Είναι εδώ και χρόνια εμφανής η αποστροφή της κοινωνίας στις πολιτικές συγκρούσεις, στις ιδεολογικές συγκρούσεις, στις πάσης φύσεως συγκρούσεις. Οι πολίτες αναζητούν συνθέσεις και πρακτικές λύσεις. Όραμα το οποίο μπορούν να κάνουν εικόνα. Και επιπλέον σταθερότητα, επειδή πολλά είναι εξαιρετικά ρευστά στην καθημερινότητά τους. Ζητούμενα από μια κυβέρνηση, αλλά κι από το σύνολο όσων επιζητούν να γίνουν χαλίφηδες στη θέση του χαλίφη.
Από προβλήματα άλλο τίποτα. Οποιοσδήποτε προσθέτει προβλήματα σε μια κουρασμένη κοινωνία από τη διαρκή προσπάθεια των τελευταίων δεκαετιών είναι επόμενο να εισπράξει άρνηση και αποστροφή.
Η ελληνική κοινωνία είναι κουρασμένη και απογοητευμένη. Κουρασμένη επειδή στην πλάτη της φορτώθηκε όλες τις επιπτώσεις των αλλεπάλληλων κρίσεων εδώ και 15 χρόνια. Απογοητευμένη επειδή δεν εισπράττει αισιοδοξία, δεν βλέπει φως, βλέπει ρυθμούς χελώνας στην ικανοποίηση των αναγκών της και τις θυσίες της να μην έχουν ανταπόδοση.
Συμβιβαστήκαμε με τα λίγα; Δεν μπορώ να το πω με βεβαιότητα. Μπορώ όμως να διακρίνω την τάση να ψάχνουν όλοι κάποιον να τον εμπιστεύονται ότι θα κάνει τα αυτονόητα. Κάλλιο πέντε και στο χέρι... Κάποιον να εμπνέει; Θα ήταν ευλογία...
Αυτή η συνθήκη, η οποία έχει φυσικά πολλές άλλες παραμέτρους που δεν υπάρχει λόγος να αναλύσω, είναι από μια οπτική και δείγμα ωριμότητας. Κοινωνικής και πολιτικής. Όχι ο συμβιβασμός, ούτε η αποδοχή. Ο ρεαλισμός όμως; Ανάσες θέλει η κοινωνία για να μην πνιγεί.
Μια εβδομάδα μετά τις εκλογές συνεχίζονται οι αναλύσεις στα ΜΜΕ, αλλά και στους πολιτικούς οργανισμούς για τις επιλογές του εκλογικού σώματος. Και είναι ευτύχημα που έχουμε νέες εκλογές σύντομα διότι αν δεν υπήρχε η νέα εκλογική αναμέτρηση οι αναλύσεις αυτές δεν θα γίνονταν ποτέ σε βάθος, αλλά θα ήταν μια ξεπέτα που θα έκλεινε με ένα πολιτικό ευφυολόγημα, δίκην απολογισμού, αποτίμησης κτλ. Όλοι θα πήγαιναν αμέσως παρακάτω, μέσα από τις αγαπημένες βιαστικές κρίσεις και την αποφυγή της κοπιαστικής μελέτης των τάσεων της κοινωνίας και κατανόησης των αποφάσεών της, των κριτηρίων και της ψυχολογίας της.
Να θέλεις την ψήφο των πολιτών και το ενδιαφέρον σου γι' αυτούς να είναι επιδερμικό συνιστά και φαιδρότητα. Να πιστεύεις ότι χειραγωγείς ή ότι μπορείς να καθοδηγήσεις μια σύγχρονη κοινωνία που έχει βασανιστεί και άρα προβληματιστεί πολύ εν έτει 2023 είναι γραφικότητα και έλλειψη σεβασμού.
Οι πολίτες δεν έχουν αποδομήσει το πολιτικό προσωπικό και την πολιτική. Οι ίδιοι οι πολιτικοί απομυθοποίησαν εαυτούς, πιστεύοντας ότι μπορούν να κατευθύνουν και να χειραγωγήσουν, όπως γινόταν στο παρελθόν. Τα επικοινωνιακά τρικ και οι καινοτομίες μπορεί να βοηθούν όμως όταν ο πολίτης φτάνει στην κάλπη μετράνε τα ουσιώδη. Όχι της στιγμής.
Η εμπιστοσύνη χτίζεται κάθε μέρα με την ενασχόληση με τα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας, με συγκεκριμένες πράξεις και με μετρήσιμα αποτελέσματα. Η βάπτιση του κρέατος σε ψάρι έπαψε να αποδίδει.
Δεν είναι μόνο η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης που κέρδισαν αυτή την εμπιστοσύνη ότι αυτό που λένε το κάνουν ή θα το κάνουν. Είναι και το ΚΚΕ και ο Δημήτρης Κουτσούμπας, του οποίου τη σταθερότητα επιβράβευσαν οι ψηφοφόροι. Είναι το ΠΑΣΟΚ και ο Νίκος Ανδρουλάκης που κράτησε σταθερή και σθεναρή στάση απέναντι στις προκλήσεις και στην εκατέρωθεν πίεση, που θα μπορούσε να τον συνθλίψει.
Στον ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ καλούνται σε λίγες εβδομάδες να κάνουν αυτό που δεν έκαναν από την εκλογική ήττα του 2019 και μετά. Τη γενναία αυτοκριτική, την αναγνώριση και την αποδοχή των λαθών. Να αναλύσουν σε βάθος πού έφταιξαν και δεν τους εμπιστεύεται η κοινωνία όπως έκανε προτού κυβερνήσουν. Να μην κοιτάξουν να βρουν οπουδήποτε αλλού τις αιτίες πάρα μόνο στον πολιτικό οργανισμό τους. Το πρόβλημά τους δεν είναι η μία, οι δύο ή οι τρεις εκλογικές ήττες. Είναι βαθύτερο. Κι αν ψάχνουν για χαραμάδα αισιοδοξίας εγώ σκέφτομαι μία. Όποιος σε ψήφισε μια φορά είναι δυνάμει ψηφοφόρος σου. Για να τον κερδίσεις ξανά πρέπει να αντιληφθείς γιατί τον έχασες και να το διορθώσεις. Σε ένα μήνα πρέπει να βρεθούν λύσεις στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, για να μην πάθει ό,τι έπαθε το ΠΑΣΟΚ το 2012. Ο χρόνος είναι ασφυκτικά πιεστικός επειδή χάθηκε πολύς στην προσπάθεια να πείσουν ότι φταίει η κοινωνική πλειοψηφία που δεν τα παίρνει εύκολα... Απογοητευτικό.
Μπορεί οι αναλύσεις να είναι κουραστικές, να θεωρούν κάποιοι ότι είναι για... αργόσχολους, ότι είναι ψιλά γράμματα, αμπελοφιλοσοφίες, υψηλή πολιτική μακριά από τα πραγματικά ζητήματα της κοινωνίας. Εγώ λέω ότι έχουν τεράστια χρησιμότητα κι αυτό φαίνεται στην πράξη. Κανένας που προβληματίζεται, που σκέφτεται και που αναλύει δεν είναι τόσο δημοφιλής όσο εκείνος που βρίσκει ένα φανταχτερό τσιτάτο. Μόνο που σε βάθος χρόνου ο ένας είναι από χρήσιμος έως αναγκαίος και ο άλλος αναλώσιμος και περιορισμένης χρήσης.
Το είναι και το φαίνεσθαι. Έχουμε μπροστά μας μια καινούργια εκλογική μάχη με επίδικο το ίδιο εκλογικό σώμα. Με όρους που δεν στέλνουν πια απλώς μηνύματα, αλλά καθορίζουν το πώς θα πορευτούμε όλοι τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Στις 25 Ιουνίου αποφασίζουμε τελεσίδικα με το βλέμμα στο 2027... Ατομική και συλλογική ευθύνη στα καλύτερά τους. Η Δημοκρατία θα γιορτάσει και μαζί της κάποιος ή κάποιοι. Και η επόμενη μέρα θα σημάνει και πολιτικές ανακατατάξεις, οι οποίες θα εκδηλωθούν έτσι κι αλλιώς στο επόμενο διάστημα, που κατά πάσα πιθανότητα θα είναι μακρύ. Αλλαγή το λένε.