του Σταύρου Κουμεντάκη*
Από την άνοιξη, ακόμα, του 2020 απασχολεί τον γράφοντα η ανάγκη απλοποίησης και εξορθολογισμού του θεσμού της διευθέτησης. Η σχετική πρόταση/απλοποιημένη νομοθετική ρύθμιση θα λειτουργούσε, αναμφίβολα, προς όφελος εργαζομένων και επιχειρήσεων. Ο αμέσως προηγούμενος εργασιακός νόμος επέδειξε προφανή ατολμία αποφεύγοντας αξιομνημόνευτες μεταρρυθμίσεις. Και τούτο γιατί, κατά τον τότε Υπουργό Εργασίας, θα πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα στον εργαζόμενο να ζητήσει (:μόνον εκείνος!!!) διευθέτηση ...«για να μαζέψει τις ελιές του»(!!!). Ο πρόσφατος εργασιακός νόμος εξορθολόγισε περαιτέρω το θεσμό. Δυστυχώς, και πάλι, άτολμα...
Τι Είναι Διευθέτηση Του Χρόνου Εργασίας;
Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας συνιστά περίπτωση επιτρεπτού συμψηφισμού ωρών απασχόλησης. Ο συμψηφισμός αυτός είναι δυνατό να λάβει χώρα ανάμεσα στις αυξημένες ώρες (εργασίας) μιας χρονικής περιόδου, με τις μειωμένες μιας άλλης-χωρίς να διαφοροποιείται η καταβαλλόμενη αμοιβή.
Συστήματα Διευθέτησης
Το Διττό Σύστημα Διευθέτησης
(α) Πρώτη εναλλακτική: Ο εργαζόμενος είναι δυνατό να απασχολείται μέχρι και δύο ώρες επιπλέον του συμβατικού του ωραρίου για μια περίοδο αυξημένης απασχόλησης. Οι επιπλέον ώρες αφαιρούνται από άλλη χρονική περίοδο (:μειωμένης απασχόλησης). Κατά την τελευταία, αυτή, χρονική περίοδο, ο εργαζόμενος θα απασχολείται λιγότερες ώρες από το συμβατικό του ωράριο ή θα λαμβάνει ανάλογη ημερήσια ανάπαυση (ρεπό) ή θα απολαμβάνει συνδυασμό τους. Η περίοδος αναφοράς (αυξημένης και μειωμένης απασχόλησης) δεν είναι δυνατό να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες σε διάστημα δώδεκα (12) μηνών.
(β) Δεύτερη εναλλακτική: Υφίσταται δυνατότητα κατανομής 256 ωρών εργασίας, εντός ενός ημερολογιακού έτους, σε περιόδους αυξημένης εργασίας που δεν μπορούν να υπερβαίνουν τις 32 εβδομάδες ετησίως (:οκτώ μήνες) και τις δέκα ώρες την ημέρα. Κατά το εναπομείναν διάστημα έως τη συμπλήρωση έτους, ο εργαζόμενος έχει μειωμένη, αντίστοιχα, απασχόληση. Αντί μειωμένων ωρών εργασίας, ο εργαζόμενος είναι δυνατό να λαμβάνει ανάλογη ημερήσια ανάπαυση (ρεπό) ή ανάλογη προσαύξηση της ετήσιας άδειας με αποδοχές ή συνδυασμό μειωμένων ωρών και ημερών αναπαύσεως ή ημερών αδείας.
Κοινές Ρυθμίσεις
Ο μέσος όρος εβδομαδιαίας εργασίας κατά την περίοδο αναφοράς (6μηνο ή έτος) παραμένει στις σαράντα 40 ώρες/εβδομάδα (ή στις όποιο μικρότερο, ισχύον, ωράριο). Ο μέσος όρος δεν είναι δυνατό να υπερβαίνει τις 48 ώρες/εβδομάδα εφόσον παρέχεται υπερεργασία/υπερωρία κατά την περίοδο μειωμένης απασχόλησης.
Το (Τρίτο) Σύστημα Του Ν. 4808/2021
Ο εν λόγω νόμος εισήγαγε ένα πρόσθετο σύστημα διευθέτησης παρέχοντας δυνατότητα κατανομής του πλήρους εβδομαδιαίου ωραρίου σε 4 ημέρες απασχόλησης με δεκάωρη, ημερήσια, απασχόληση.
Δικαιούχοι Καθορισμού Συστήματος Διευθέτησης
Ο πρόσφατος εργασιακός νόμος (:ν. 5053/2023) αντιμετώπισε τις λογικές ανακολουθίες των προγενέστερων που απαιτούσαν, ύπαρξη και συμφωνία συνδικαλιστικής οργάνωσης για την εφαρμογή της ή, εναλλακτικά, αίτημα (μόνον) του εργαζόμενου. Παρείχε (πρόσθετη) δυνατότητα συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου για την εφαρμογή του.
Η διευθέτηση του χρόνου απασχόλησης δεν αποτελεί εφεύρημα της ελληνικής έννομης τάξης. Η βασική ρύθμιση που σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τουλάχιστον, ισχύει (κι η αντίστοιχη που έχει προταθεί από τον γράφοντα) προβλέπει τον προσδιορισμό του ακριβούς πλαισίου της από τους άμεσα ενδιαφερόμενους: την επιχείρηση και τον εργαζόμενο. Ας τους εμπιστευτούμε! Η (πάντοτε παρούσα στην ελληνική έννομη τάξη) υπερρύθμιση βοηθά, σε κάθε περίπτωση, τους επαΐοντες, τους φερόμενους ως επαΐοντες και, προδήλως, εμάς τους δικηγόρους.
Οι άμεσα ενδιαφερόμενοι όμως;
Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm