Skip to main content

Η κλιματική αλλαγή εξαφάνισε την τιτανοχελώνα του Θερμαϊκού Κόλπου

Οι τιτανοχελώνες ζούσαν στον Θερμαϊκό όταν στη θέση του σημερινού κόλπου υπήρχε μία απέραντη πεδιάδα που ένωνε τους πρόποδες του τότε Ολύμπου.

Το 2013 στην παραλία του Μακρύγιαλου Πιερίας εντοπίστηκε ένα ογκώδες σκληρό πέτρωμα που μερικά χρόνια αργότερα θα αποδεικνυόταν ότι ήταν μια αρσενική, χερσαία «τιτανοχελώνα» ηλικίας από 3,5 έως 5 εκατομμυρίων ετών, η οποία ζύγιζε ενάμιση τόνο και έφτανε σχεδόν τα δύο μέτρα μήκος.

Ο τότε διδάκτορας του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ Βαγγέλης Βλάχος εργαζόταν στην άλλη άκρη του Θερμαϊκού κόλπου, πάνω σε παλαιοντολογικά απολιθώματα χελωνών και κινητοποιήθηκε όταν άκουσε ότι βρέθηκε αυτό το εύρημα στον Μαρκύγιαλο. Διεκδίκησε και κέρδισε το ποσό των 15.000 ευρώ από την αμερικανική «Εθνική Γεωγραφική Εταιρεία», ευρέως γνωστή ως National Geographic για να συνεχιστούν οι ανασκαφές, που αποκάλυψαν ολόκληρο το κέλυφος και διατηρημένη τη μορφολογία της χελώνας. Βέβαια δεν είχε σχέση με τις σημερινές χελώνες, αφού ήταν τεράστιες σε βάρος και όγκο. Το είδος προήλθε από την Αφρική και εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη και έφτασε μέχρι την Νότια Αμερική.

Οι συνολικά επτά τιτανοχελώνες που βρέθηκαν στο Μακρύγιαλο δεν ζούσαν στη θάλασσα, γιατί θέση του σημερινού Θερμαϊκού υπήρχε μια απέραντη πεδιάδα που ένωνε τους πρόποδες του τότε Ολύμπου, ο οποίος δεν ξεπερνούσε τα 1.000 μέτρα ύψος. Στον τότε Θερμαϊκό κατέληγαν τέσσερις μεγάλοι ποταμοί, οι οποίοι δημιούργησαν ένα ιδανικό περιβάλλον με πολύ νερό και άφθονη βλάστηση.

Η τιτανοχελώνα έζησε 20 εκατομμύρια χρόνια και εξαφανίστηκε πριν από 5 εκατομμύρια χρόνια, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Όπως είπε ο κ. Βλάχος στην εκπομπή Ο3 της ΕΡΤ3 φαίνεται πώς τα ζώα αυτά ήταν ευάλωτα ακόμα και στις μικρές αλλαγές, που όμως προκάλεσαν αλλαγές στο οικοσύστημα. Αφενός μεν, λόγω του όγκου τους χρειαζόταν πολλή τροφή και νερό για να επιβιώσουν, αφετέρου λόγω των κλιματικών αλλαγών έφτασαν στην Ευρώπη θηρευτές που κυνηγούσαν σε αγέλες και αυτές οι χελώνες δεν είχαν τρόπο να ανταπεξέλθουν. Η τελευταία τιτανοχελώνα της Ευρώπης βρέθηκε δαγκωμένη από μια ύαινα. Ο κ. Βλάχος εργάζεται τα τελευταία χρόνια παλαιοντολογικό μουσείο Egidio Feruglio της Παταγονίας στην Αργεντινή, όπου βρέθηκε ακολουθώντας τα ίχνη μιας άλλης τιτανοχελώνας. Εκεί μάλιστα είχε την ευκαιρία να λάβει μέρος καις την ανασκαφή για τον μεγαλύτερο δεινόσαυρο που έχει βρεθεί ποτέ, και ονομάστηκε τιτανόσαυρος.

Όσο για την τιτανοχελώνα του Μακρύγιαλου, ανήκει στη συλλογή του Μουσείου Γεωλογίας, Παλαιοντολογίας και Παλαιοανθρωπολογίας του ΑΠΘ, φιλοξενείται προσωρινά στον ειδικό πολυχώρο Nouvelle, στο Ωραιόκαστρο, στη Θεσσαλονίκη και είναι επισκέψιμο για το κοινό.