Σημαντικά μειωμένη αναμένεται να είναι φέτος η εγχώρια παραγωγή μαλακού σιταριού, γεγονός που προκαλεί ανησυχία για νέες ανατιμήσεις σε βασικά προϊόντα, με πρώτο και καλύτερο το ψωμί.
Μπορεί η ελληνική παραγωγή να καλύπτει μόλις σε ποσοστό 20% τις ανάγκες της εγχώριας αγοράς, ωστόσο η όποια μείωσή της αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των εισαγωγών σε μία περίοδο που η τιμή στα μαλακά σιτηρά και στο αλεύρι έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Όπως, άλλωστε, ανέφερε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος, Μιχάλης Μούσιος, είναι η πρώτη φορά τα τελευταία 50 χρόνια που μέσα σε έναν χρόνο, από πέρυσι τον Μάρτιο, η αύξηση έφτασε στο 70%.
Η μείωση της παραγωγής οφείλεται στο γεγονός ότι πολλοί αγρότες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν ή να περιορίσουν τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις, εξαιτίας του ενεργειακού κόστους, αλλά και των υπέρογκων αυξήσεων σε λιπάσματα και φυτοφάρμακα. «Υπάρχει ακαλλιέργητη γη σε ποσοστό έως και 50% λόγω του κόστους και, όσο δεν γίνεται κάτι για να μειωθεί αυτό το κόστος, έτσι θα πάμε και του χρόνου. Οι αυξήσεις στην ενέργεια δεν μας επηρέασαν τόσο, γιατί τα στρέμματα δεν είναι ποτιστικά. Όμως, το πετρέλαιο διπλασιάστηκε, όπως και το λίπασμα. Το ίδιο ισχύει και για φυτοφάρμακα, οπότε υπάρχει κόσμος που έσπειρε και δεν ράντισε ή δεν έριξε επιφανειακά λιπάσματα. Εκτιμώ ότι το 50% των χωραφιών που σπάρθηκαν έμειναν έτσι, οπότε δεν βλέπω να έχουμε καλές παραγωγές. Αν δεν έχεις τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσεις τη δουλειά σου, μοιραία δεν θα καλλιεργήσεις. Κι ακόμα δεν είδαμε τίποτα. Μετά το καλοκαίρι και μέσα στο ’23 εκεί θα το νιώσουμε στο πετσί μας ως καταναλωτές», ανέφερε στη Voria.gr ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Θέρμης, Χαράλαμπος Δημαρχόπουλος, ο οποίος σημείωσε ότι η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης για το πετρέλαιο κίνησης από 1,5 ευρώ το κυβικό σε 1,92 είναι μία κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν σώζει την κατάσταση.
Η Ελλάδα εισάγει το 80% των αλεύρων από μαλακό σιτάρι, με το 30% να προέρχονται από Ουκρανία και Ρωσία και το υπόλοιπο από Βουλγαρία, Σερβία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Γαλλία, Γερμανία. Παράλληλα, υπάρχει δυνατότητα να γίνουν εισαγωγές και από τον Καναδά, ενδεχομένως και από την Αμερική, κάτι όμως που προϋποθέτει σημαντικά υψηλότερο κόστος. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με τον κ. Δημαρχόπουλο, κοινοπραξία περιμένει προς τα μέσα του Μαΐου μία μεγάλη εισαγωγή από Αμερική, σε τιμή όμως υπερδιπλάσια σε σχέση με την περσινή, που θα φτάσει τα 70 λεπτά το κιλό.
Οι ανατιμήσεις στο ψωμί
Ήδη οι επιπτώσεις του πολέμου αλλά και του ενεργειακού κόστους είναι εμφανείς στα προϊόντα των αρτοποιείων, με το ψωμί να έχει αυξηθεί κατά περίπου 20 λεπτά. Σημαντική ανάσα αναμένεται να δώσει η χθεσινή απόφαση της κυβέρνησης να αυξήσει την επιδότηση για τη ρήτρα αναπροσαρμογής της κατανάλωσης σε ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο και μάλιστα με αναδρομική ισχύ από τον Ιανουάριο για τους αρτοποιούς. Ωστόσο, εκπρόσωποι του κλάδου επισημαίνουν ότι αυτό είναι σημαντική ανάσα, αλλά δεν λύνει το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί και θα επιταθεί, εάν συνεχιστεί το ράλι στις τιμές του σιταριού.
«Κάναμε μία αύξηση μεσοσταθμικά 10% με 20%, για καλύψουμε τις ανατιμήσεις στο αλεύρι και σε όλες τις πρώτες ύλες, που για κάποιες, όπως το ηλιέλαιο, δεν γίνεται. Δεν υπάρχει κάτι που δεν έχει αυξηθεί για την παραγωγή είτε ψωμιού είτε αρτοσκευασμάτων. Βούτυρο, λάδι, ζάχαρη, άχνη, αβγά, όλα. Η επιδότηση της κατανάλωσης είναι μία ανακούφιση, αλλά μέχρι εκεί. Άλλωστε, για να καλυφθεί η τεράστια αύξηση στην ενέργεια και στα καύσιμα, θα πρέπει να γίνουν ανατιμήσεις σε ποσοστό 120%. Αυτό που ζητάμε είναι μείωση του ΦΠΑ από το 13% στο 5%, ώστε, ακόμα κι αν ανέβουν κι άλλο τα άλευρα, να μπορέσουμε να συγκρατήσουμε τις τιμές», είπε στη Voria.gr η πρόεδρος του Σωματείου Αρτοποιών Θεσσαλονίκης, Έλσα Κουκουμέρια.
Με τις μέχρι στιγμής εκτιμήσεις, πάντως, δεν αναμένεται περαιτέρω αύξηση στην τιμή του ψωμιού. «Αυτά είναι τα μηνύματα που έχουμε από τις αλευροβιομηχανίες. Επειδή, όμως, αυτό εξαρτάται από την πορεία του πολέμου, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει. Βλέπουμε το τελευταίο διάστημα ότι οι αγορές κινούνται ανάλογα με τις δηλώσεις που γίνονται από τον Πούτιν», σημείωσε η κ. Κουκουμέρια, επισημαίνοντας ότι, ακόμα κι αν αύριο σταματούσε ο πόλεμος, οι τιμές δεν θα έπεφταν άμεσα, γιατί ήδη έχουν γίνει αγορές με υψηλές τιμές. Σε ό,τι αφορά την παραγωγή, η πρόεδρος του Σωματείου Αρτοποιών Θεσσαλονίκης τόνισε πως πρέπει να δοθούν κίνητρα στους αγρότες να καλλιεργήσουν μαλακό σιτάρι, κάτι που, πάντως, όπως είπε, δεν είναι τόσο εύκολο, εξαιτίας των δεσμεύσεων που έχει η χώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι εκπρόσωποι του κλάδου αναφέρουν ότι προς το παρόν δεν τίθεται ζήτημα επάρκειας, καθώς υπάρχουν αποθέματα και δυνατότητα εισαγωγών. «Ακόμα κι αν το μαλακό σιτάρι πάει σε δυσθεώρητα ύψη υπάρχει και το σκληρό που μπορεί να αξιοποιηθεί για να παρασκευαστεί ψωμί. Σε αυτό το ακραίο σενάριο, βέβαια, θα αρχίσει να ακριβαίνει και το σκληρό, γιατί υπάρχει ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης», κατέληξε η κ. Κουκουμέρια.