Το ζήτημα της ψήφου των ελλήνων του εξωτερικού πρόκειται να βρεθεί στο κέντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης για το επόμενο διάστημα, δεδομένης της πρόθεσης της κυβέρνησης να φέρει νομοθετική ρύθμιση για το θέμα αυτό, το αργότερο ως το τέλος του χρόνου. Ήδη τα τρία μεγαλύτερα κόμματα έχουν παρουσιάσει τις θέσεις τους επί των βασικών παραμέτρων του ζητήματος, από τις οποίες διαφαίνονται ποια είναι και τα τρία σημεία στα οποία αναμένεται να υπάρξουν συγκρούσεις.
1. Το πρώτο αφορά το ποιοι από τους εκτός Ελλάδας Έλληνες θα έχουν δικαίωμα ψήφου.
Η Νέα Δημοκρατία λέει ότι δικαίωμα ψήφου θα πρέπει να έχουν όσοι διαθέτουν ελληνική ιθαγένεια. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ένα παιδί το οποίο γεννήθηκε στο εξωτερικό έχοντας τουλάχιστον έναν από τους δύο γονείς Έλληνα, μπορεί να αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια, συνεπώς θα μπορεί να εγγραφεί και στους εκλογικούς καταλόγους και να έχει και δικαίωμα ψήφου. Εν ολίγοις δικαίωμα ψήφου θα έχουν ως και απόδημοι τρίτης και τέταρτης γενιάς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ από την άλλη υποστηρίζει ότι με αυτό τον τρόπο διευρύνεται το εκλογικό δικαίωμα σε παιδιά ή εγγόνια Ελλήνων μεταναστών, που δεν έχουν στην πραγματικότητα κάποια σχέση με την Ελλάδα, ούτε γνωρίζουν την ελληνική πραγματικότητα. Για το λόγο αυτό προτείνει ότι το δικαίωμα πρέπει να περιοριστεί σε όσους είναι Έλληνες πολίτες, άρα είναι και εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και όχι σε όσους θα μπορούσαν στο μέλλον να εγγραφούν σε αυτούς ως απόγονοι Ελλήνων του εξωτερικού.
Επ’ αυτής της κρίσιμης παραμέτρου το Κίνημα Αλλαγής δεν έχει ξεκαθαρίσει απολύτως τη θέση του.
2. Το δεύτερο σημείο αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα ψηφίζουν οι Έλληνες του εξωτερικού.
Η ΝΔ τάσσεται υπέρ της επιστολικής ψήφου όπως επίσης και το ΚΙΝΑΛ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει ότι δεν μπορεί να υπάρξει επιστολική ψήφος, γιατί αυτό θα δημιουργήσει προβλήματα εγκυρότητας και ασφάλειας της διαδικασίας και προτείνει ψηφοφορία με αυτοπρόσωπη παρουσία στα εκλογικά κέντρα τα οποία θα οριστούν σε πρεσβείες ή προξενεία
3. Το τρίτο και σημαντικότερο σημείο, για το οποία πρόκειται να σημειωθούν και οι μεγαλύτερες συγκρούσεις αφορά το πώς θα μετράει η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού.
Η ΝΔ πιστεύει ότι θα πρέπει να προσμετράται κανονικά στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα και να συμμετέχει στη διαμόρφωσή του, ασχέτως εάν οι ψηφοφόροι εξωτερικού θα ψηφίζουν μόνο για την ανάδειξη βουλευτών επικρατείας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει ότι δεν θα πρέπει να προσμετρώνται στο συνολικό αποτέλεσμα, αλλά μόνον για την εκλογή βουλευτών επικρατείας εξωτερικού, ο αριθμός των οποίων θα καθορίζεται από τον αριθμό των εκλογέων εξωτερικού.
Η θέση του ΚΙΝΑΛ είναι εγγύτερα προς αυτήν της ΝΔ καθώς προτείνει να θεσπιστεί μια νέα, ενιαία εκλογική περιφέρεια, η «Περιφέρεια Ελλήνων Κατοίκων Εξωτερικού» στην οποία θα εκλέγονται πέντε έως επτά βουλευτές, μέσω των ειδικών ψηφοδελτίων των κομμάτων, ενώ παράλληλα η ψήφος θα προσμετράται στο συνολικό εθνικό εκλογικό αποτέλεσμα.
Βεβαίως, πίσω από τις προτάσεις του κάθε κόμματος, δεν λείπουν και οι πολιτικοί ή και στενά μικροκομματικοί υπολογισμοί. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ένα σημαντικό κομμάτι της ομογένειας, κυρίως οι μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς, έχουν περισσότερο συντηρητικό πολιτικό προσανατολισμό, άρα είναι πιθανότερο να ψηφίσουν τη ΝΔ, γι’ αυτό και η πρόταση του κυβερνώντος κόμματος τούς περιλαμβάνει. Ερείσματα στην ομογένεια έχει όμως και το ΚΙΝΑΛ λόγω της πολυετούς παραμονής του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία.
Αντιθέτως, για τον ίδιο λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να τους αποκλείσει και να περιορίσει το εκλογικό σώμα μόνον κυρίως σε όσους βρέθηκαν στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης, θεωρώντας ότι αυτοί θα είναι ευνοϊκότερα διακείμενοι προς το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Επιπλέον, ως μια ακόμη ασφαλιστική δικλείδα ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού να μην μετράει στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα, το οποίο να καθορίζεται αποκλειστικά και μόνον από τους εντός συνόρων ψηφοφόρους.
Σημειώνεται, πάντως, ότι για να ισχύσει η όποια ρύθμιση από τις επόμενες εκλογές θα πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον 200 ψήφους. Δεδομένων των κοινοβουλευτικών συσχετισμών, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να επιτευχθεί εάν δεν συναινέσει τουλάχιστον ένας από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ή του ΚΚΕ, καθώς ΝΔ, ΚΙΝΑΛ, Ελληνική Λύση και ΜεΡΑ 25 αθροίζουν 199 βουλευτές.