Όταν στις αρχές του χρόνου η κυβέρνηση έκλεισε για μία ακόμη φορά το λιανεμπόριο, η συζήτηση για τις ηλεκτρονικές πωλήσεις και τα e-shops άναψε για τα καλά. Διότι όπως αποδείχθηκε στο τέλος του 2020, κατά την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων, οι μόνες επιχειρήσεις που κατάφεραν να σώσουν –έστω εν μέρει- την παρτίδα, ήταν όσες είχαν οργανωμένη παρουσία στο ίντερνετ και μπορούσαν να εξυπηρετήσουν τους καταναλωτές. Κατά κύριο λόγο οι μεγαλύτερες. Οι μικροί της αγοράς για μία ακόμη φορά εμφανίστηκαν να βράζουν στο ζουμί τους. Μετά από έναν χρόνο πανδημίας οι περισσότεροι παρέμεναν σε απόσταση από το ηλεκτρονικό εμπόριο, ακριβώς ίση με την απόσταση που είχαν πριν από την εμφάνιση του κορωνοϊού. Τότε, λοιπόν, και ενώπιον των θορυβωδών διαμαρτυριών των θεσμικών εκπροσώπων του λιανεμπορίου και των μικρεμπόρων η κυβέρνηση ανακοίνωσε τη διαμόρφωση της δράσης «e-λιανικό», που εντάχθηκε στο ΕΠΑνΕΚ του τρέχοντος ΕΣΠΑ.
Από τότε, που ήταν Ιανουάριος, μέχρι σήμερα, που βρισκόμαστε στον Απρίλιο, ακολούθησαν –σε αλληλουχία- δύο γκρίνιες και μια πραγματικότητα Γκρίνια Νο1: Από την πλευρά των εμπόρων για την καθυστέρηση εξαγγελίας των λεπτομερειών της συγκεκριμένης δράσης από την πλευρά, κάτι που τελικά έγινε το Φεβρουάριο.
Γκρίνια Νο2: Από την πλευρά των εκπροσώπων των εμπόρων, αμέσως μετά την εξαγγελία που προέβλεπε την επιδότηση κατά 100% της δημιουργίας e-shop από τις μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις μέχρι του ποσού των 5000 ευρώ. Με δεδομένο ότι ο προϋπολογισμός της δράσης καθορίστηκε στα 80 εκατ. ευρώ, οι δυνητικοί δικαιούχοι –σύμφωνα με το υπ. Ανάπτυξης- θα ήταν 16 – 18 χιλιάδες επιχειρήσεις. Άρχισαν, λοιπόν, οι διαμαρτυρίες για το ότι οι δικαιούχοι είναι λίγοι και με δεδομένη την κατά 100% επιδότηση ενός κατά γενική ομολογία ικανοποιητικού ποσού, πολλοί θα έμεναν απέξω. Επομένως η κυβέρνηση έπρεπε να φροντίσει να βρει πρόσθετα κονδύλια για να αυξηθούν οι δυνητικοί δικαιούχοι.
Πραγματικότητα: Η προθεσμία για την υποβολή των αιτήσεων ένταξης στη συγκεκριμένη δράση για τη δημιουργία δωρεάν e-shop στις εμπορικές επιχειρήσεις άνοιξε στις 22 Φεβρουαρίου και έκλεισε με δόξα και τιμή στις 5 Απριλίου, στις 3 μετά το μεσημέρι. Πανελλαδικά υποβλήθηκαν 11.503 αιτήσεις με συνολική αιτούμενη δημόσια δαπάνη 53,6 εκατ. ευρώ! Πολύ απλά, το πλάνο του υπ. Ανάπτυξης, το οποίο οι εκπρόσωποι του εμπορικού κόσμου θεωρούσαν μικρό και συντηρητικό, δεν καλύφθηκε καν! Με το ζόρι προσέγγισε το 65% - 70% του στόχου. Παρ’ όλα αυτά θα ακολουθήσει και δεύτερο μέρος για τους… ξεχασμένους. Στην ουσία το κράτος και η Ευρωπαϊκή Ένωση, που βάζει τα λεφτά έχουν φτάσει στο σημείο να παρακαλάνε τους μικρεμπόρους να κάνουν ένα ουσιαστικό βήμα στην ψηφιακή εποχή, την οποία –όπως φαίνεται- ένα μεγάλο μέρος της αγοράς δεν βλέπει, δεν καταλαβαίνει, δεν αναγνωρίζει και δεν τη θέλει. Λες και μπορεί να κάνει διαφορετικά!
Η αλήθεια είναι ότι η εκπαίδευση και η εμπειρία είναι δύο δρόμοι που οδηγούν στην κατανόηση ενός θέματος και από εκεί και πέρα στη διαχείρισή του. Η αγορά του λιανεμπορίου των μεμονωμένων, μικρών καταστημάτων σε σημαντικό βαθμό απέχει από το αντιλαμβάνεται τι σημαίνει για τις δουλειές η νέας εποχή και οι πρωτόγνωρες καταστάσεις που φέρνει μαζί της. Ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη –σε ολόκληρο το νομό κατατέθηκαν μόλις 1388 αιτήσεις- επιμένει παραδοσιακά. Το στοίχημα που βάζει, πλέον, η αγορά δεν είναι με τον εαυτό της, αλλά το επερχόμενο μέλλον, οπότε το αποτέλεσμα είναι, μάλλον προδιαγεγραμμένο.
ΥΓ. Η υπόθεση θυμίζει κάπως έναν αστικό μύθο σύμφωνα με τον οποίο ο πρωτοπόρος για τα ελληνικά δεδομένα τραπεζίτης Κωνσταντίνος Καψάσκης, ο άνθρωπος που το 1975 ίδρυσε την Τράπεζα Εργασίας, συμβούλευε τους συνεργάτες του –ιδιαίτερα τους νεότερους- να μη χρηματοδοτούν επιχειρήσεις και επενδύσεις που δεν καταλαβαίνουν. Που δεν κατανοούν από που θα προκύψει το κέρδος για να αποπληρωθούν τα δάνεια. «Ας αποδειχθεί στο τέλος ότι η δουλειά ήταν καλή και κερδοφόρα, αλλά τη χάσαμε, δεν πειράζει» έλεγε. Μόνο που εκείνος είχε την πλήρη συναίσθηση ότι η τράπεζα χρησιμοποιεί τα λεφτά των καταθετών της για να χορηγήσει δάνεια και έπρεπε να είναι όσο το δυνατόν πιο σίγουρη και με μικρό ρίσκο στις κινήσεις της. Ενώ οι έμποροι της αγοράς για να φτιάξουν ένα πλήρως επιδοτούμενο e-shop μέσω του ΕΣΠΑ δε ρισκάρουν τίποτα. Δε χάνουν τίποτα, εκτός ίσως από την ησυχία τους.
ΥΓ2. Ενδιαφέρον έχει να παρακολουθήσουμε την πορεία όσων προχωρήσουν στη δημιουργία e-shop με πλήρη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ. Χωρίς οι ίδιοι να βάλουν ούτε ένα ευρώ. Για να δούμε σε τρία χρόνια πόσα από αυτά τα ηλεκτρονικά καταστήματα θα λειτουργούν κανονικά και πόσα θα είναι… παρατημένα. To 20%, το 30%, το 60%, το 80%; Διότι –όπως λέει ο σοφός λαός- το τζάμπα δεν το εκτιμάει κανείς. Ούτε καν αυτός που το απολαμβάνει.
ΥΓ3. Στο κάτω κάτω πανδημία έχουμε, γιατί να μην δικαιούμαστε ένα χαρτζιλίκι;