του Νίκου Φωτίου*
Εν αρχή…
Ο τέως υπουργός Εσωτερικών Π. Σκουρλέτης, με τη νομοθέτηση της απλής αναλογικής (ν. 4555/2018) επέφερε ισχυρό πλήγμα στη δυνατότητα των δημοτικών αρχών να διοικήσουν τους δήμους: Αδιαφανείς συνδιαλλαγές κάτω από το τραπέζι, μαζικές ανεξαρτητοποιήσεις δημοτικών συμβούλων από τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης και προσχωρήσεις στην παράταξη του νικητή δημάρχου έναντι μισθολογικών ανταλλαγμάτων και πόστων, εκβιασμοί, ακυβερνησία και τέλμα στους δήμους.
Στη συνέχεια…
Αν ο Π. Σκουρλέτης παρέδωσε την Αυτοδιοίκηση βαριά τραυματισμένη, ο διάδοχός του, Τ. Θεοδωρικάκος, με πρόσχημα την «κυβερνησιμότητα», της έδωσε τη χαριστική βολή (ν. 4623/2019, ν. 4674/2020, ενώ ο τρίτος, ο Μ. Βορίδης, ανέλαβε χρέη νεκροθάφτη (ν. 4804/2021).
Ιδού μερικά μόνον χαρακτηριστικά δείγματα της βαριάς ασέλγειας επί της Αυτοδιοίκησης και της δημοκρατικής λειτουργίας της:
- Το Δημοτικό Συμβούλιο, από «υπέρτατο όργανο διοίκησης του Δήμου» (ν. 3463/2006), υποβαθμίστηκε σε ψιλικατζίδικο, καθώς αποστερήθηκε κάθε σημαντική αρμοδιότητα.
Αντίθετα, η Οικονομική Επιτροπή κατασκευάστηκε ως το απόλυτο εργαλείο στα χέρια των μειοψηφικών δημάρχων, οι οποίοι απέκτησαν de jure την απόλυτη πλειοψηφία και αποφασίζουν τη διαχείριση εκατομυρίων, χωρίς καν να χρειάζεται έγκριση από το Δημοτικό Συμβούλιο(!)
- Οι αναπτυξιακές εταιρείες των δήμων αυτονομούνται πλήρως, ιδιωτικοποιούνται και δεν υπάγονται στον έλεγχο του Δημοτικού Συμβουλίου, ενώ, ως «αναθέτουσες αρχές», αποφασίζουν για επιχειρησιακά προγράμματα, επενδύσεις, αξιοποίηση κινητής και ακίνητης περιουσίας, παραχώρηση περιουσιακών στοιχείων, αλλαγή χρήσεων γης, διαχείριση αναπτυξιακών ή συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, εκπόνηση μελετών, σύναψη συμβάσεων, επίβλεψη έργων και προμηθειών των τεχνικών και των υπηρεσιών δόμησης. Ένας ταχυδακτυλουργικά κατασκευασμένος νέος και ισχυρός παρα-δήμος στο όνομα της ανάπτυξης (ν. 4674/2020).
- Το ετήσιο τεχνικό πρόγραμμα, αρκετών εκατομυρίων, μπορεί να εγκριθεί ακόμη και αν μειοψηφήσει στο Δημοτικό Συμβούλιο! Ακόμη και αν συγκεντρώσει μια και μόνη θετική ψήφο(!)
- Στις δημαιρεσίες για την εκλογή των μελών της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, οι «ανεξάρτητοι» δημοτικοί σύμβουλοι, ακόμη και αν προσχώρησαν στην παράταξη του δημάρχου και συνδιοικούν τον δήμο, θεωρούνται ως «στιγμιαία ανεξάρτητη παράταξη» για μια και μόνη συνεδρίαση(!). Μόνο και μόνο για να αντλήσει ο δήμαρχος και από αυτή τη θολή δεξαμενή «ανιδιοτελείς προθύμους», επιπλέον του δικαιώματός του να διορίζει αυτός -χωρίς εκλογή- μέλη των Επιτροπών(!).
- Οι Δημοτικές Κοινότητες, ο αποκεντρωμένος θεσμός που βρίσκεται δίπλα στον δημότη, ετελεύτησε τον βίον και έχει μηδενικό διοικητικό αποτύπωμα, αφού δεν διαθέτει πλέον ούτε μισή αρμοδιότητα. Και ενώ πρωταγωνίστησε στο κοινωνικό έργο επί μνημονίων, σήμερα αδυνατεί να κάνει το παραμικρό για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της πανδημίας στις γειτονιές.
Ο πιο καλός ο μαθητής
Όλα τα παραπάνω και πολλά άλλα, βρήκαν τυφλή εφαρμογή συλλήβδην και σωρευτικώς στον Δήμο Θεσσαλονίκης, επί θητείας Κ. Ζέρβα. Του «ανεξάρτητου» δημάρχου, που ευθυγραμμίστηκε πλήρως με τις κυβερνητικές επιλογές, ενώ άλλοι δήμαρχοι, γνήσιοι αυτοδιοικητικοί, από τα σπλάχνα της Νέας Δημοκρατίας και όχι σώγαμπροι, ασκούν αυστηρή κριτική στα πεπραγμένα των υπουργών. («Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι «μαγαζάκι» του εκάστοτε υπουργού Εσωτερικών». Λ. Κυρίζογλου, α’ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ, δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης, makthes.gr, 20.01.2020).
Αυτός ο δήμαρχος
- Διοικεί τον δεύτερο μεγαλύτερο δήμο της χώρας με 5-6 εκλεγμένους δημοτικούς συμβούλους στους 49(!)
- Πλιατσικολόγησε από τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης μια ντουζίνα δημοτικών συμβούλων ανταμείβοντάς τους με μισθούς και αξιώματα.
- Διαθέτει κατασκευασμένη πλειοψηφία στην Οικονομική Επιτροπή και στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής.
- Μετάλλαξε την ιδιαίτερα επιτυχημένη εταιρεία «Αναπτυξιακή Μείζονος Αστικής Θεσσαλονίκης» σε «Αναπτυξιακό Οργανισμό» με ευρύτατες αποφασιστικές αρμοδιότητες αναθέτουσας αρχής και με ιδιαίτερα υψηλό οικονομικό αντικείμενο, χωρίς κανέναν έλεγχο και ερήμην του Δημοτικού Συμβουλίου.
- Απονέκρωσε τις Δημοτικές Κοινότητες, ενώ σε κάποιες, το κενό καλύπτουν σωματεία κατοίκων παίρνοντας πρωτοβουλίες και διοικώντας στην ουσία.
- Ενέκρινε το Τεχνικό Πρόγραμμα του 2022 με 18 ψήφους ΥΠΕΡ και 19 ΚΑΤΑ!!! (voria.gr, 14.12.21).
- Βάφτισε, στις πρόσφατες δημαιρεσίες, ως «Στιγμιαία Παράταξη Ανεξαρτήτων» αρκετούς δημοτικούς συμβούλους με τους οποίους ήδη συνδιοικεί(!) διευρύνοντας το πλιάτσικο των παρατάξεων της αντιπολίτευσης. Πιο αλλοπρόσαλλη και ανομοιογενή διοίκηση δεν έχει ματαδεί ο Δήμος Θεσσαλονίκης.
- Έχοντας ξεμείνει από πάγκο, ήδη στο μισό της πρώτης θητείας του(!), ανακυκλώνει σε πόστα τους ίδιους ανθρώπους και ξύνοντας τον πάτο του καζανιού των «ανιδιοτελών προθύμων», μαγείρεψε ένα διοικητικό σχήμα kazan dibi (= πάτος του καζανιού, τουρκιστί) με συνταγή για τουρλού.
Θα πει κανείς τώρα…
Με τέτοια νομοθετική αβάντα από τους ταχυδακτυλουργούς υπουργούς εσωτερικών, με την κυβέρνηση δίπλα του ως πειθήνιου και καλού παιδιού, με κατασκευασμένες πλειοψηφίες παντού, με μιαν αντιπολίτευση θεσμικά αποδεκατισμένη, αυτός ο δήμαρχος, ως απόλυτος κυρίαρχος, θα έπρεπε να μεγαλουργεί στην πόλη. Να φέρνει τα πάνω κάτω. Ε, αυτό ακριβώς κάνει!
- Κατόρθωσε να κάνει άνω κάτω τη διοίκηση απομακρύνοντας άξια στελέχη και αποδιοργανώνοντας πολλές υπηρεσίες.
- Πέτυχε να ακυρώσει πλήθος εφαρμοσμένων ή σχεδιασμένων έργων της προηγούμενης διοίκησης. Παράλληλα, ανίκανος για δικά του ώριμα έργα, ψηφίζει αράδα τα εκπονημένα από τη διοίκηση Μπουτάρη-Πρωτοβουλίας, που ο ίδιος, ως αντιπολίτευση, καταψήφιζε μετά βδελυγμίας!
- Πάσχισε, μη διαθέτοντας παράταξη στις εκλογές του 2019, να ανεμομαζώξει «καλοθελητές» από όπου έβρισκε, χωρίς στοιχειώδη προσόντα για θέσεις ευθύνης, με αναμενόμενο αποτέλεσμα η διοίκηση να διαβολοσκορπίζεται εν μέσω θυελλωδών ανέμων ανεπάρκειας.
- Το τελευταίο «επίτευγμά» του είναι αφενός η περιφρόνηση προς τη μνήμη των Εβραίων συμπολιτών μας στην πλατεία Ελευθερίας και αφετέρου η επαναφορά του καταργηθέντος προ διετίας πάρκινγκ, που προσελκύει στο κέντρο της πόλης εκατοντάδες επιπλέον οχήματα, ενώ η ατμοσφαιρική ρύπανση στη Θεσσαλονίκη βρίσκεται στο επίπεδο «Ανθυγιεινή» (iefimerida.gr, 27.12.21).
Το επιμύθιον
Το «σύστημα Ζέρβα» επισωρεύει πολλά δεινά στην πόλη. Η Θεσσαλονίκη, δυστυχώς, θα κουβαλάει στην πλάτη της αυτή τη διοίκηση των αποτυχιών για δύο ακόμη χρονάκια.
Μια χαραμάδα ελπίδας και προοπτικής είναι η διαφαινόμενη συνεργασία παρατάξεων της αντιπολίτευσης προκειμένου να αποτρέψουν βλαπτικές για την πόλη αποφάσεις αλλά και, στη συνέχεια, να επιχειρήσουν να αναδείξουν έναν κοινής αποδοχής υποψήφιο με καλοσχεδιασμένο και εφαρμόσιμο πρόγραμμα για τις επόμενες δημοτικές εκλογές. Πράγμα που δεν κατάφεραν το 2019, μετά τη λήξη της θητείας της διοίκησης Μπουτάρη-Πρωτοβουλίας. Την αποτυχία τους εκείνη, λόγω λανθασμένων κομματικών επιλογών και προσωπικών φιλοδοξιών, την πληρώνει τώρα η πόλη ακριβά.
Ας ξαναπροσπαθήσουν να φανούν χρήσιμοι στη Θεσσαλονίκη!
* O Νίκος Φωτίου είναι πρώην αντιδήμαρχος Θεσσαλονίκης