Δεν είναι η πρώτη φορά που αιωρείται το γνωστό ερώτημα: Ασκούνται σε γεωπολιτικά παίγνια εν επιγνώσει της ανυπαρξίας αποτελεσμάτων, ή πιστεύουν πως ασκούν εθνωφελή πολιτική; (θα μπορούσε να υπάρξει και τρίτη εκδοχή, ότι εκτελούν εντολές εξωθεσμικών κέντρων, αλλά αποφεύγω να τη θέσω).
Βρέθηκε στο Πράβετς της Βουλγαρίας ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, στην Υπουργική Σύνοδο Διαβαλκανικής Συνεργασίας, και στην ομιλία που απηύθυνε έκανε λόγο για «την ανάγκη να διαμορφώσουμε ένα όνειρο και μια συνεργασία για την περιοχή των Βαλκανίων στον ευρωπαϊκό τους δρόμο». Είναι αλήθεια πως η τοποθέτησή του διαφέρει από εκείνην του αλήστου μνήμης πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, ο οποίος δεν μιλούσε για «συνεργασία και κοινή διαμόρφωση ονείρου», αλλά για μια Ελλάδα που ως «ατμομηχανή των Βαλκανίων» θα «διείσδυε στις βαλκανικές χώρες» (πώς κοροϊδεύουν τους λαούς, είναι απίστευτο - η ατμομηχανή δεν προχώρησε ποτέ, ελλείψει μηχανοδηγού).
Το περίεργο είναι ότι ο Ν. Κοτζιάς, αναφέρθηκε στην ομιλία του στα… θετικά βήματα που έγιναν τα τελευταία 20 χρόνια της Διαβαλκανικής Διάσκεψης και τόνισε ότι «σήμερα δεν ζούμε πια στα Βαλκάνια των πολέμων, ότι η ειρήνη έχει κάνει πρόοδο, ότι υπάρχει ανάπτυξη και αλληλοκατανόηση στην περιοχή», επισημαίνοντας όμως ταυτόχρονα και την ανάγκη για περαιτέρω βήματα.
Πού τα είδε όλα αυτά ο απίστευτος υπουργός; Ποια ειρήνη έχει κάνει πρόοδο, όταν μέσα στην 20ετία καταστράφηκε η Σερβία, ίδρυσαν οι ισχυροί το Κοσσυφοπέδιο, έγινε η ανταρσία των Αλβανών το 2001 στα Σκόπια, η Βοσνία βρίσκεται ακόμη υπό κατοχή (ενώ υπολόγιζαν πως τα ξένα στρατεύματα θα έφευγαν εντός… διετίας); Και πού την είδε την συνεργασία, όταν Σκόπια και Βουλγαρία υψώνουν φράχτες και σκάβουν τάφρους για να απομονώσουν την Ελλάδα από την Ευρώπη, όταν τα Σκόπια δεν περιόρισαν ούτε στο ελάχιστο την αλυτρωτική πολιτική τους, όταν η Αλβανία θέτει και επισήμως θέμα Τσάμηδων, αρνούμενη να τηρήσει την συμφωνία για την ΑΟΖ, και υφαρπάζοντας ανενόχλητη τις περιουσίες των Ελλήνων, και όταν κόμμα στην Βουλγαρία που συγκυβερνά διοργανώνει εορτές και υποβάλλει αιτήματα επαναφοράς σε ισχύ της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, η οποία της παραχωρούσε ολόκληρη την Θράκη και την άνω του Στρυμόνος Μακεδονία;
Σε ποια χώρα ζει ο υπουργός; Τόσο δύσκολο είναι να αντιληφθεί το πλέον απλό στην διπλωματία, ότι -όπως έγραψε προ καιρού ο Γιώργος Αναγνωστόπουλος- «η Ελλάς κατάφερε να προχωρήσει μπροστά μόνο όταν έλαβε υπόψη τα Συμφέροντά της και για να τα επιβάλει χρησιμοποίησε τη Δύναμη της (η οποία συναποτελείται από πολύ περισσότερα της στρατιωτικής ισχύος, των συμμαχιών συμπεριλαμβανομένων).
» Όσο η πνευματική και φυσική Ηγεσία του τόπου διακατέχεται από αυτές τις ρομαντικές ιδεοληψίες, περί Δικαίου και Νομίμου, τόσο θα χάνουμε το Δίκιο μας. Γιατί το Δίκιο στις Διεθνείς Σχέσεις είναι το Συμφέρον της κάθε Χώρας και τίποτε άλλο. Όσο πιο ισχυρός, τόσο περισσότερο… Δίκιο έχεις.
» Το Δίκαιο και το Νόμιμο είναι άδειες λέξεις που λέγονται για να παρηγορήσουν το αφελές ακροατήριο. Φτάνει πια το κλαψούρισμα, φτάνει πια το «καλέ κυρία αυτό το κακό παιδί με πειράζει», ας σταθούμε όρθιοι και ας δώσουμε μια γερή μπουνιά στο κακό παιδί που μας πειράζει και να είστε σίγουροι, ότι την επόμενη φορά, το κάθε «κακό παιδί» που θέλει να μας πειράξει, θα το σκεφτεί πολύ προσεκτικά πριν το κάνει».
Το θέμα με τον κ. Ν. Κοτζιά δεν είναι ότι «ίσταται εις αιώρας» άπαξ, αλλά συνεχώς. Πριν από λίγο καιρό διοργάνωσε άλλη 4εθνή συνάντηση με τις βαλκανικές χώρες Κροατία, Ρουμανία και Βουλγαρία. Πάλι μας ανακοίνωσε με εφηβικό ενθουσιασμό: «Είχαμε για πρώτη φορά μια συνάντηση οι τέσσερις βαλκανικές χώρες (…) για να διαμορφώσουμε κοινά αιτήματα για μεγάλα επενδυτικά σχέδια, για δίκτυα σιδηροδρόμων, ενέργειας, αυτοκινητόδρομων». Και παραλλήλως, ανήγγειλε ότι ξεκίνησε μια νέα προσπάθεια: η τριμερής Ελλάδας-Κύπρου-Ιορδανίας, αργότερα δε θα προστεθεί και η Παλαιστίνη.
Ένα, μόνον ένα, από τα άπειρα ονειρικά σχέδιά του αν μας πει ότι ξεκίνησε να εμφανίζει θετικό έργο, όχι μεγάλο, αλλά τόσο δα, υπόσχομαι να ανεβώ στον Λευκό Πύργο και να τον χειροκροτώ επί 24ωρο. Εκείνο που φοβούμαι είναι, μήπως και οι ισχυροί που μάς καθοδηγούν προσβλέπουν σε κάποιον άλλον, που θα ατονίσει περισσότερο την ελληνική εξωτερική πολιτική, και στον προσεχή ανασχηματισμό τον τοποθετήσουν, υποχρεώνοντάς με να αναφωνήσω «πού είσαι Κοτζιά». Επειδή επί δεκαετίες, ο μόνος που είχε συναίσθηση του καθήκοντός του στο ΥΠΕΞ και υπηρέτησε τον λαό, ήταν ο Π. Μολυβιάτης (και απαίτησαν να αντικατασταθεί, όπως και συνέβη). Έκτοτε, από τον κακό στον χειρότερο.