Νέα, εντυπωσιακά στοιχεία, έπειτα από μήνες «σιγής» για τον μεγαλοπρεπή τύμβο Καστά, επιφύλασσαν σήμερα η επικεφαλής των ανασκαφών στην Αμφίπολη, Κατερίνα Περιστέρη, και ο αρχιτέκτων και μέλος της ανασκαφικής ομάδας, Μιχάλης Λεφαντζής, σε συνέντευξη Τύπου στην κατάμεστη Αίθουσα Τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, υπό τον τίτλο «Ερευνώντας τον τύμβο Καστά Αμφίπολης: 2012-2014».
Όπως αποκάλυψαν αμφότεροι, το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης ανεγέρθηκε για τον αδελφικό φίλο και στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ηφαιστίωνα, κατ' εντολήν, μάλιστα, του μεγάλου Μακεδόνα στρατηλάτη. Μάλιστα, χαρακτήρισαν τον τύμβο ταφικό Ηρώον, κάτι που σημαίνει πως επρόκειτο για ιερό αφιερωμένο στον «ένοικο» - ήρωα, για τη μνημόνευση ή τη λατρεία του και συχνά ανεγειρόταν πάνω από αυτό που θεωρούνταν ο τάφος ή το κενοτάφιό του.
Σύμφωνα με την κα. Περιστέρη, κατά τις νέες ανασκαφικές έρευνες, και όχι κατά το περασμένο έτος, οι ανασκαφείς εντόπισαν το μονόγραμμα του Ηφαιστίωνα και τρεις συνολικά επιγραφές, με τη μία εξ αυτών να αναγράφει: «Παρέλαβον Ηφαιστιώνος», γεγονός που πιστοποιεί την «εργολαβία», όπως τη χαρακτήρισε, του έργου που, όπως προκύπτει, έγινε με εντολή του Μεγάλου Αλεξάνδρου προς τον Δεινοκράτη.
Από την πλευρά του, ο αρχιτέκτονας της ανασκαφής στην Αμφίπολη κ. Λεφαντζής επιβεβαίωσε πως ο Μέγας Αλέξανδρος έδωσε την παραγγελία για την κατασκευή του μνημείου στον Δεινοκράτη. «Όπως φανερώνουν οι επιγραφές, το ταφικό μνημείο ήταν αφιερωμένο στον αδελφικό φίλο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ηφαιστίωνα», σημείωσε, αποφεύγοντας, παράλληλα, την έννοια «επιγραφή» και χαρακτηρίζοντάς τη «οικοδομικό συμβόλαιο της εποχής», το οποίο και εκπληρώθηκε, όπως είπε.
Όπως εν συνεχεία εξήγησε, ισχυροποιώντας τη θέση του για την αφιέρωση του μνημείου στον Ηφαιστείωνα, η επιβεβαίωση της παρουσίας του Λέοντα της Αμφίπολης στην κορυφή του τύμβου καταδεικνύει ότι το μνημείο είναι χαρακτηριστικό αφιέρωμα σε κάποιον χιλίαρχο, ο οποίος αντιστοιχούσε στον σημερινό πρωθυπουργό, και εκείνη την εποχή ο Ηφαιστίωνας ήταν τέτοιος. Σημειώνεται ότι ο Ηφαιστίωνας ήταν ναύαρχος, αλλά και ο χιλίαρχος του εταιρικού ιππικού.
Η κα. Περιστέρη, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι βρέθηκε και το μονόγραμμα του Αντίγονου του Μονόφθαλμου. Το μονόγραμμα «ΑΝΤ» αρχικώς εκτιμήθηκε ότι αφορά τον Αντίγονο τον Μονόφθαλμο, αν και τέτοιου τύπου τυπικά μονογράμματα στους ορθοστάτες του περιβόλου υπήρχαν από την εποχή του Αντίγονου Γονατά έως του Μονόφθαλμου. Εντούτοις, στην εποχή του πρώτου, που ήταν μεταγενέστερη (πέθανε το 239 π.Χ.), δεν ήταν δυνατόν, σύμφωνα με τους ανασκαφείς, να κατασκευαστεί έναν τέτοιο τεράστιο έργο διότι δεν υπήρχαν χρήματα. Ως εκ τούτου, επισήμανε ο Μ. Λεφαντζής, κλείνει η χρονολογική ψαλίδα στα πέντε-έξι χρόνια μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου (323 - 319 π.Χ.), οπότε αρχίζει η οικονομική κάμψη και οι διάδοχοι διαμοιράζουν το κράτος του Μακεδόνα στρατηλάτη στον Τριπαράδεισο (321 π.Χ.).
Επανέλαβε, ακόμη, τη θέση της πως το μνημείο χρονολογείται αναμφίλεκτα στα ελληνιστικά χρόνια και ειδικότερα στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. Κατέστησε, δε, σαφές, πως ο περίφημος Λέων της περιοχής βρισκόταν ακριβώς πάνω από το μνημείο, γεγονός στο οποίο συνηγόρησε και ο κ. Λεφαντζής. Όπως είπε χαρακτηριστικά η ίδια, «αυτά τα δύο συνομιλούν μεταξύ τους».
Μάλιστα, σε δηλώσεις της μετά το τέλος της παρουσίασης, η κα. Περιστέρη είπε ότι υπάρχει μία δυαδικότητα στο μνημείο, την «οποία δεν μπορούμε ακόμα να εξηγήσουμε», χωρίς να επεκταθεί περαιτέρω, αλλά δίνοντας νέα τροφή στα σενάρια περί διπλού τάφου στον οποίο θα μπορούσαν να είναι θαμμένοι ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Ηφαιστίωνας.
Παρουσίασε, δε, μέρος της ζωγραφιστού επιστυλίου, το οποίο ήταν τοποθετημένο στον τάφο της Αμφίπολης και απεικονίζει «τον νεκρό», έναν Μακεδόνα ιππέα, σε σκηνή μάχης και ακριβώς δίπλα εμφανίζεται μία υπερμεγέθη λεοντοκεφαλή, παρόμοια με αυτήν που είχε στο κράνος του ο Μέγας Αλέξανδρος. Σε άλλο σημείο, σύμφωνα με την ίδια, φαίνονται δύο υδρίες και μία Σφίγγα, όμοια με αυτή που είναι γλυπτή στην είσοδο του τάφου που τις φυλάει.
Παράλληλα, για πολλοστή φορά επισήμανε ότι ο τύμβος έχει υποστεί πολυάριθμες λεηλασίες μέχρι τον καιρό των τελευταίων Μακεδόνων. Επισήμανε, ακόμη, ότι τα στοιχεία αποκαλύπτουν την ύπαρξη λατρευτικού χώρου εντός του μνημείου για μεγάλο ήρωα.
Eπιπλέον, αποκάλυψε ότι κατά τη διάρκεια των ανασκαφών βρέθηκαν νομίσματα, όπως για παράδειγμα του Αλέξανδρου, του Κασσάνδρου, του Διονύσου και της Άρτεμις. Ωστόσο σημείωσε ότι τα περισσότερα νομίσματα που βρέθηκαν είναι καμένα ή κατεστραμμένα. Ακόμη, εντοπίστηκαν πολυάριθμοι άβαφοι αρυτήρες (αγγεία), κατεστραμμένοι και διάσπαρτοι εντός του μνημείου, αλλά και αμφορείς, που κατατάσσονται στον τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ.
Κατέστησε, τέλος, σαφές ότι ο περίβολος δεν ανήκει στους ρωμαϊκούς χρόνους, παραθέτοντας τα σχετικά πειστήρια προς ενδυνάμωση της θέσης της. Κληθείσα, αργότερα, να σχολιάσει τις αμφισβητήσεις των οποίων γίνεται αποδέκτης, η κα. Περιστέρη απέφυγε «να εμπλακεί σε αυτές τις συζητήσεις».
Για περισσότερο φωτογραφικό υλικό από την παρουσίαση πατήστε εδώ.