης, ο Δημήτρης Ασλανίδης πρέπει να συνεχίσει την πορεία του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά, που υλοποιείται στην περίοδο διοίκησης του απερχόμενου Δημήτρη Δεμουρτζίδη, αλλά να δει πού χώλαινε η προηγούμενη διοίκηση για να τα πάει εκεί καλύτερα, εφαρμόζοντας το δικό του πρόγραμμα, τις δικές του ιδέες.
Με αυτά τα παραδείγματα θέλω να δείξω ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να ακυρώνει ο επόμενος τον προηγούμενο μόνο και μόνο για να δείξει ότι κάτι άλλαξε. Όλοι το ξέρουν ότι άλλαξε όχι απλά κάτι, αλλά όλα. Και κανένας δεν θέλει να αλλάξει κάτι που γινόταν καλά στην καθημερινότητά του. Επειδή, είναι δεδομένο ότι κανένας από τους απερχόμενους δημάρχους δεν τα έκανε όλα λάθος. Η αποδοκιμασία είναι από έναν κόσμο που ζητά λύσεις σε προβλήματα που δεν λύθηκαν και περισσότερα από όσα έγιναν. Δεν μπαίνει η κοινωνία σε ανούσιες προσωπικές κόντρες και σε καμιά περίπτωση δεν θέλει όσα έχει κατακτήσει να διακυβεύονται εκ νέου, μόνο και μόνο χάριν αδιέξοδων προσωπικών ή πολιτικών ανταγωνισμών.
Όποιος δεν το καταλαβαίνει αυτό και νομίζει πως η καταψήφιση ακυρώνει τα πάντα, κάνει τραγικό λάθος. Έχουμε αντίστοιχα παραδείγματα, που λειτούργησαν εντελώς αντίθετα από τις επιδιώξεις όσων τα εφάρμοσαν. Είναι ο καιρός της συνέχειας και της βελτίωσης, όχι της ακύρωσης και του μηδενισμού, που στην πράξη απέτυχαν.
Οι πολίτες πια έχουν πρόσβαση ακόμα και στη λεπτομέρεια και έχουν βελτιωμένες δυνατότητες κρίσης, επειδή έχουν πολλά στοιχεία για να κρίνουν και πιο εξωστρεφείς κοινωνίες, οι οποίες λειτουργούν συγκριτικά και ανταγωνιστικά. Ξέρουν τι μπορούν και τι δεν μπορούν οι διοικήσεις των δήμων και των περιφερειών. Και τις κρίνουν από το έργο τους ή το μη έργο τους, αφήνοντας πίσω τις εντυπώσεις, το κουτσομπολιό, την παραπολιτική.
Η διαχείριση της καθημερινότητας, η λύση προβλημάτων και η διαρκής ανάπτυξη είναι τόσο ισχυρά που κανένας εντυπωσιασμός, καμιά θεαματική κίνηση, καμιά πρόσκαιρη ριζική αλλαγή δεν μπορεί να τα αποδυναμώσει. Στο τέλος όλοι κρίνονται από τα δικά τους αποτελέσματα και μόνο, στην πράξη κι όχι στα λόγια και τις εντυπώσεις. Αυτά καταντούν πολύ φτηνά και δεν φέρνουν και ψήφους... Οι ακυρώσεις και οι μηδενισμοί στο τέλος φέρνουν μόνο καθυστερήσεις και απαξίωση. Κι εδώ έχουμε απτά παραδείγματα, αλλά ας προβληματιστούν εκείνοι που υιοθέτησαν τέτοιες τακτικές.