του Σταύρου Κουμεντάκη*
AstraZeneca, Pfizer, Moderna, Johnson & Johnson…...: κυριαρχούν ήδη στη ζωή, στην ειδησεογραφία και τις συζητήσεις μας. Μοιάζει φυσιολογικό που έχει ξεκινήσει η συζήτηση για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των εργαζομένων.
Η σχετική συζήτηση στη χώρα μας
Από τον Μάρτιο του 2020 προβλέπεται, νομοθετικά, η δυνατότητα επιβολής της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού «για την αποτροπή της διάδοσης νόσου»). Ο πρωθυπουργός αναφέρει σε πρόσφατη συνέντευξή του: «...θεωρώ ότι η συζήτηση για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό κάποιων κατηγοριών εργαζόμενων, ειδικά των υγειονομικών, πρέπει να ανοίξει ...τον Σεπτέμβρη– Οκτώβριο».
Το νομοθετικό πλαίσιο στη χώρα μας
Το θέμα του υποχρεωτικού εμβολιασμού προβλέπεται στο ν. 4675/11.3.2020: «β) Σε περιπτώσεις εμφάνισης κινδύνου διάδοσης μεταδοτικού νοσήματος, που ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, μπορεί να επιβάλλεται, με απόφαση του Υπουργού Υγείας ...υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού με σκοπό την αποτροπή της διάδοσης της νόσου». Δεν έχει, επί του παρόντος, εκδοθεί η σχετική υπουργική απόφαση.
«Εικόνες» από τις ΗΠΑ, Γερμανία και Ιταλία
ΗΠΑ: Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η από 16.12.20 Οδηγία της Επιτροπής Ίσων Ευκαιριών Απασχόλησης των ΗΠΑ. Οι εργοδότες, σύμφωνα με αυτήν, δικαιούνται να αξιώνουν από τους εργαζομένους τους να εμβολιαστούν, με εξαίρεση εκείνους που προβάλλουν λόγους υγείας ή θρησκευτικούς λόγους.
Γερμανία: Από τις πρώτες μέρες του 2021 ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας κ. Μάρκους Ζέντερ εισηγούνταν υπέρ του υποχρεωτικού εμβολιασμού κατά του κορωνοϊού για ορισμένες ομάδες εργαζομένων (ενδ.: νοσηλευτικό προσωπικό σε νοσοκομεία και γηροκομεία. Στους αντιδρούντες προστέθηκαν η κυβέρνηση, η αντιπολίτευση και οι συνδικαλιστές. Όλοι, φαίνεται, πως άρχισαν να τον «πετροβολούν».
Ιταλία: Νοσηλευτές σε δύο δομές νοσηλείας και περίθαλψης ηλικιωμένων ασθενών στο Veneto της Ιταλίας, αρνήθηκαν να εμβολιαστούν. Ο εργοδότης τους έθεσε σε υποχρεωτική άδεια με αποδοχές. Οι νοσηλευτές προσέφυγαν στο Δικαστήριο ζητώντας την επιστροφή στην εργασία τους. Το δικαστήριο στο οποίο προσέφυγαν απέρριψε την αίτησή τους, στη βάση της προστασίας τους από τον κίνδυνο να νοσήσουν από λοίμωξη Covid-19.
Οι πρώτες καταγγελίες συμβάσεων εργασίας στη χώρα μας
Αποτελούν, ήδη, γεγονός στη χώρα μας οι δύο πρώτες καταγγελίες συμβάσεων εργασίας λόγω άρνησης εμβολιασμού. Η πρώτη περίπτωση αφορά καταγγελία σύμβασης εργασίας φυσικοθεραπευτή, εργαζόμενου σε γηροκομείο στην Ηλεία, εξαιτίας της άρνησής του να εμβολιαστεί. Η δεύτερη εργαζόμενη σε φιλανθρωπικό ίδρυμα στην Κρήτη, η οποία ζήτησε χρόνο προκειμένου να εξετάσει το ενδεχόμενο του εμβολιασμού. Και εκείνη, τελικά, απολύθηκε.
Το θέμα της υποχρεωτικότητας (ή μη) του εμβολιασμού στους εργαζόμενους απασχολεί και τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους. Εν τέλει: όλους μας.
Το νομοθετικό πλαίσιο στη χώρα μας είναι ήδη έτοιμο για την επιβολή (υπό όρους) υποχρεωτικότητας στον εμβολιασμό. Μια υπουργική απόφαση απομένει. Μέχρι την έκδοσή της, πάντως, οι εργοδότες δεν δικαιούνται να καταγγείλουν συμβάσεις εργασίας εργαζομένων τους εξαιτίας της άρνησής τους να εμβολιασθούν.
(Ότ)αν όμως εκδοθεί μια τέτοια Υπουργική Απόφαση, το ΣτΕ μας έχει ήδη προϊδεάσει (:ΣτΕ 2387/20) πως δεν θα πρέπει να αναμένουμε την κήρυξη μιας τέτοιας καταγγελίας ως άκυρης.
Κι αν οι παραπονούμενοι σκέπτονται να επικαλεστούν παραβίαση δικαιωμάτων από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, το αρμόδιο δικαστήριο (:ΕΔΔΑ) μας έχει, επίσης, προϊδεάσει (:Vavřička και λοιποί κατά Τσεχικής Δημοκρατίας) για τη θέση του.
Ευτυχώς.
*Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή