του Σταύρου Κουμεντάκη*
Σε σειρά προηγούμενων άρθρων μας, ασχοληθήκαμε με το θεμελιώδους σημασίας για την ΑΕ, ΔΣ και τον πολυσήμαντο ρόλο που διαδραματίζει στη λειτουργία της. «Ανοίγοντας» το επόμενο, περί Γενικής Συνέλευσης (:ΓΣ) των μετόχων, κεφάλαιο, θα μας απασχολήσει η ιδιαίτερη σημασία και αξία της ως το ανώτατο όργανο της ΑΕ-βεβαίως και οι περιορισμοί της εξουσίας της.
Το εύρος των αποφάσεων και εξουσίας της
Η ΓΣ αναγορεύεται από τον νόμο ως το «ανώτατο όργανο» της ΑΕ. Μέλη της είναι, αποκλειστικά, οι μέτοχοι της εταιρείας.
Η ΓΣ έχει την εξουσία και αρμοδιότητα, μεταξύ άλλων, να εκλέγει (και να ανακαλεί ελεύθερα) το ΔΣ (και τους ελεγκτές) της ΑΕ. Μετά το τέλος, μάλιστα, κάθε εταιρικής χρήσης, εγκρίνει (ή όχι) τη συνολική διαχείρισή τους.
Δεν θα ήταν υπερβολή να σημειωθεί πως η ΓΣ είναι αρμόδια να λαμβάνει τις σημαντικότερες (από άποψη σπουδαιότητας και βαρύτητας). Ως προς ορισμένες, μάλιστα, αποφάσεις η αρμοδιότητά της είναι αποκλειστική.
Οι συμμετέχοντες και οι αποφάσεις
Οι αποφάσεις της ΓΣ λαμβάνονται, φυσικά, από τους μετόχους που κατέχουν δικαίωμα ψήφου είτε διαθέτοντες την πλήρη κυριότητα των μετοχών τους είτε, λ.χ., ως επικαρπωτές ή ενεχυρούχοι δανειστές. Δεν συμμετέχουν όσοι στερούνται του δικαιώματος ψήφου (οι κύριοι, λ.χ., προνομιούχων μετοχών χωρίς δικαίωμα ψήφου).
Προκειμένου να παράξουν έννομα αποτελέσματα οι αποφάσεις της ΓΣ προϋποτίθεται η συγκέντρωση της (κατά τον νόμο και το καταστατικό) απαρτίας και πλειοψηφίας. Οι αποφάσεις, βέβαια, της ΓΣ δεσμεύουν το σύνολο των μετόχων.
Διάκριση Εξουσιών ΔΣ & ΓΣ
Η διαχείριση της ΑΕ ανήκει, κατ’ αρχάς, στο ΔΣ. Η ΓΣ, ωστόσο, έχει την δυνατότητα/εξουσία να παρεμβαίνει στη σχετική αρμοδιότητά του. Αποκλείεται, όμως, η εξ ολοκλήρου αφαίρεση από το ΔΣ της διαχειριστικής του εξουσίας (:άλλωστε, τούτο θα είχε ως αποτέλεσμα το ανεύθυνο του ΔΣ). Μια τέτοια επιλογή της ΓΣ δεν θα είχε, πάντως, νόημα. Απλούστερο θα ήταν να εκλέξει ένα νέο ΔΣ, το οποίο κατά τις κατευθύνσεις της (εκείνο και τα υποκατάστατα όργανά του) θα λειτουργούσε...
Ενδεχόμενος περιορισμός των καθηκόντων του ΔΣ είναι, πάντως, ανεκτός με ειδική-σχετική απόφαση της ΓΣ.
Δεσμευτική Ισχύς Αποφάσεων ΓΣ
Δεσμευτική ισχύ παράγουν οι νόμιμες αποφάσεις της ΓΣ. Προϋποτίθεται τήρηση της νόμιμης διαδικασίας λήψης της απόφασης˙ θα είναι, σε διαφορετική περίπτωση, ακυρώσιμες. Επίσης συμφωνία του περιεχομένου της ληφθείσας απόφασης με τον νόμο και το καταστατικό˙ θα είναι, σε διαφορετική περίπτωση, άκυρες.
Τέλος, σε περίπτωση που στην ΑΕ έχουν εκδοθεί περισσότερες της μίας κατηγορίες μετοχών, για τη νόμιμη λήψη ορισμένων αποφάσεων από τη ΓΣ (:λ.χ. για αύξηση ή μείωση του μετοχικού κεφαλαίου), απαιτείται σχετική έγκριση από την ιδιαίτερη συνέλευση των θιγομένων. Αντίστοιχα και επί προνομιούχων μετοχών.
Ουδεμία αμφιβολία χωρεί πως η ΓΣ είναι το ανώτατο όργανο της ΑΕ. Τούτο όμως δεν σημαίνει πως μπορεί να καταργήσει ή υποκαταστήσει τα λοιπά όργανά της. Δεν σημαίνει επίσης πως μπορεί να λειτουργεί χωρίς κανόνες.
Εξάλλου, η λειτουργία και αποφάσεις της ελέγχονται, δικαστικά, για την νομιμότητά τους. Ιδιαίτερα προσεκτικοί, κατά τούτο, οφείλουμε να είμαστε σε όλα τα στάδια της: σύγκληση, διενέργεια, αποφάσεις. Για τις αποκλειστικής αρμοδιότητας, πάντως, αποφάσεις της, σε επόμενη αρθρογραφία μας.-
*Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.: Σε πλήρη μορφή το άρθρο «Γενική Συνέλευση ΑΕ: Το Ανώτατο Εταιρικό Όργανο».