Ήταν το δεύτερο πιο δημοφιλές ανάγνωσμα μετά την Αγία Γραφή κατά τη μεσαιωνική περίοδο. Η «Διήγησις Αλεξάνδρου», μυθιστόρημα που εξιστορεί τη ζωή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, γράφτηκε τον 3ο αιώνα μΧ και κατόπιν αντιγράφηκε σε περίπου 60-70 χειρόγραφα ενώ μεταφράστηκε σε 30 γλώσσες.
Το χειρόγραφο όμως που μπορεί να ξεφυλλίσει... ψηφιακά ο επισκέπτης της έκθεσης «Ο Θρύλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου ως Βυζαντινή Κληρονομιά» στη Θεσσαλονίκη είναι μοναδικό, καθώς αποτελεί ένα κλασικό εικονογραφημένο της εποχής το οποίο δείχνει μέσα από 250 μικρογραφίες υψηλής καλλιτεχνικής αξίας τη ζωή του στρατηλάτη από τη γέννηση και την ενθρόνισή του μέχρι την κατάκτηση της ανατολής και τον θάνατό του.
Το χειρόγραφο δημιουργήθηκε κατά παραγγελία του αυτοκράτορα της Τραπεζούντας, Αλεξίου Γ' Μέγα του Κομνηνού που βασίλευσε από το 1349 έως το 1390. Μετά το 1800, το σπάνιο χειρόγραφο περιήλθε στα χέρια του Ελληνικού Ινστιτούτου της Βενετίας αποτελώντας πλέον το σπουδαιότερο κειμήλιό του.
Ένα αίτημα για μεταφορά του σπάνιου χειρογράφου στην Κωνσταντινούπολη γέννησε την ιδέα της ψηφιακής παρουσίασης του η οποία χρησιμοποιεί την τεχνική του βίντεο και της εικονικής πραγματικότητας.
«Η έκθεση ήρθε πρώτα στη Θεσσαλονίκη γιατί θεωρούσαμε και θεωρούμε ότι Θεσσαλονίκη και Μέγας Αλέξανδρος είναι στενά δεμένοι. Επιλέξαμε μάλιστα το Αλεξάνδρειο Μέλαθρο καθώς είναι το κέντρο της Θεσσαλονίκης που συνδέεται με τον Μ. Αλέξανδρο», τόνισε ο Χρήστος Αραμπατζής, πρόεδρος της Επιτροπής του Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας.
Κατά την ψηφιακή παρουσίαση ο επισκέπτης μπορεί να δει σε μια μεγάλη οθόνη ένα βίντεο που εξηγεί την ιστορία του μυθιστορήματος αλλά και παρουσιάζει το ίδιο το εικονογραφημένο. Το ακόμα πιο εντυπωσιακό στοιχείο ωστόσο είναι ότι μπορεί μέσω της εικονικής πραγματικότητας να μεταφερθεί στο δωμάτιο όπου φυλάσσεται το χειρόγραφο στη Βενετία και φορώντας τα λευκά του γάντια να το ξεφυλλίσει εικονικά έχοντας έτσι την ευκαιρία να αντιληφθεί τις πραγματικές του διαστάσεις.
Όπως αναφέρει ο κ. Αραμπατζής, μέσα από την ψηφιακή παρουσίαση του χειρογράφου ο επισκέπτης αντιλαμβάνεται από τον τρόπο εικονογράφησης πώς οι βυζαντινοί πρόγονοι μας οραματίζονταν τον Μέγα Αλέξανδρο, τον οποίο ήθελαν να μιμηθούν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο χειρόγραφο υπάρχουν σημειώσεις στα νεοθωμανικά, που έγιναν μετά την πτώση της Τραπεζούντας το 1461, στα οποία ο Μέγας Αλεξάνδρος αναφέρεται με τον ίδιο τρόπο που αναφέρονταν οι οθωμανοί στον προφήτη Μοχάμεντ.
Στόχος του Ινστιτούτου είναι μετά από έναν χρόνο, το μυθιστόρημα να μπορεί να παρουσιαστεί με ολογράμματα και να έρθει ξανά στη Θεσσαλονίκη.
Επόμενες στάσεις της έκθεσης είναι η Νέα Υόρκη και η Σανγκάη ενώ υπήρξε αίτημα για φιλοξενία της και από το Κατάρ.
Η ψηφιακή έκθεση «Ο θρύλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου ως βυζαντινή κληρονομιά. Η μαρτυρία ενός χειρογράφου», που πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας, ξεκινάει την περιοδεία της συμβολικά από τη Θεσσαλονίκη. Θα διαρκέσει έως τις 16 Σεπτεμβρίου.