Σχέδιο για την αξιοποίηση του παλιού νοσοκομείου Λοιμωδών στην οδό Γρηγορίου Λαμπράκη, το οποίο έκλεισε το 2013 στο πλαίσιο του μνημονίου για συγχωνεύσεις δομών υγείας, εξετάζει η κυβέρνηση και μάλιστα σε ανώτερο επίπεδο.
Η μελέτη που έχει ήδη καταρτιστεί από την 4η Υγειονομική Περιφέρεια προβλέπει το νοσοκομείο να μετατραπεί σε κέντρο πρόληψης του καρκίνου και μεταβολικών νοσημάτων, βάσει και σχετικού νόμου που έχει ψηφιστεί. Ο νόμος αυτός ορίζει ότι κάθε πολίτης θα έχει το δικαίωμα μετά από σχετικό ραντεβού, όπως ακριβώς γίνεται με τους εμβολιασμούς κατά του κορωνοϊου, να μπορεί σε συγκεκριμένο χώρο να κάνει προληπτικές εξετάσεις για πέντε μορφές καρκίνου όπως του προστάτη και του μαστού.
Βάσει του σχεδίου στο μπροστινό μέρος του Λοιμωδών θα δημιουργηθούν εργαστήρια όπου ο πολίτης θα προσέρχεται να κάνει αυτές τις προληπτικές εξετάσεις, ενώ σε άλλο σημείο θα δημιουργηθεί μια πρωτοβάθμια δομή για τα μεταβολικά σύνδρομα όπως για παράδειγμα εξετάσεις για το αν κάποιος έχει προδιάθεση να αναπτύξει κάποια νόσο. Επίσης , υπάρχουν σκέψεις να υπάρχει ειδική μέριμνα για long covid ασθενείς, καθώς υγειονομικές πηγές εκτιμούν ότι αυτό το σύνδρομο θα απασχολήσει την υγεία για μια περίπου πενταετία.
Κλειδί για να προχωρήσει το σχέδιο είναι το κτήριο να το αποκτήσει το ελληνικό δημόσιο από το ιταλικό δημόσιο στο οποίο και ανήκει με τελεσίδικη και μη εφέσιμη απόφαση ελληνικού δικαστηρίου το 2011, ώστε να προχωρήσει η υλοποίηση του επιχειρησιακού πλάνου.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Voria.gr, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών βρίσκονται στο τελικό στάδιο. Το θέμα χειρίζεται ο τέως αναπληρωτής υπουργός Υγείας και νυν σύμβουλος του Πρωθυπουργού σε θέματα υγείας κ. Βασίλης Κοντοζομάνης.
Στο πλαίσιο των συζητήσεων που ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2021, είχε πραγματοποιηθεί συνάντηση υψηλόβαθμων υγειονομικών της Θεσσαλονίκης και του κ. Κοντοζομάνη με εκπροσώπους της Ιταλικής Πρεσβείας.
Αρχικά η Ιταλική πλευρά είχε την εντύπωση πως η αξία του κτίσματος έφτανε τα πολλά εκατομμύρια ευρώ και ότι υπήρχαν σκέψεις να γκρεμιστεί και να ανεγερθεί εμπορικό κέντρο, ωστόσο η ελληνική αντιπροσωπεία παρουσίασε φωτογραφικό υλικό από την κατάσταση του κτηρίου και εξήγησε ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει καθώς είναι χαρακτηρισμένο για υγειονομική χρήση και παράλληλα και διατηρητέο, ενώ το επισκέφθηκε και η Ιταλίδα πρέσβης.
Αναφορικά με τη χρηματοδότηση του εγχειρήματος, οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι εξετάζονται διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης εφόσον το επιτρέψουν οι προθεσμίες, από τον κρατικό προϋπολογισμό αλλά και από το Περιφερειακό Ταμείο που τρέχει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Οι υγειονομικές πηγές υπογραμμίζουν ότι όλα θα εξαρτηθούν από την από το κατά πόσο οι διαπραγματεύσεις θα οδηγήσουν στην απόκτηση της κυριότητας από πλευράς του ελληνικού κράτους, καθώς αν δεν υπάρχει κυριότητα δεν μπορεί να γίνει τίποτα.
Υπογραμμίζουν δε σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να γίνει ξανά νοσοκομείο, καθώς υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει καμιά τέτοια αναγκαιότητα. Απαντώντας σε όσους υποστηρίζουν ότι θα συνέβαλε στην αντιμετώπισης της πανδημίας και στο πρόβλημα έλλειψης κλινώνς, οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι απαιτούνται περισσότερα χρήματα από το να κατασκευαστεί μία μονάδε εκ νέου και κατά δεύτερον ότι, καθώς είναι χαρακτηρισμένο διατηρητέο από την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων, δεν μπορούν να γίνουν τέτοιες μεγάλες παρεμβάσεις.
Οι υγειονομικές πηγές τονίζουν στη Voria.gr, ότι γνωρίζουν για την κατάληψη που γίνεται, έχουν ενημερώσει τις αρχές και καλούν τα άτομα που βρίσκονται στο χώρο να μην εισέρχονται εντός του κτίσματος, όπου υπάρχουν αποθηκευμένα υγειονομικά υλικά.
Να σημειωθεί ότι το ελληνικό κράτος προσπάθησε και παλαιότερα να αποκτήσει την κυριότητα από την Ιταλία, ενώ εξακολουθεί να πληρώνει ένα συμβολικό αντίτιμο 75 ευρώ για να μην χαθεί η χρήση αλλά και για να δείξει την αξιοπιστία του, στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις.
Το «λουκέτο»
Το 2013 οι πύλες του ιστορικού νοσοκομείου έκλεισαν, κρατώντας μέσα τους ιστορίες ανθρώπων που πέρασαν από αυτό είτε ως ασθενείς είτε ως εργαζόμενοι.
Το εσωτερικό του παρά τις όποιες φθορές βρίσκεται σε καλή κατάσταση.
Στην είσοδο του εντυπωσιακού κτίσματος υπάρχει το παρεκκλήσι όπου οι άνθρωποι είχαν τη δυνατότητα να προσευχηθούν στον Άγιο Χαράλαμπο. Οι εικόνες του Αγίου, του Χριστού και της Παναγίας, καθώς και κάποια κεριά στέκουν ακόμη στη θέση τους, μάρτυρες των παρεκκλίσεων που έγιναν για ίαση και θεραπεία.
Δύο διάδρομοι δεξιά και αριστερά οδηγούν στις πάλαι ποτέ κλινικές, την παιδιατρική και την παθολογική, στο ακτινολογικό εργαστήριο, σε γραφεία γιατρών και υπηρεσιών.
Σε ένα δωμάτιο στα ράφια ακόμη υπάρχουν δεκάδες φάκελοι νοσηλείας ασθενών που πέρασαν από το νοσοκομείο, ταξινομημένοι ανά χρονιά, μπλοκ παραγγελίας υλικών, μαζί με άλλα σκονισμένα αντικείμενα.
Στους τοίχους της παιδιατρικής πτέρυγας, βρίσκονται ακόμη κρεμασμένα, παιδικές απεικονίσεις και ζωγραφιές, στην προσπάθεια να υπάρχει μια νότα χαράς για τους μικρούς ασθενείς.
Δύο εντυπωσιακές αντικρυστές στάλες, οδηγούν στον δεύτερο όροφο του νοσοκομείου, όπου και εκεί βρίσκονται δωμάτια νοσηλείας, της διεύθυνσης και της νοσηλευτικής υπηρεσίας.
Σε κάποια από τα δωμάτια νοσηλείας υπάρχουν κρεβάτια, κομοδίνα, καρέκλες, βάσεις τηλεοράσεων, ρολόγια σταματημένα ενώ στα ξύλινα παραθυρόφυλα κρέμονται κιτρινισμένες κουρτίνες. Στο γραφείο της Διεύθυνσης τοποθετημένοι στα ράφια και τα συρτάρια φάκελοι αρχειοθέτησης, παλιοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές, εκτυπωτές και άλλα έπιπλα γραφείου.Σήμερα το νοσοκομείο χρησιμοποιείται ως αποθήκη υγειονομικού υλικού της 4ης ΥΠΕ.
Στο πίσω μέρος υπάρχει ακόμη ένα κτίσμα όπου στεγαζόταν το μικροβιολογικό εργαστήριο, πτέρυγα νοσηλείας φυματικών αλλά και αντιλυσσικός σταθμός.
Ο αγώνας για την επαναλειτουργία του
Με αφορμή της πανδημία του κορωνοϊού αλλά και των ελλείψεων σε κλίνες στη Θεσσαλονίκη, συλλογικότητες ξεκίνησαν έναν αγώνα για την επαναλειτουργία. Με συγκεντρώσεις σχεδόν κάθε Κυριακή έξω από το νοσοκομείο στην οδό Γρ. Λαμπράκη, διατρανώνουν το αίτημά τους, πλαισιωμένοι από φορείς και κατοίκους της περιοχής.
Εχθές Κυριακή αποφάσισαν να προχωρήσουν σε ολιγοήμερη κατάληψη του νοσοκομείου προκειμένου να στείλουν ένα πιο δυναμικό μήνυμα με το αίτημά τους.
Το αίτημα για την επαναλειτουργία το Λοιμωδών έθεσε προς την Κυβέρνηση, με ψήφισμά που εξέδωσε το Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης σε συνεδρίασή του τον Φεβρουάριο, μετά από προσχέδιο που κατέθεσε η Δημοτική Παράταξη «Πόλη Ανάποδα».
Το ψήφισμα έχει ως εξής:
«Άμεση επαναλειτουργία του Λοιμωδών
Το Νοσοκομείο Ειδικών Παθήσεων – Λοιμωδών στη Θεσσαλονίκη, ένα ιστορικό νοσοκομείο για την πόλη, έκλεισε το 2013 στο πλαίσιο περικοπών. Από τότε παραμένει σφραγισμένο εδώ και εννέα περίπου χρόνια, παρά το γεγονός ότι έχει παραχωρηθεί από το ιταλικό κράτος στο ελληνικό δημόσιο με ελάχιστο μίσθωμα (74 ευρώ ετησίως) και υπό τον όρο να λειτουργεί ως δομή υγείας.
Με πρωτοβουλία του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης, υγειονομικοί, πολίτες, φορείς και συλλογικότητες της πόλης κινητοποιούνται με διάφορους τρόπους από τον περασμένο Νοέμβριο ζητώντας την επαναλειτουργία του νοσοκομείου, που μπορεί να προσφέρει πολύτιμη ειδική γνώση και κλίνες στην πόλη της Θεσσαλονίκης, ειδικά την εποχή που η δημόσια υγεία βάλλεται από ένα λοιμώδες νόσημα.
Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Θεσσαλονίκης, αντιλαμβανόμενο τα τεράστια κενά της δημόσιας υγείας στην πόλη, συντάσσεται με το αίτημα για άμεση επαναλειτουργία του Νοσοκομείου, με την στελέχωση και τον εξοπλισμό που απαιτείται.
Η ιστορία του νοσοκομείου
Το νεοκλασικό κτήριο του παλαιού Νοσοκομείου κτίσθηκε στην τότε οδό Νοσοκομείου (σήμερα Γρηγορίου Λαμπράκη) την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα σε σχέδια του διάσημου Ιταλού αρχιτέκτονα Αρριγκόνι, και λειτούργησε αρχικά ως Ιταλικό Γενικό Νοσοκομείο με τον τίτλο «Βασίλισσα Μαργαρίτα».
Στην πορεία των χρόνων έγιναν ορισμένες τροποποιήσεις και αλλαγές στο κτίριο από τον αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι. Πρώτος Διευθυντής ήταν ο Ιταλός ιατρός Φόσκολο, ενώ οι Αδελφές του Ελέους, του Ιταλικού Μοναστικού Τάγματος αποτελούσαν το νοσηλευτικό προσωπικό ενώ παράλληλα στο κτίριο στεγαζόταν και επαγγελματική σχολή θηλέων.
Το 1945 το ιταλικό νοσοκομείο επιτάχθηκε και εκεί άρχισε να λειτουργεί το τρίτο νοσοκομείο Λοιμωδών Νόσων. Από έγγραφα της Υπηρεσίας Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του υπουργείου Εξωτερικών δεν προκύπτει αν το κτίριο περιήλθε στην κυριότητα του ελληνικού δημοσίου στα πλαίσια των ιταλικών αποζημιώσεων για το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σύμφωνα και με το ψήφισμα το Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης το Ιταλικό κράτος παραχώρησε το κτίσμα στο ελληνικό δημόσιο με το συμβολικό αντίτιμο των 74 ευρώ με την προϋπόθεση να λειτουργεί ως δομή υγείας.
Το 1984, με υπουργική απόφαση, το κτίριο του νοσοκομείου χαρακτηρίστηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο και προστατεύεται από την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων.
Σύμφωνα και με το ψήφισμα το Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης το Ιταλικό κράτος παραχώρησε το κτίσμα στο ελληνικό δημόσιο με το συμβολικό αντίτιμο, με την προϋπόθεση να λειτουργεί ως δομή υγείας.